Giáo trình sinh sản gia súc - chương 5

CHƯƠNG V. KỸ THUẬT GÂY RỤNG TRỨNG VÀ CẤY TRUYỀN PHÔI CHO GIA SÚCMục đích: Giới thiệu các bước cơ bản trong cấy truyền phôi cùng các kỹ thuật như siêu bài noãn và gây động dục nhân tạo cho gia súc. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình sinh sản gia súc - chương 5 CHƯƠNG V. KỸ THUẬT GÂY RỤNG TRỨNG VÀ CẤY TRUYỀN PHÔI CHO GIA SÚC Mục đích: Giới thiệu các bước cơ bản trong cấy truyền phôi cùng các kỹ thuật như siêu bài noãn và gây động dục nhân tạo cho gia súc. Ngoài ra trong chương này cũng trình bày tóm tắt các kỹ thuật khác đang được ứng dụng trong sinh sản: xác định giới tính tinh trùng và phôi, thụ tinh ống nghiệm... Thời lượng giảng dạy: 9 tiếtI. Khái niệmCấy truyền phôi là quá trình đưa phôi từ gia súc cái này sang gia súc cái khác (giasúc cái cho phôi sang gia súc cái nhận phôi). Phôi vẫn sống, phát triển bình thườngtrên cơ sở trạng thái sinh lí sinh dục của gia súc nhận phôi phù hợp với trạng tháisinh lí sinh dục của gia súc cho phôi hoặc phù hợp với tuổi phôi (sự phù hợp này gọilà đồng pha).Cấy truyền phôi là một quá trình điều khiển sinh sản và phát triển của con vật mộtcách trực tiếp ở giai đoạn tiền phôi và phôi. Đây là biện pháp tạo giống hoàn chỉnhnhất tổng hợp một lúc các thành tựu sinh học sinh sản và di truyền hiện đại. 124 Hình 50. Đàn bò được tạo ra từ kỹ thuật CTPII. MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA VÀ LỢI ÍCH CỦA CẤY TRUYỀN PHÔI- Khai thác triệt để tiềm năng di truyền ở những cá thể cái cao sản thông qua việc lấyphôi của chúng. Trên cơ sở đó phổ biến nhanh những gene tốt, quí ra thực tế.- Nâng cao cường độ chọn lọc, làm tăng tiến bộ di truyền hàng năm, do đó thúc đẩycông tác giống nhanh, đạt được mục đích.- Nâng cao hiệu quả chọn lọc, đẩy mạnh công tác giống.- Bảo quản phôi gọn nhẹ, vận chuyển dễ dàng, đồng thời cũng là kho bảo tồn quĩgen.- Hạn chế được bệnh tật thú y, thông qua việc chọn lọc và nuôi dưỡng gia súc, vôtrùng trong quá trình xử lí và cấy truyền phôi.- Mang lại hiệu qủa kinh tế rất cao. 125III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CẤY TRUYỀN PHÔI1. Cơ sở lí luận1.1. Cơ chế điều hòa chu kì sinh dục (Xem sơ đồTK-TD điều khiển chu kì động dục ởgia súc cái)1.2. Đặc điểm phát triển của phôi ở giai đoạn đầu.Sau khi thụ tinh, sự phân chia của phôi bắt đầu và rất nhanh, nó phân chia theo cấpsố nhân. Qua các giai đoạn phôi bào, phôi dâu, phôi nang, phôi vị và các lá phôi.Trong quá trình phân chia của phôi, tế bào phôi không lớn lên và kích thước, các phôibào thì nhỏ đi. Ở bò trong qúa trình vừa phân chia vừa vận động về tử cung. Thờigian quá ống dẫn trứng khoảng 3-5 ngày. Khi phôi vận động về tử cung thời gian đầu(khoảng 6-10 ngày), nó trôi nổi tự do trong tử cung. Dinh dưỡng thời gian này choquá trình phát triển của phôi là từ trứng và sữa tử cung. Lợi dụng giai đoạn này để 126người ta thu hoạch phôi. Qua ngày thứ 10 trở đi bắt đầu dần dần định cư vào sừng tửcung để phát triển. Dinh dưỡng từ đây trở đi phụ thuộc vào cơ thể mẹ. Giai đoạn nàykhông lấy được phôi.Tóm lại: Từ các vấn đề đã nêu trên có thể rút ra những nhận xét quan trọng chỉ đạothực tiễn:- Có thể tiến hành gây siêu bài noãn để nâng cao sức sinh sản của bò cái cao sản,thông qua xử lí hợp lý kích tố sinh sản.- Có thể thu gom được hợp tử khi chúng chưa làm tổ.- Có thể đưa hợp tử vào tử cung của những con cái khác đồng pha sinh lý với trứngnhư thế mới phù hợp yêu cầu phát triển của trứng - phôi thai, thông qua sự làm tổ vàcầu nối nhau thai.2. Cơ sở thực tiễn.2.1. Hiện nay con người đã chế tạo thành công một loạt hormon sinh dục như: FSH,LH, Ostrogen, Progesteron, Prostaglanding... Với những hormon đó, con người cóthể sử dụng nó để điều hòa chu kì sinh dục nhân tạo, các qúa trình sinh lí sinh sảncủa gia súc.2.2. Các nhà khoa học đã nghiên cứu ra phương pháp sản xuất những dụng cụ thulượm phôi và xây dựng được cả những qui trình thu lượm, đánh giá và phân loạiphôi.2.3. Tạo ra được môi trường nuôi cấy trứng và hợp tử ở ngoài cơ thể gia súc.Phương pháp bảo tồn phôi đông lạnh.2.4. Đã có nhiều cơ thể sinh vật ra đời từ phương pháp cấy truyền hợp tử và thụ tinhtrong ống nghiệm:Phương pháp cấy truyền hợp tử và thụ tinh trong ống nghiệm không chỉ thành côngtrên gia súc mà nó cũng thành công tương đối phổ biến trên người, đặc biệt ở một sốnước tư bản như Mĩ. [1, 2] 127IV. KĨ THUẬT CÔNG NGHỆ CẤY TRUYỀN PHÔI TRÊN BÒTổng quát kĩ thuật của công nghệ cấy truyền phôi như sau :1. Chọn cái cho phôi.Cái cho phôi phải đạt yêu cầu sau:+ Phải đặc cấp hoặc cấp kỉ lục (tùy theo mục đích sản xuất mà chọn cho phù hợp).+ Chú ý khi chọn cần quan tâm đến các tính trạng có hệ số di truyền cao.+ Các biểu hiện về mặt sinh lí sinh sản phải bình thường (chu kì sinh dục phải bìnhthường, biểu hiện độn ...