Giáo trình Tài chính doanh nghiệp (Giáo trình đào tạo từ xa): Phần 1

Giáo trình “Tài chính doanh nghiệp” nhằm trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản nhất về tài chính doanh doanh nghiệp. Do vậy, giáo trình được biên soạn hết sức cơ bản xuyên suốt từ vai trò của nhà quản lý tài chính, các công cụ tài chính như báo cáo tài chính, giá trị thời gian của tiền, lãi suất, rủi ro đến các quyết định tài chính như quyết định đầu tư vốn, quyết định tài trợ vốn, quyết định phân phối kết quả để thuận tiện trong việc giảng dạy và nghiên cứu. Giáo trình gồm 2 phần, sau đây là phần 1.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Tài chính doanh nghiệp (Giáo trình đào tạo từ xa): Phần 1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH TRUNG TÂM ĐÀO TẠO TỪ XA VÀ QUAN HỆ DOANH NGHIỆP Ths ĐẶNG THÀNH CƯƠNG (CHỦ BIÊN) – ĐOÀN THỊ NGỌC HÂN Tài chính Doanh nghiệp Vinh, 2011 1 Phân công biên soạn: - Ths ĐẶNG THÀNH CƯƠNG (CHỦ BIÊN) - biên soạn chương 1; chương 4. - ĐOÀN THỊ NGỌC HÂN - Biên so ạn chương 2; chương 3. 2 LỜI NÓI ĐẦU Giáo trình “Tài chính doanh nghiệp” nhằm trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản nhất về tài chính doanh Doanh nghiệp. Do vậy, giáo trình được biên soạn hết sức cơ bản xuyên suốt từ vai trò của nhà quản lý tài chính, các công cụ tài chính như báo cáo tài chính, giá trị thời gian của tiền, lãi suất, rủi ro đến các quyết định tài chính như quyết định đầu tư vốn, quyết định tài trợ vốn, quyết định phân phối kết quả. Để thuận tiện trong việc giảng dạy và nghiên cứu, cuốn giáo trình được chia thành 4 chương: Chương I: Tổng quan về tài chính Doanh nghiệp Chương II: Vốn kinh doanh của Doanh nghiệp. Chương III: Chi phí, doanh thu và lợi nhuận của Doanh nghiệp. Chương IV: Đầu tư dài hạn của Doanh nghiệp. Với cách tiếp cận như vậy, tác giả hy vọng rằng cuốn giáo trình này sẽ giúp cho giáo viên, nghiên cứu viên, sinh viên…gặp thuận lợi trong quá trình giảng dạy, nghiên cứu và học tập. Giáo trình Tài chính Doanh nghiệp là công trình tập thể do các giảng viên của Bộ môn Tài chính Doanh nghiệp thuộc khoa Kinh tế - Đại học Vinh tham gia biên soạn và được phân công như sau: - Thạc sĩ Đặng Thành Cương, chủ biên và viết các chương 1, 4. - Cử nhân Đoàn Thị Ngọc Hân viết các chương 2, 3. Tác giả xin chân thành cảm ơn các nhà khoa học, cùng tập thể giảng viên của Bộ môn Tài chính Doanh nghiệp, Khoa Kinh tế - Đại học Vinh đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu, góp phần nâng cao chất lượng cuốn giáo trình này. Tác giả 3 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1. VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1.1. Khái niệm và phân loại doanh nghiệp 1.1.1.1. Khái niệm Theo Luật doanh nghiệp thì doanh nghiệp được định nghĩa như sau: Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản riêng, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật, nhằm thực hiện các hoạt động kinh doanh - Tức là thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng các dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lời. 1.1.1.2. Phân loại doanh nghiệp Theo quy định tại khoản 1, khoản 2, Điều 171 Luật Doanh nghiệp năm 2005, kể từ ngày 1 tháng 7 năm 2006, Luật Doanh nghiệp sẽ có hiệu lực thi hành. Luật này thay thế Luật Doanh nghiệp năm 1999, Luật Doanh nghiệp nhà nước năm 2003, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 166 của Luật này, các quy định về tổ chức quản lý và hoạt động của Doanh nghiệp tại Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 1996 và Luật sửa đổi, bổ sung 1 số điều của Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 2000. Theo quy định của Luật này, những doanh nghiệp nhà nước được thành lập trước khi Luật này có hiệu lực cần phải được chuyển đổi sang hình thức Công ty cổ phần hoặc Công ty Trách nhiệm hữu hạn, thời hạn chuyển đổi trong vòng 4 năm (bắt đầu từ 1/7/2006 đến 1/7/2010). Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được lựa chọn và đăng ký lại, thời hạn đăng ký trong vòng 2 năm (Theo Luật trước đây chỉ được đăng ký dưới hình thức Công ty trách nhiệm hữu hạn, không có hình thức công ty cổ phần. Theo Luật Doanh nghiệp 2005 thì có cả 2). Công ty Trách nhiệm hữu hạn, Công ty cổ phần, Doanh nghiệp tư nhân và Công ty hợp danh đã thành lập theo quy định của Luật Doanh nghiệp 1999 không phải làm thủ tục đăng ký kinh doanh lại. Như vậy, ở nước ta hiện nay nếu căn cứ theo tính chất pháp lý bao gồm có các doanh nghiệp sau: * Công ty cổ phần Là một công ty trong đó các thành viên cùng góp vốn dưới hình thức cổ phần để hoạt động. Số vốn điều lệ được chia ra làm nhiều phần bằng nhau được gọi là cổ phần. Hoạt động của công ty cổ phần có các đặc điểm sau: Là một thực thể có tư cách pháp nhân, các thành viên góp vốn vào công ty dưới hình thức mua cổ phiếu. Trong quá trình hoạt động công ty có quyền phát hành thêm cổ phiếu mới để huy động thêm vốn. Cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân, tối thiểu là 3, tối đa không giới hạn. 4 Các chủ sở hữu có quyền tự do chuyển nhượng những cổ phần của mình cho người khác và quyền lợi hợp pháp được pháp luật thừa nhận (Như quyền được biểu quyết, quyền được hưởng lợi tức…) Chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn trên vốn mà đã góp vào công ty. Có 3 loại hình: Công ty cổ phần nội bộ: loại công ty mà cổ phiếu của nó chỉ được phát hành cho các sáng lập viên, công nhân và những người quen thuộc với công ty. Công ty cổ phần đại chúng: loại công ty mà cổ phiếu của nó được phát hành rộng rãi ra công chúng (cổ phiếu lưu hành thông qua thị trường phi chính thức OTC). Công ty cổ phần đại chúng đã niêm yết Chú ý: - Điều kiện phát hành cổ phiếu lần đầu: Vốn điều lệ tại thời điểm đăng ký phát hành cổ phiếu phải lớn hơn hoặc bằng 5 tỷ đồng, hoạt động kinh doanh năm liền trước năm đăng ký phải có lãi, có phương án khả thi từ việc sử dụng số vốn đã huy động được… - Điều kiện niêm yết cổ phiếu: Vốn điều lệ từ 5 tỷ trở lên, tình hình tài chính lành mạnh, hoạt động kinh doanh 2 năm liên tục liền trước đó phải có lãi. - Điều kiện phát hành trái phiếu ra công chúng theo NĐ 144/2003/NĐ- CP: Công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp nhà nước có mức vốn ...