Giáo trình Quản trị doanh nghiệp: Phần 1 - Nguyễn Sơn Ngọc Minh

Giáo trình được biên soạn theo chương trình khung đào tạo trình độ Cao đẳng nghề Kế toán Doanh nghiệp. Nội dung giáo trình gồm 5 chương, phần 1 gồm các chương sau: Chương I - Doanh nghiệp và tổ chức bộ máy quản trị doanh nghiệp, chương II - Lập chiến lược, kế hoạch trong quản trị doanh nghiệp, chương III - Quản trị nhân sự, khoa học - công nghệ trong doanh nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Quản trị doanh nghiệp: Phần 1 - Nguyễn Sơn Ngọc Minh LỜI NÓI ĐẦU Để đáp ứng yêu cầu giảng dạy và học tập chương trình Cao đẳng nghề Kếtoán Doanh nghiệp, Thạc sỹ Kinh tế Nguyễn Sơn Ngọc Minh đã tiến hành biênsoạn giáo trình môn học Quản trị doanh nghiệp. Giáo trình được biên soạn trên cơ sở quyết định số 15/2008/QĐ- BLĐTBXHngày 31 tháng 03 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và Xã hộivề việc ban hành chương trình khung đào tạo trình độ Cao đẳng nghề Kế toánDoanh nghiệp, tài liệu tham khảo của Học viện Hành chính quốc gia, trường Đạihọc kinh tế Quốc dân Hà Nội và một số tài liệu khác có liên quan đến môn học. Nội dung giáo trình gồm 5 chương: Chương I: Doanh nghiệp và tổ chức bộ máy quản trị doanh nghiệp. Chương II: Lập chiến lược, kế hoạch trong quản trị doanh nghiệp Chương III: Quản trị nhân sự, khoa học- công nghệ trong doanh nghiệp. Chương IV: Quản trị chi phí, kết quả và các chính sách tài chínhdoanh nghiệp. Chương IV: Kế toán và ra quyết định. Trong quá trình biên soạn, soạn giả đã cố gắng thể hiện nội dung giáo trìnhđể đảm bảo tính lý luận, tính khoa học và tính thực tiễn phù hợp với nhận thứcchung của sinh viên Cao đẳng nghề Kế toán doanh nghiệp. Tuy nhiên trong quátrình biên soạn giáo trình không tránh khỏi những thiếu sót, soạn giả rất mong nhậnđược ý kiến đóng góp của độc giả để giáo trình ngày càng hoàn thiện hơn. 1 CHƯƠNG 1 DOANH NGHIỆP VÀ TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP I. BẢN CHẤT CỦA HOẠT ĐỘNG KINH DOANH 1.1. Bản chất của hệ thống kinh doanh Doanh nghiệp khác với các tổ chức khác ở chỗ chúng sản xuất hàng hóa, haycung cấp các loại dịch vụ với mục đích thu được lợi nhuận nhằm mở rộng hơn nữahoạt động kinh doanh. Kinh doanh là một hệ thống sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ để thỏa mãn cácnhu cầu của con người, của xã hội. Bản thân kinh doanh có thể được coi như mộthệ thống tổng thể bao gồm những hệ thống cấp dưới nhỏ hơn là các ngành kinhdoanh, mỗi ngành kinh doanh được tạo thành bởi nhiều doanh nghiệp có quy môkhác nhau, sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nhau. Mỗi doanh nghiệp lại bao gồmnhiều hệ thống con như sản xuất, tài chính, marketing... Bản chất của kinh doanh: - Doanh nghiệp tiếp nhận các yếu tố đầu vào và hoạt động trong những điềukiện đặc thù tùy theo loại hình kinh doanh. Tuy nhiên có điểm chung là các yếu tốyếu tố đầu vào chỉ có giới hạn hay được gọi là khan hiếm đối với bất kỳ doanhnghiệp nào. - Doanh nghiệp sử dụng các yếu tố đầu vào theo cách thức hiệu quả