Giáo trình Phương pháp dạy học Địa lí ở trường phổ thông: Phần 2

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 cuốn giáo trình "Phương pháp dạy học Địa lí ở trường phổ thông" trình bày các nội dung: Các phương pháp kiểm tra, đánh giá trong dạy học địa lí, xây dụng kế hoạch dạy học địa lí. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Phương pháp dạy học Địa lí ở trường phổ thông: Phần 2 C h uông 3 C ÁC PHƯƠNG PHÁP KIÊM TRA , DÁNH GIÁ TRO NG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 3.1. M ục đích, Ý nghĩa của việc kiêm tra - (lánli giá .?. /. /. M ụ c íliclt của việc kiểm tra - 1lánli ỊỊĨá - Làm rõ mức độ hoàn thành mục tiêu dạy học, phát hiện nguyênnhân, điều chỉnh hoạt động dạy học. - Công khai hóa việc nhận định hoạt động học tập của học sinh, từđó tạo cơ hội cho HS phát triển kĩ năng tự đánh giá và phấn đấu vươn lêntrong học tập. - Giáo viên có cơ sở thực tế đề không ngừng cải tiến, đổi mớiPPDH, nâng cao hiệu quà bài học. 3.1.2. Ý nghĩa của việc kiếm tra - đánh ỊỊÌá a. Giúp giáo viên - Biết được sụ phân hóa về trình độ học lực của HS trong tớp, tù đócó biện pháp giúp đỡ các em HS yếu và bồi dưỡng các em HS khá giỏi. - Có cơ sở thực tế để tự điều chỉnh, tự hoàn thiện hoạt động dạycủa minh b. Giúp học sinh - Biết được khà năng học tập của minh so với mục tiêu đề ra, so vớiyêu cầu cùa chương trình. - Tìm được nguyên nhân sai sót, từ đó điều chỉnh hoạt động cùa mình, c Giúp cán bộ quản lí giáo dục nắm được các thông tin cơ bàn vềthực trạng dạy và học ờ đơn vị đế có sự chỉ đạo kịp thời, đúng hướng, d Giúp cha mẹ HS và cộng đồng thấy được kết quà dạy học 3.2. MỘI sô yêu cẩu dối vói kiêm Ira , (lánh giá kêt qu á học lỉỊpciia học sinh 3 .2 .1. Danh ỊỊÌá được các năiíỊỊ lực khác nhau cùa học sinh - Mỗi cá nhân để thành công trong học lập, thành đạt trong cuộcSống cần phải sở hữu nhiều loại năng lực khác nhau. Do vậy giáo viênphái sư dụng nhiều loại hình, công cụ khac nhau nhằm kiểm tra đánh giáđược các loại năng lực khác nhau của người học, đế kịp thời phàn hồi,điều chính hoạt dộng dạy học và giáo dục. - Năng lực của cá nhân thể hiện qua hoạt động (có thế quan sátđược ớ các tình huống, hoàn cành khác nhau) và có the đo lường/đánhgiá được. Mỗi kế hoạch kiểm tra đánh giá cụ thể phải thu thập được cácchứng cứ cốt lõi về các kiến thức, kĩ năng, thái độ,... đuợc tích hợp trongnhững tinh huống, ngữ cảnh thực tế. - N ăng lục thường tồn tại dưới hai hinh thức: Năng lực chung vànăng lực chuyên biệt. + Năng lực chung là những năng lực cần thiết đế cá nhân có thềtham gia hiệu quả trong nhiều hoạt động và các bối cảnh khác nhau củađời sống xã hội. Năng lực chung cần thiết cho mọi người. + Năng lực chuyên biệt thường liên quan đến một số môn học cụthể (Ví dụ: năng lực cảm thụ văn học trong môn Ngữ văn) hoặc một lĩnhvực hoạt động có tính chuyên biệt (Ví dụ: năng lực chơi một loại nhạccụ); cần thiết ở một hoạt động cụ thể, đối với một số người hoặc cần thiếtở những bối cảnh nhất định. Các năng lực chuyên biệt không thể thay thếnăng lực chung, - N ăng lực cùa mỗi cá nhân là một phổ từ năng lực bậc thấp nhưnhận biết/tìm kiếm thông tin (tái tạo), tới năng lực bậc cao (khái quáthóa/phản ánh). Ví dụ, theo nghiên cứu của OECD (2004) thi có 3 lĩnhvực năng lực từ thấp đến cao: (i) Lĩnh vực I: Tái tạo; (ii) Lĩnh vực II: Ketnối; (iii) Lĩnh vực III: Khái quát/phản ánh Do vậy, kiểm tra đánh giáphải bao quát được cá 3 lĩnh vực này - Năng lực và các thành tố cùa nó không bất biển mà được hìnhthành và biến đối liên tục trong suốt cuộc sống của mỗi cá nhân. Mỗi kếtquả kiếm tra đánh giá chỉ là một “lát cắt”, do vậy mà mỗi phán xét, quyếtđịnh về học sinh phái sừ dụng nhiều nguồn thông tin từ các kếl quả kiếmtra dánh giá. 3.2.2. Đảm hảo tính khách quan Nguyên tắc khách quan được thực hiện trong quá trình kiểm tra vàđánh giá nhằm đảm bảo sao cho kết quả thu thập được ít chịu ảnh hướngtừ những yếu tố chủ quan khác. Sau đây là một số yêu cầu khi thực hiệnnguyên tắc khách quan: - Phối hợp một cách hợp lý các loại hinh, công cụ đánh giá khácnhau nhằm hạn chế tối đa các hạn chế của mỗi loại hình, công cụ đánh giá. - Đám báo môi trường, cơ sở vật chất không ảnh hướng dến việcthực hiện các bài tập đánh giá cùa học sinh. - Kiếm soát các yếu tố khác ngoài khả năng thực hiện bài tập đánhgiá của học sinh có thế ảnh hường đến kết quả bài làm hay thực hiện hoạtđộng cùa học sinh. Các yếu tố khác đó có thế là trạng thái sức khỏe, tâm lýlúc làm bài hay thực hiện các hoạt động, ngôn ngữ diễn đạt trong bài kiểmtra; độ dài của bài kiểm tra; sự quen thuộc với bài kiểm tra (làm một bàikiểm tra mà trước đây học sinh đã được làm hoặc đã được ôn tập). - Những phán đoán liên quan dền giá trị và quyết định về việc họctập của học sinh phải được xây dựng trên các cơ sở: + Kết quả học tập thu thập được một cách có hệ thống trong quátrình dạy học, tránh những thiên kiến, những biểu hiện áp đặt chủ quan. + Các tiêu chi đánh giá có các mức độ đạt được mô tả một cách rõ ràng + Sụ kết hợp cân đối giữa đánh giá thường xuyên và đánh giátống kết. ...