Giáo trình Quản lý và sử dụng hợp lý tài nguyên nước: Phần 1 - PGS.TS. Hoàng Hưng

Tập giáo trình “Quản lý và sử dụng hợp lý tài nguyên nước” nhằm giới thiệu cho bạn đọc những khái niệm cơ bản về sự phân bổ tài nguyên nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam về tính chất dòng chảy, về tiềm năng dòng chảy, nguyên nhân dẫn đến cạn kiệt tài nguyên nước những biện pháp nhằm quản lý và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước. Sách gồm 2 phần. Phần 1 sau đây gồm nội dung chương 1 và chương 2 của tài liệu, trình bày dòng chảy và tính chất của dòng chảy, đặc trưng của dòng chảy.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Quản lý và sử dụng hợp lý tài nguyên nước: Phần 1 - PGS.TS. Hoàng Hưng ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA TP HOÀ CHÍ MINH TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KHOA HOÏC XAÕ HOÄI VAØ NHAÂN VAÊN PGS-TS HOAØNG HÖNGQUAÛN LYÙ VAØ SÖÛ DUÏNG HÔÏP LYÙ TAØI NGUYEÂN NÖÔÙCNHAØ XUAÁT BAÛN ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA TP HOÀ CHÍ MINH - 2005 LÔØI NOÙI ÑAÀU Nöôùc - coäi nguoàn cuûa söï soáng, ôû ñaâu coù nöôùc thì ôû ñoù coù söï soáng… ñieàu ñoù noùileân taàm quan troïng vaø vai troø cuûa nöôùc ñoái vôùi moâi tröôøng. Nhöng nöôùc treân haønh tinh naøy nhieàu hay ít, coù ñuû ñeå phuïc vuï cuoäc soáng loaøingöôøi vaø phuïc vuï söï phaùt trieån vöõng beàn cuûa nhaân loaïi hay khoâng? Taøi nguyeân nöôùc treân theá giôùi khoâng phaûi quoác gia naøo cuõng ñaày ñuû nhö nhau,thaäm chí ngay caû treân moät quoác gia giaøu coù veà taøi nguyeân nöôùc, thì söï phaân boá theokhoâng gian vaø thôøi gian cuõng khoâng gioáng nhau. Nhu caàu thöôøng maâu thuaãn vôùi ñieàukieän töï nhieân… do ñoù muoán quaûn lyù vaø söû duïng taøi nguyeân nöôùc moät caùch khoa hoïchôïp lyù, ñaàu tieân caàn phaûi hieåu bieát ñaày ñuû tính chaát cuûa doøng chaûy vaø ñaëc ñieåm cuûadoøng chaûy, treân cô sôû ñoù môùi tìm bieän phaùp coâng trình phuø hôïp, choïn cô caáu caâytroàng vaät nuoâi phuø hôïp ñeå khai thaùc nguoàn taøi nguyeân ñoù… Taäp giaùo trình “Quaûn lyù vaø söû duïng hôïp lyù taøi nguyeân nöôùc”nhaèm giôùi thieäucho baïn ñoïc nhöõng khaùi nieäm cô baûn:  Veà söï phaân boå taøi nguyeân nöôùc treân theá giôùi cuõng nhö ôû VN  Veà tính chaát doøng chaûy, veà tieàm naêng doøng chaûy…  Nguyeân nhaân daãn ñeán caïn kieät taøi nguyeân nöôùc  Nhöõng bieän phaùp nhaèm quaûn lyù vaø söû duïng hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân nöôùc… Vaán ñeà töông ñoái phöùc taïp. Tuy ngöôøi vieát ñaõ heát söùc coá gaéng nhöng sai soùt laøñieàu khoâng theå naøo traùnh khoûi, neân raát mong ñöôïc söï ñoùng goùp nhieät tình cuûa baïnñoïc xa gaàn. Taùc giaûDoøng chaûy vaø tính chaát cuûa doøng chaûy 5 Chöông I DOØNG CHAÛY VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA DOØNG CHAÛYI. CHUAÅN DOØNG CHAÛY NAÊM 1. Ñònh nghóa: Chuaån doøng chaûy naêm hay chuaån doøng chaûy laø trò soá doøng chaûynaêm trung bình trong nhieàu naêm vôùi caùc ñieàu kieän caûnh quan ñòa lyù khoâng thay ñoåi,cuøng thuoäc thôøi kyø ñòa chaát vaø cuøng möùc ñoä khai thaùc taøi nguyeân nöôùc treân doøngsoâng. 2. YÙ nghóa nghieân cöùu: Chuaån doøng chaûy laø ñaëc tröng cô baûn cuûa nguoàn nöôùcñöôïc söû duïng ñeå thieát keá caùc coâng trình coù lieân quan ñeán taøi nguyeân nöôùc, ñoàng thôøicuõng töø ñoù maø tìm hieåu moái lieân quan giöõa chuùng vaø caùc nhaân toá khí haäu. Bôûi vìdoøng chaûy laø saûn phaåm cuûa khí haäu. 3. Caùc ñaëc tröng bieåu thò chuaån doøng chaûy naêm • Löu löôïng bình quaân nhieàu naêm Qo (m3/giaây) Q = V. F (löu löôïng töùc thôøi) (1.1) 1 2 / 3 1/ 2 V= R I = C RI n ÔÛ ñaây : V: toác ñoä doøng chaûy (m/s) n: heä soá goà gheà R: baùn kính thuûy löïc (m) I: ñoä doác maët nöôùc (%oo) C: heä soá Chezi F: dieän tích maët caét ngang (m2) Toång löôïng doøng chaûy trung bình nhieàu naêm Wo: Wo = Qo × 31,536 × 106 (m3) (1.2) ÔÛ ñaây 31,536 × 106 laø soá giaây cuûa moät naêm • Modun doøng chaûy trung bình nhieàu naêm Mo6 Chöông I Qo × 103  Mo =  lít / giây × km 2  (1.3) F   (Vì ñoåi töø m3 ra lít neân nhaân 103) F – dieän tích löu vöïc (km2) • Ñoä saâu doøng chaûy trung bình nhieàu naêm Y0 Wo  Qo × 31536  Yo = = (mm) (1.4) F  F (km 2 )    (Vì ñoåi ra mm neân khoâng coøn 106 ôû töû soá) • Heä soá doøng chaûy α vaø yù nghóa cuûa vieäc nghieân cöùu Y α= o (1.5) Xo Heä soá doøng chaûy : + phaûn aùnh moái quan heä giöõa möa vaø toån thaát ...