nhất. Sự cạnh tranh của các doanh nghiệp yêu cầu hàng hóa được bán với giá phảichăng và có chất lượng thích hợp. Một doanh nghiệp thành công phải luôn luônphát hiện được những nhu cầu mới hoặc nhu cầu còn thiếu, chưa được đáp ứng củangười tiêu dùng và luôn luôn sẵn sàng thỏa mãn các nhu cầu đó. Dưới áp lực của cạnh tranh và sức mua của người tiêu dùng, các nhà sản xuấtsẽ cố gắng sử dụng có hiệu quả hơn thiết bị, nguyên liệu và lao động để tạo ranhiều hàng hóa hơn, có chất lượng tốt hơn. Do đó, khi theo đuổi những quyền lợiriêng tất yếu doanh nghiệp sẽ đồng thời tạo ra lợi ích cho xã hội, bởi các doanh 2nghiệp sẽ phải thỏa mãn các nhu cầu của xã hội khi cố gắng thỏa mãn những hammuốn của họ. Trong lúc theo đuổi lợi nhuận, nhà kinh doanh cũng phải phục vụngười tiêu dùng và phục vụ lợi ích xã hội. Quan niệm này là nền tảng của nền kinhtế thị trường. - Doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm dịch vụ để thỏa mãn nhu cầu và xãhội. 1.2. Những đặc điểm của một hệ thống kinh doanh Hệ thống kinh doanh có ba đặc điểm chủ yếu sau: 1.2.1 Sự phức tạp và tính đa dạng: Hệ thống kinh doanh hiện đại là một cơ cấu rất phức tạp gồm có nhiều khuvực. Mỗi khu vực do nhiều ngành tạo nên. Mỗi ngành lại được tạo thành từ nhiềutổ chức kinh doanh mà các tổ chức kinh doanh này thay đổi trong những giới hạnhình thức sở hữu, qui mô kinh doanh, cơ cấu vốn, phong cách quản trị và phạm vihoạt động. Chẳng hạn: khu vực sản xuất được tạo nên bằng các nhà máy lắp rápôtô, chế tạo đồ điện gia dụng (ấm đun nước, nồi cơm điện, tủ lạnh,...) và các sảnphẩm điện tử (máy ghi âm, cassetle, đầu máy và ti vi, máy tính, máy vi tính,...).Khu vực dịch vụ bao gồm các loại dịch vụ như vận tải, ngân hàng, các dịch vụchuyên nghiệp. Ngành công ty vận tải được tạo thành bởi các ngành: đường sắt,vận tải biển, vận tải ôtô, hàng không. Ngành công nghiệp dịch vụ bao gồm các đạilý vận chuyển, khách sạn, nhà hàng, các khu vườn quốc gia. Ngành dịch vụ chuyênnghiệp bao gồm các luật sư, kiến trúc sư, bác sĩ, chuyên viên kế toán, nhà kinhdoanh bất động sản... Trong mỗi ngành công nghiệp này, một số công ty chỉ hoạtđộng có tính chất cục bộ địa phương. Trong khi đó nhiều công ty khác có vănphòng tại nhiều quốc gia như Morgan Stanley - Dean Wither, Novartis C Sandoz vàCiba - Geigy, Hilton, Holiday Inn... 1.2.2 Sự phụ thuộc lẫn nhau: Các tổ chức kinh doanh hợp tác với nhau trong hoạt động kinh doanh. Mộtcông ty mua nguyên liệu thô hay các chi tiết rời từ nhiều công ty khác, sau đó bán 3các sản phẩm hoàn thành cho các nhà bán buôn, bán lẻ và những người này đembán chúng cho những người sử dụng cuối cùng. Trong tiến trình đó, tất cả các tổchức kinh doanh này đều phụ thuộc vào sự cung ứng dịch vụ của các công ty vậntải, các ngân hàng và nhiều công ty khác. Vì vậy sự phụ thuộc lẫn nhau là một hệthống kinh doanh riêng của hệ thống kinh doanh hiện đại. 1.2.3 Sự thay đổi và đổi mới: Để đảm bảo thành công, các tổ chức kinh doanh phải đáp ứng kịp thời nhữngthay đổi thị hiếu và nhu cầu của người ...