Giáo trình quản lý nguồn nước phần 2

97% nước trên Trái Đất là nước muối, chỉ 3% còn lại là nước ngọt nhưng gần hơn 2/3 lượng nước này tồn tại ở dạng sông băng và các mũ băng ở các cực.Phần còn lại không đóng băng được tìm thấy chủ yếu ở dạng nước ngầm, và chỉ một tỷ lệ nhỏ tồn tại trên mặt đất và trong không khí.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình quản lý nguồn nước phần 2 N¨m 1960 ë Liªn X« cò, c¸c ngµnh kinh tÕ x· héi sö dông 270 tû m3 n−íc; n¨m1970 kho¶ng 540 tû m3 vµ n¨m 2000 tæng l−îng n−íc dïng lªn ®Õn 2000 tû m3, trong ®ãdïng cho c«ng nghiÖp 480 tû m3, n«ng nghiÖp 550 tû m3 (tæng l−îng dßng ch¶y n¨mtrªn s«ng ngßi toµn Liªn X« cò kho¶ng 4358 tû m3). ë Mü, n¨m 2000 ®· sö dông gÇn 1000 tû m3 n−íc trong sè 1.600 tû m3 dßng ch¶yn¨m trong s«ng ngßi toµn quèc. N−íc s«ng khi ch¶y sinh ra mét nguån n¨ng l−îng lín. Tæng n¨ng l−îng s«ng ngßicña Liªn X« cò vµo kho¶ng 3942 tû KW/h trong n¨m, trong ®ã phÇn cã thÓ khai th¸cvµo kho¶ng 648 KW/h, con sè nµy ë Canada lµ 281 tû KW/h ... HiÖn nay ë mét sè n−íctrªn thÕ giíi phÇn n¨ng l−îng s«ng ngßi khai th¸c ®−îc chiÕm ®¹i bé phËn trong tæng®iÖn n¨ng toµn quèc nh− Nauy 99%, Thôy §iÓn 99%, TriÒu Tiªn 95%. Ba ngµn n¨m vÒ tr−íc, tõ ®êi L· Väng, vïng duyªn h¶i ®· cã bµi ca con n−íc tuych−a ®−îc chÝnh x¸c vµ tû mû nh−ng rÊt cã t¸c dông ®èi víi s¶n xuÊt khi ch−a cã lÞchthuû triÒu. Cho ®Õn thêi Giao chØ, nh©n d©n ta ®· biÕt lîi dông n−íc thuû triÒu ®Ó lÊyn−íc ngät t−íi ruéng. Vµo kho¶ng thÕ kû XIX, d−íi triÒu Tù §øc, NguyÔn C«ng Trø ®·lîi dông n−íc thuû triÒu lªn xuèng ®Ó ®éng viªn nh©n d©n ®µo vÐt m−¬ng ngßi, biÕn c¶mét vïng b·i biÓn Ph¸t DiÖm hoang vu thµnh vïng ®Êt ph× nhiªu b¸t ng¸t. MiÒn B¾c n−íc ta cã mét m¹ng l−íi s«ng ngßi dµy ®Æc (trªn 1080 con s«ng trongtæng sè 2360 con s«ng trong toµn quèc) nèi ch»ng chÞt ®ång b»ng víi ®åi nói, miÒnng−îc víi miÒn xu«i. Tõ H¶i Phßng, Nam §Þnh cã thÓ ®i vµo ®Õn miÒn Trung theo c¸ckªnh ®µo lín nhá, nguån n−íc s«ng ®ang t−íi chñ ®éng cho 32,01% tæng diÖn tÝch ®Êtcanh t¸c trong toµn quèc (World resource Institute - 2001). Nguån n−íc s«ng lµ nguån n−íc chñ ®éng cho ph¸t ®iÖn cña nhµ m¸y thuû ®iÖnTh¸c Bµ (Yªn B¸i), Hoµ B×nh (tØnh Hoµ B×nh), S¬n La (tØnh S¬n La), Th¸c M¬ (TuyªnQuang), Yaly (Gia Lai), TrÞ An (§ång Nai), SeSan (§aklak). N¨ng l−îng cña nguånn−íc s«ng ngßi cã ®Õn gÇn n¨m tr¨m tû kW/h hµng n¨m. Nguån n−íc s«ng ngßi n−íc ta®óng lµ mét nguåi tµi nguyªn v« cïng phong phó. Nguån tµi nguyªn ®ã ®ang ®−îc ®iÒutra, nghiªn cøu vµ khai th¸c réng r·i, phôc vô cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc.2.2. §Æc ®iÓm chung cña tµi nguyªn n−íc ë ViÖt Nam Lóc ®Çu, sö dông nguån n−íc do yªu cÇu cña giao th«ng thuû sau ®ã lµ phôc vôcho viÖc lîi dông tæng hîp nguån n−íc ®Ó ph¸t ®iÖn, t−íi ruéng ... vµ tõ ®ã tµi nguyªnn−íc ®−îc ph©n chia thµnh c¸c ®Æc ®iÓm chung. 