Giáo trình Quản trị học (Nghề Kế toán doanh nghiệp - Trình độ Cao đẳng): Phần 2 - CĐ GTVT Trung ương I

Giáo trình Thực hành kế toán hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu (Nghề Kế toán doanh nghiệp - Trình độ Cao đẳng): Phần 2 gồm có những nội dung sau: Chương 4: Chức năng tổ chức, chương 5: Chức năng lãnh đạo, chương 6: Chức năng kiểm tra. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Quản trị học (Nghề Kế toán doanh nghiệp - Trình độ Cao đẳng): Phần 2 - CĐ GTVT Trung ương I Chương 4: Chức năng tổ chức1. Chức năng tổ chức và cơ cấu tổ chức1.1. Tổ chức và chức năng tổ chứca) Tổ chức là gì?Tổ chức là sự tập hợp nhiều người một cách có ý thức để hoàn thành các mục tiêuchung. Một tổ chức luôn luôn có 3 đặc điểm chung:- Tổ chức bao giờ cũng có nhiều người- Các thành viên tham gia luôn ý thức về vai trò, nhiệm vụ, quyền lợi và trách nhiệmcủa mình một cách rõ ràng trong quá trình tham gia hoạt động của đơn vị- Tổ chức bao giờ cũng có mục tiêu chung và cụ thể mà nhờ đó mà mọi người mới tựnguyện tham gia phấn đấu vì mục tiêu chung để đạt được mục tiêu riêng của mình vàngược lại1.2. Cơ cấu tổ chức và thuộc tính của nóCơ cấu tổ chức là gì?Cơ cấu tổ chức là sự sắp xếp các bộ phận, các đơn vị nhỏ trong tổ chức thành một thểthống nhất, xác lập các mối quan hệ về nghiệp vụ và quyền hành giữa các cá nhân vàđơn vị nhằm thiết lập một môi trường thuận lợi cho hoạt động và đạt được mục tiêuchung.Trong cơ cấu tổ chức luôn có các mối quan hệ cơ bản:- Mối quan hệ theo chiều dọc: là quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới. Theo mối quan hệnày cơ cấu tổ chức chia thành các cấp quản trị. Cấp quản trị là sự thống nhất các bộphận ở một trình độ, là tổng thể các khâu quản trị ở cùng một cấp bậc.- Mối quan hệ theo chiều ngang: là quan hệ giữa các bộ phận và cơ quan ngang cấp.Theo mối quan hệ này cơ cấu tổ chức chia thành các khâu quản trị. Khâu quản trị là mộtđơn vị dọc lập thực hiện một, một số hoặc một phần chức năng nào đó của tiến trìnhquản trị.1.3. Các kiểu cơ cấu tổ chức1.3.1. Cơ cấu trực tuyếnCơ cấu trực tuyến có đặc điểm là mọi công việc và quyền hành đều được giao cho từngđơn vị và quan hệ quyền hành được phân định rõ ràng với một cấp trên trực tiếp (hình5-1).+ Ƣu điểm của cơ cấu trực tuyến: 39- Phân rõ quyền hành và trách nhiệm cho từng bộ phận.- Dễ duy trì kỉ luật và dễ kiểm tra.- Hành động nhanh chóng, đưa ra các quyết định kịp thời, sát với thực tế.+ Nhược điểm của cơ cấu trực tuyến:- Không chuyên môn hoá, gây nên tình trạng quá tải đối với các cấp quản trị: Mỗi nhàquản trị phải làm rất nhiều công việc khác nhau như: nhân sự, tài vụ, kế toán, tổ chức…- Dựa quá nhiều vào các nhà quản trị nên dễ gặp khủng hoảng khi người quản trị khôngthể làm việc.- Dễ xảy ra tình trạng tranh giành quyền lực với nhau nếu như không biết điều phốikhéo léo Đây là mô hình phù hợp với những cơ sở sản xuất kinh doanh nhỏ.1.3.2. Cơ cấu chức năng Khi doanh nghiệp phát triển thì mô hình trực tuyến không còn phù hợp mà cầnphải hình thành các đơn vị chức năng. Sự xuất hiện các đơn vị chức năng để hoạt độngtrong từng lĩnh vực, mỗi lĩnh vực do một chuyên gia lãnh đạo và có quyền chỉ đạo cácđơn vị trực tuyến (hình 5-2).+ Ƣu điểm của cơ cấu chức năng: Phản ánh lôgic các chức năng; Tuân theo nguyên tắc chuyên môn hoá ngànhnghề. Phát huy được kinh nghiệm và kiến thức của đội ngũ cán bộ theo từng chức năng.Giảm chi phí và rút ngắn thời gian đào tạo. Không đòi hỏi người quản trị phải có kiếnthức toàn diện. Dễ đào tạo và dễ tìm nhà quản trị. Tạo ra các biện pháp kiểm tra chặtchẽ của cấp cao nhất.+ Nhược điểm của cơ cấu chức năng: 40 Dễ xảy ra tình trạng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các cá nhân và bộphận với nhau. Các quyết định được đưa ra đôi khi bị chậm. Sự phối hợp giữa lãnh đạovà các phòng ban chức năng gặp nhiều khó khăn. Khó xác định trách nhiệm và hay đổtrách nhiệm cho nhau. Có thể dễ dẫn tới tình trạng nhàm chán, người thực hiện nhậnnhiều mệnh lệnh khác nhau.1.3.3. Cơ cấu hỗn hợp trực tuyến và chức năng Cơ cấu hỗn hợp trực tuyến và chức năng có đặc điểm cơ bản là có sự tồn tại cácđơn vị chức năng, các đơn vị này thuần tuý chỉ làm nhiệm vụ chuyên môn cho cấp quảntrị thượng đỉnh trong từng lĩnh vực chuyên môn, nhưng không có quyền chỉ đạo cácđơn vị trực tuyến (hình 5-3).Các đơn vị chức năng+ Ƣu điểm cơ cấu hỗn hợp trực tuyến và chức năng:- Vẫn tạo điều kiện cho các chuyên gia đóng góp và sự đóng góp đó cần thiết cho hoạtđộng của doanh nghiệp.- Giải phóng cho cấp quản trị điều hành khỏi công tác phân tích chi tiết từng khía cạnh(tài chính, đầu tư…).- Tạo điều kiện để đào tạo chuyên gia trẻ. 41- Tiết kiệm được chi phí- Đưa ra các quyết định kịp thời, sát với thực tế+ Nhược điểm cơ cấu hỗn hợp trực tuyến và chức năng:- Nếu không định rõ quyền hạn thì sẽ gây nên hỗn độn, thường xảy ra mâu thuẫn giữacác đơn vị trực tuyến và đơn vị chức năng.- Hạn chế mức độ sử dụng kiến thức của chuyên viên, chậm đáp ứng các tình huống đặcbiệt.- Dễ tạo ra xu hướng tập trung hoá đối với nhà quản trị cấp cao.- Có thể làm gia tăng chi phí gián tiếp Người ta khuyến cáo các doanh nghiệp nên áp dụng mô hình này nhưng phả ...