Giáo trình quản lý nguồn nước phần 10

Tham khảo tài liệu giáo trình quản lý nguồn nước phần 10, khoa học tự nhiên, công nghệ môi trường phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình quản lý nguồn nước phần 10 Theo tµi liÖu tæng kÕt tõ ch©u ¢u, B¾c Mü ®Õn Australia, n¨ng suÊt c©y trång t¨nglªn khi ®−îc t−íi b»ng ph−¬ng ph¸p t−íi nhá giät nh− sau: - N¨ng suÊt c©y ¨n qu¶ t¨ng 20 - 30% - N¨ng suÊt rau t¨ng 50 - 100% - N¨ng suÊt nho t¨ng 30 - 40%. Theo c¸c chuyªn gia t−íi, nguyªn nh©n chÝnh cña sù t¨ng n¨ng suÊt nµy lµ do trongqu¸ tr×nh t−íi ®· t¹o ra mét chÕ ®é Èm, dinh d−ìng, kh«ng khÝ tèi −u trong vïng ®Êtchøa bé rÔ c©y trång. b. Nh−îc ®iÓm: • Chi phÝ mua s¾m thiÕt bÞ lín. Theo sè liÖu ®iÒu tra ë Ph¸p tõ 1980 - 1990, khit−íi nhá giät chi phÝ cho 1 ha kho¶ng 10.000 Franc. • NÕu hÖ thèng läc kh«ng tèt, cã thÓ g©y t¾c ®−êng èng, ®Æc biÖt víi thiÕt bÞ nhá giät. • Kh¶ n¨ng tÝch muèi trong ®Êt, trong n−íc t−íi cã chøa mét l−îng muèi hoµ tannhÊt ®Þnh. Khi n−íc ®−a vµo ®Êt, rÔ c©y trång tiÕp nhËn n−íc cßn phÇn lín muèi ®−îcgi÷ l¹i trong ®Êt. Trong qu¸ tr×nh t−íi, muèi dÇn dÇn bÞ dån vµo vïng gi¸p ranh gi÷a®Êt Èm vµ ®Êt kh«. Trong tr−êng hîp gÆp m−a, muèi bÞ Ðp dån vµo vïng rÔ c©y lµm choc©y bÞ nhiÔm mÆn. Ng−êi ta chèng l¹i hiÖn t−îng tÝch muèi b»ng c¸ch sö dông métl−îng n−íc v−ît qu¸ nhu cÇu cña c©y trång, nhê vËy mµ n−íc thõa sÏ Ðp muèi xuèngtÇng s©u. ThiÕt bÞ nhá giät MÆt ®Êt §uêng ®¼ng Èm Ranh giíi gi÷a vïng Èm vµ vïng kh« Muèi ®uîc tÝch tô l¹i trong ®Êt H×nh 7.7. Kh¶ n¨ng tÝch muèi trong ®Êt khi t−íi nhá giät Cã thÓ nãi t−íi nhá giät lµ ph−¬ng ph¸p t−íi hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt ®em l¹i hiÖu qu¶kinh tÕ cao ë nh÷ng vïng thiÕu n−íc vµ trång c¸c c©y ®Æc s¶n xuÊt khÈu. ë Israel n¬i rÊtthiÕu n−íc, hµng n¨m diÖn tÝch t−íi nhá giät t¨ng tõ 500 - 1000 ha.162 B. HÖ thèng tiªu n−íc7.6. Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng tiªu n−íc Tiªu n−íc lµ lo¹i bá n−íc thõa trªn mÆt ®Êt vµ ë trong tÇng ®Êt chøa bé rÔ c©ytrång, t¹o ®iÒu kiÖn cho c©y trång sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn tèt. Trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn, c©y trång cÇn n−íc nh−ng chØ víi métliÒu l−îng nhÊt ®Þnh. §èi víi c©y trång c¹n, kho¶ng ®é Èm thÝch hîp lµ tõ ®iÓm nguyhiÓm ®Õn søc gi÷ Èm ®ång ruéng. Trong ®ã, ®iÓm nguy hiÓm lµ ®é Èm t¹i ®ã c©y trångch−a bÞ hÐo, nh−ng dßng mao dÉn trong ®Êt ngõng di chuyÓn, c©y kh«ng hót ®−îc n−íc.Khi ®é Èm trong ®Êt ®¹t tíi søc gi÷ Èm ®ång ruéng, nÕu tiÕp tôc cung cÊp n−íc, dÇn dÇn®Êt trë nªn b·o hoµ, n−íc chøa trong c¸c khe rçng cña ®Êt, c©y thiÕu oxy. NÕu hiÖn t−îngnµy kÐo dµi c©y cã thÓ chÕt. Lóa n−íc tuy lµ c©y −a n−íc, tuy nhiªn ®é s©u líp n−íc trªn ruéng còng chØ ®−îcphÐp gi÷ mét møc ®é nhÊt ®Þnh. NÕu v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp, sÏ g©y thiÖt h¹i ®èi víic©y trång. B¶ng 7.20. Møc gi¶m n¨ng suÊt lóa khi bÞ ngËp (%) Sè ngµy bÞ ngËp (ngµy) Thêi kú 1-2 3-4 5-6 >7 20 ngµy sau cÊy 10 20 30 50 H×nh thµnh ®ßng 25 45 80 80 - 100 NgËp khi trç 15 25 30 70 Giai ®o¹n chÝn 0 15 20 20 Nguån: Tµi liÖu thÝ nghiÖm cña ViÖn lóa IRRI. N−íc thõa trªn mÆt ®Êt thÊm xuèng tÇng s©u, lµm cho n−íc ngÇm d©ng cao. NÕuhiÖn t−îng nµy tiÕp tôc, n−íc ngÇm sÏ tiÕn vµo vïng ®Êt chøa bé rÔ c©y trång, vïng nµysÏ bÞ b·o hoµ n−íc. CÊu tróc ®Êt bÞ ph¸ vì, l©u dÇn sÏ trë nªn s×nh lÇy, mÆt kh¸c do ®ÊtbÞ yÕm khÝ, c¸c chÊt h÷u c¬ bÞ ph©n gi¶i trong ®iÒu kiÖn yÕm khÝ sÏ t¹o ra nhiÒu ®éc tècã h¹i cho c©y trång. CÇn l−u ý lµ trong n−íc t−íi th−êng chøa mét sè muèi hoµ tan, khit−íi vµo ®Êt, n−íc mÊt ®i do bèc h¬i mÆt l¸ vµ kho¶ng trèng (Evapotranspiration), cßnmuèi ®−îc gi÷ l¹i. HiÖn t−îng nµy gäi lµ mÆn ho¸. NÕu sè muèi nµy tÝch tô l¹i trong ®ÊtsÏ g©y t¸c h¹i cho c©y trång. Nh− vËy tiªu n−íc võa cã t¸c dông kiÓm so¸t n−íc thõatrªn mÆt ®Êt, võa ®Ó kiÓm so¸t sù s×nh lÇy trong ®Êt vµ tr¸nh ®−îc mÆn ho¸ trong ®Êt. 7.6.1. C¸c h×nh thøc tiªu Cã 2 h×nh thøc tiªu n−íc mÆt ruéng. - Tiªu trªn mÆt: lµ h×nh thøc lo¹i bá n−íc thõa trªn mÆt ®Êt, chuyÓn n−íc vµo hÖthèng kªnh tiªu ®· ®−îc x¸c ®Þnh. 163 - Tiªu ngÇm lµ sù chuyÓn n−íc thõa vµ muèi hoµ tan tõ ®Êt vµo dßng n−íc ngÇm tíikªnh tiªu vµ do ®ã ta cã thÓ kiÓm so¸t ®−îc møc n−íc ngÇm vµ ®é mÆn trong vïng ®Êtchøa bé rÔ c©y trång. §Ó tho¸t muèi khái líp ®Êt, ng−êi ta th− ...