2.2.1. M¹ng l−íi s«ng ngßi dµy ®Æc cã nhiÒu thuËn lîi cho viÖc khai th¸c c¸cmÆt lîi cña tµi nguyªn n−íc N¨m 1993, Bé Khoa häc c«ng nghÖ vµ M«i tr−êng ®· ®¸nh gi¸ tµi nguyªn n−ícmÆt trªn hÖ thèng s«ng ngßi n−íc ta thËt phong phó. NÕu tÝnh c¸c con s«ng cã chiÒu dµitõ 10km trë lªn vµ cã dßng ch¶y th−êng xuyªn trªn l·nh thæ n−íc ta th× cã tíi 2360 cons«ng, trong ®ã 9 hÖ thèng s«ng cã diÖn tÝch l−u vùc tõ 10.000km2 trë lªn nh−: s«ng B»ng 3Giang, s«ng Kú Cïng, s«ng Hång, s«ng Th¸i B×nh, s«ng M·, s«ng C¶, s«ng Thu Bån,s«ng §ång Nai vµ s«ng Mª K«ng. Tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, vÞ trÝ ®Þa lý vµ sùph©n phèi l−îng m−a mµ mËt ®é l−íi s«ng cã kh¸c nhau. MËt ®é nµy ph©n ho¸ gi÷a c¸cvïng tõ 0,3km/km2 ®Õn 0,4km/km2 (trung b×nh ®¹t 0,6 km/km2). Bê biÓn n−íc ta dµi3260km, lµ n¬i kÕt thóc kh«ng nh÷ng cña c¸c s«ng suèi ®−îc h×nh thµnh trªn l·nh thæViÖt Nam mµ cßn lµ n¬i kÕt thóc cña c¸c con s«ng réng lín tõ c¸c n−íc l¸ng giÒng ch¶yqua ViÖt Nam råi ®æ ra biÓn. C¸c s«ng trùc tiÕp ch¶y ra biÓn (hoÆc ch¶y vµo hå trongnéi ®Þa) gäi lµ s«ng chÝnh. C¸c s«ng ch¶y vµo s«ng chÝnh gäi lµ s«ng nh¸nh. TÊt c¶ s«ngchÝnh vµ c¸c s«ng nh¸nh cña nã cïng víi c¸c khe, suèi, hå, ®Çm lÇy ®−îc t¹o ra do dßngch¶y däc theo s−ên dèc cïng hîp thµnh mét hÖ thèng s«ng. Ng−êi ta th−êng lÊy tªn cons«ng chÝnh ®Ó ®Æt tªn cho hÖ thèng s«ng nh−: hÖ thèng s«ng Hång (gåm s«ng Hång,s«ng Thao, s«ng L«, s«ng §µ...), hÖ thèng s«ng Th¸i B×nh (s«ng CÇu, s«ng Th−¬ng,s«ng Lôc Nam...), v.v... Vïng rõng nói ViÖt Nam kh«ng chØ lµ n¬i b¾t nguån cña c¸c con s«ng n»m tränvÑn trong néi ®Þa ViÖt Nam mµ cßn lµ n¬i b¾t nguån cña c¸c con s«ng ®æ sang c¸c n−ícl¸ng giÒng. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, s«ng ngßi ViÖt Nam cã thÓ chia thµnh 3 nhãm: • Nhãm I: Nhãm hÖ thèng s«ng mµ th−îng nguån cña l−u vùc n»m trong l·nh thæViÖt Nam, nh−ng n−íc ch¶y sang c¸c n−íc l¸ng giÒng, bao gåm 2 hÖ thèng s«ng: + HÖ thèng s«ng ®æ vÒ s«ng T©y Giang cña Trung Quèc gåm s«ng Quang S¬n,s«ng B¾c Väng, s«ng B»ng Giang (Cao B»ng) vµ s«ng Kú Cïng (L¹ng S¬n) víi tængdiÖn tÝch l−u vùc kho¶ng 13.180km2 vµ tæng l−îng n−íc kho¶ng 9km3. + HÖ thèng s«ng nh¸nh thuéc th−îng nguån s«ng Mª K«ng bao gåm s«ng NËmRèm, s«ng Sªsan, s«ng Sªrªpok cã tæng diÖn tÝch l−u vùc kho¶ng 31.375 km2, chiÕm 4%tæng diÖn tÝch toµn l−u vùc s«ng Mª K«ng. HÖ thèng s«ng nhãm I cã th−îng nguån n»m trªn ®Êt n−íc ta nªn võa chñ ...