Giáo trình Sinh thái học đồng ruộng: Phần 1

Giáo trình "Sinh thái học đồng ruộng" bao gồm 5 chương. Phần 1 sau đây gồm nội dung 2 chương đầu tài liệu. Chương I cung cấp khái niệm chung về hệ sinh thái đồng ruộng. Chương II mô tả cấu trúc và chức năng của hệ sinh thái đồng ruộng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Sinh thái học đồng ruộng: Phần 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG N G H IỆ P I PGS. TS. TRÁN ĐỨC VIÊN - TS. NGUYÊN THANH LÂM Chủ biên: PGS. TS. TRẦN ĐỨC VIÊN GIÀO TRÌNH SINH THÁI HỌC ĐỔNG RUỘNGNHÀ XUẤT BẢN NÔNG NGHIỆP B ộ GIÁO DỤC VÀ Đ ÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP I PGS.TS. TRẦN ĐỨC VIÊN - TS. NGUYỄN THANH LÂM Chủ biên: PGS.TS. TRẦN ĐỨC VIÊN GIÁO TRÌNHSINH THÁI HỌC ĐỔNG RUỘNG ■ ■ NHÀ XUẤT BẢN NÔNG NGHIỆP HÀ NÔI - 2006 LỜI NÓI ĐẦU r I 1 rong các hệ sinh thúi lục địa thì hệ sinh thúi đồng ruộng là nơi có hiến I đối tự nhiên sâu sác nhất kế lừ khi có loài người đến nay. Trong lịch -M- sứ phát triến của sinh thái học. hộ môn được phát triến đầu tiên lù sinhíhá ị học Hên hệ với rừng, sau đó với đong có, ao hồ, sau cùng mới xây dựng đượcsinh thủi học liên quan với đỏng ruộng. Loài người hăt đâu làm ruộng vào cuỏithời đại đồ đá cũ (trước công nguyên khoáng 7.000 năm), so với lịch sứ lâu dàimột triệu năm cùa loài người thì phái nói là khả gần. Trong quá trình phát triểnnônịĩ nghiệp, trí tuệ loài người không dừng lại ờ việc điều khiên môi trường sốngcho cáy Irồng, m à c ò n tiến lên điều khiến di truyền của thự c vật. Sự phát triên cùa nông nghiệp hiện đại đặt ra nhiều vấn đề cần giài quyết.Khuynh hướng tăng việc đầu tư. thực chất là sự đâu lư năng lượng hoá thạch, đôthay thê dần cho các nguôn lợi tự nhiên đã làm môi trường sổng hị húy hoại. Dođấy, cần p h a i p h á t trién m ột nền nôn g nghiệp dự a nhiều hơn vào việc khai thách(rf? lý các n^uồn lợi tự nhiên của hệ sinh thúi và háo vệ môi trường song. Đó lànhiệm vụ sô m ộ t c ù a sinh thủi học nôn g nghiệp - c ơ s ở cùa việc ho tr í cơ cáu câytrong và vật nuôi hợp lý ờ các vùng sán xuất nâng nghiệp. S ự p h á i triền kin h té - x ã hội đặt ra yê u cầu ngành n ô n g n g h iệp p h ả i p h ấ n đấuílê tăng năng su ấ í cây trồng hơn nữa. Ruộrtịị cá v trồtĩịt n ă n g su ấ t cao là m ột hệsinh thải hoạt đ ộ n g hài hoà, đạl đư ợ c sự cân J ố i g iữ a các vếu tố cấu thành nó. Dođầy, thực chất cùa kỹ thuật tăng năng suất cây trồng là kỳ thuật điểu khiên sự hoạtíĩộnịỊ cùa hệ sinh thúi đồrìỊỉ ruộnịỉ nănịĩ suất cao. Giáo trinh Sinh thải học đồng ruộng hao gồm 5 chương. Chương I cungcấp khái niệm chung vè hệ sinh ihái đồng ruộng. Chương II mô tà cấu trúc và chứcnăng của hệ sin h th á i đồng ruộng. C h ư ơ n g III m ô (à s ự vận đ ộ n g cua hệ sinh tháiđong ruộng liên q u a n đến các nhân tố ảnh sáng, đất đai, câ y trồng, cỏ dại. tuầnhoàn vật chất và phán hỏn. Chương IV giới thiệu các biện pháp điều khiên hệ sinhihái đồng ruộng. Chương V giúp cho người học, đậc hiệt là sinh viên sau đại họchệ thốn^ hoủ các khốikién thức đã học và các kỹ thuật học hệ thong cùa hệ sìnhíhúi đông ruộng. Dê ^iúp học tốt môn này. trong từng chươnỊ có phần đầu giới thiệu nội dung,mục đích và yêu cầu đoi vói sinh viên. Sau mồi chương, cỏ trình bày phần tóm tui,câu hói ôn tập và tài liệu dọc thêm. Phần cuoi cùa giáo trình là danh mục tài liệutham kháo và p h ầ n từ vựiiỊ’ (G ỉossary) đê m ỏ ta các khái niệm và các định nghĩa(Ịiuin ironỊỊ đtrợc sư dụtiịị Ironiỉ íỉiáo Irình nàv. Giảo trình này tổng hợp các kiến thức đã cỏ cùa nhiều môn khoa học liênquan dành cho sinh viên bậc đại học và sau đại học chuyên ngành trồng trọt. Diểmmấu chốt cùa giáo trình này là giúp cho người học phương pháp tư duy tống hợpthông qua các phương pháp tiếp cận hệ thống đã được nhiều nước trên thế giới ápdụng thay thế cho cái nhìn đơn lè trước đây. Đổi với sinh viên cao học hoặc nghiên cứu sinh, đây là tài liệu tốl giúp nhànghiên cứu lựa chọn các biện pháp nghiên cứu phù hợp. Với thời lượng có hạn dành cho sinh viên bậc đại học (2 đơn vị học trình), nênsinh viên cần nam được những nguyên ỉỷ cơ bản của sinh thái học áp dụng chochuyên ngành trồng trọt. Đồng thời những công thức và phương trình toán họctrong giáo trình này chỉ là tài liệu bô sung cho khối kiến thức chính và không cỏtrong nội dung thi cùa sinh viên. Trong quá trình giảng dạy, giảo viên sẽ hưởngdẫn sinh viên lồng ghép kiến thức về sinh thái học đồng ruộng với các khối kiếnthức rải rác ở các môn học chuyên ngành và cơ sở thông qua các buổi tháo luậnnhóm và seminar. Chúng tôi hy vọng người học sẽ thấy được, chi cỏ trong mối liên hệ sinh thúihọc giữa hệ sinh thái thiên nhiên với hệ sinh thái đồng ruộng thì mới có thế đặt cơsở sáng tạo ra hệ thong sàn xuất nông nghiệp bền vững và từ đó tìm ra một conđường duy trĩ năng suất cao trong nông nghiệp. Do hạn chế về thời gian và trình độ, chắc chắn cuốn giáo trình Sinh thái họcđồng ruộng còn nhiều khiếm khuyết, rất mong nhận được những ý kiến đóng gủpcùa các đồng ...