GIÁO TRÌNH THIẾT KẾ MÁY CẮT KIM LOẠI - CHƯƠNG 6 CƠ CẤU MÁY

Cơ cấu máy là bộ phận máy dùng để thực hiện một chức năng, một nhiệm vụ nào đó trong quá trình gia công cũng như điều khiển quá trình gia công với những nguyên tắc và độ chính xác nhất định theo yêu cầu. Cơ cấu sử dụng trong các máy công cụ có rất nhiều loại và rất nhiều dạng. Dưới đây là một số cơ cấu máy chính yếu được tổng hợp phân loại theo dạng chuyển động và công dụng của nó như: - Cơ cấu chuyển động thẳng. - Cơ cấu chuyển động không...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH THIẾT KẾ MÁY CẮT KIM LOẠI - CHƯƠNG 6 CƠ CẤU MÁY CÔ CAÁU MAÙY Chöông 6 Cô caáu maùy laø boä phaän maùy duøng ñeå thöïc hieän moät chöùc naêng, moät nhieäm vuïnaøo ñoù trong quaù trình gia coâng cuõng nhö ñieàu khieån quaù trình gia coâng vôùi nhöõngnguyeân taéc vaø ñoä chính xaùc nhaát ñònh theo yeâu caàu. Cô caáu söû duïng trong caùc maùy coâng cuï coù raát nhieàu loaïi vaø raát nhieàu daïng. Döôùiñaây laø moät soá cô caáu maùy chính yeáu ñöôïc toång hôïp phaân loaïi theo daïng chuyeån ñoängvaø coâng duïng cuûa noù nhö: − Cô caáu chuyeån ñoäng thaúng. − Cô caáu chuyeån ñoäng khoâng lieân tuïc. − Cô caáu ñaûo chieàu. − Cô caáu ñieàu khieån. − Cô caáu an toaøn.6.1. CÔ CAÁU CHUYEÅN ÑOÄNG THAÚNG Chuyeån ñoäng thaúng laø chuyeån ñoäng thöôøng gaëp nhaát trong maùy coâng cuï. Noù coùtheå laø chuyeån ñoäng chính (nhö ôû maùy baøo, maùy xoïc, maùy chuoát) hoaëc chuyeån ñoängchaïy dao (nhö ôû maùy baøo, maùy maøi), chuyeån ñoäng ñieàu khieån vaø ñieàu chænh … Trong maùy coâng cuï, coù caùc daïng truyeàn chuyeån ñoäng thaúng sau: daïng cô khí, ñieäntöø, thuûy löïc vaø khí neùn, trong ñoù cô caáu daïng cô khí raát thoâng duïng. Caùc cô caáuchuyeån ñoäng thaúng daïng cô khí ñeå bieán chuyeån ñoäng quay thaønh chuyeån ñoäng thaúngnhö cô caáu baùnh raêng – thanh raêng, truïc vít – thanh raêng, vitme – ñai oác, thanh truyeàn– tay quay, culít, cam … Trong phaïm vi giaùo trình naøy, chæ ñeà caäp ñeán moät soá cô caáu chính thöïc hieänchuyeån ñoäng thaúng baèng cô khí. 6.1.1. Cô caáu baùnh raêng – thanh raêng Cô caáu baùnh raêng – thanh raêng duøng ñeå bieán ñoåi töø chuyeån ñoäng quay sangchuyeån ñoäng tònh tieán hoaëc ngöôïc laïi. Cô caáu ñöôïc söû duïng ñeå thöïc hieän chuyeån ñoängchính nhö treân maùy baøo giöôøng hoaëc chuyeån ñoäng chaïy dao nhö treân maùy khoan.Hình 6-1: Cô caáu baùnh raêng – thanh raêng 186 ÔÛ haønh trình nhoû, chæ coù moät phaàn baùnh raêng laøm vieäc neân cô caáu naøy trôû thaønhcô caáu quaït raêng – thanh raêng. Loaïi naøy duøng nhieàu nhaát trong vieäc di ñoäng baøn dao ôûmaùy töï ñoäng. Öu ñieåm chính cuûa cô caáu naøy: − Hieäu suaát truyeàn ñoäng cao, coù theå truyeàn coâng suaát lôùn. − Chi tieát bò ñoäng coù theå truyeàn ñoäng vôùi vaän toác nhanh. − Soá chi tieát cuûa cô caáu ít vaø töông ñoái deã cheá taïo, deã laép raùp. 1. Keát caáu vaø ñieàu kieän kyõ thuaät Thanh raêng cuûa truïc chính maùy khoan (hình 6-2.a) coù theå cheá taïo tröïc tieáp treântruïc. Thanh raêng cuûa baøn dao maùy tieän nhieàu dao, maùy tieän töï ñoäng coù theå ñöôïc cheátaïo tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp leân chi tieát truyeàn ñoäng. Hình 6-2.a: Thanh raêng cuûa truïc chính maùy khoan. 6-2.b: Thanh raêng treân maùy baøo giöôøng. Thanh raêng treân maùy baøo giöôøng (hình 6-2.b) do coù ñoä daøi lôùn neân thöôøng ñöôïccheá taïo thaønh nhieàu phaàn vaø laép gheùp laïi vôùi nhau. Ñeå taêng ñoä cöùng vöõng, thanh raêngnaøy ñöôïc ñaët vaøo giöõa hai soáng tröôït cuûa baøn maùy. Ñeå taêng tæ soá truyeàn vaø giaûm soávoøng quay cuûa baùnh raêng, baùnh raêng phaûi coù ñöôøng kính lôùn: ∅min = 600 ÷ 700 mm,moâñun trong khoaûng 20 ÷ 25mm trôû leân. Ñeå cô caáu laøm vieäc eâm, ngöôøi ta coù theå duøngbaùnh raêng nghieâng. 187 − Trong caùc maùy töï ñoäng hoaëc nöûa töï ñoäng, do haønh trình laøm vieäc nhoû neânthöôøng söû duïng cô caáu quaït raêng – thanh raêng ñeå thöïc hieän chuyeån ñoäng cuûa baøn dao(hình 6-3).Hình 6-3: Sô ñoà cô caáuquaït raêng – thanh raêngtreân maùy tieän töï ñoäng 2. Löïa choïn vaät lieäu vaø yeâu caàu veà nhieät luyeän Löïa choïn vaät lieäu vaø yeâu caàu veà nhieät luyeän phaûi döïa vaøo vaän toác vaø ñieàu kieänlaøm vieäc cuûa cô caáu: − Vaän toác nhoû, boä truyeàn hôû, kích thöôùc lôùn: duøng gang CЧ28−48, CЧ 38−60hoaëc gang caûi tieán MCЧ 35−60. − Vaän toác trung bình vaø lôùn: duøng theùp 40, 45, 50 vaø nhieät luyeän ñeán ñoä cöùng ítnhaát HB = 230 ÷ 260. − Cô caáu baùnh raêng – thanh raêng laøm vieäc vôùi vaän toác nhoû nhöng löïc taùc duïngleân raêng lôùn caàn ñöôïc cheá taïo caùc chi tieát baèng theùp hôïp kim nhö 40X, 40XH. 3. Tính toaùn cô caáu baùnh raêng – thanh raêng Ngoaøi vieäc tính toaùn ñoä beàn baùnh raêng nhö trong phöông phaùp tính toaùn baùnhraêng trong moân hoïc “Chi tieát maùy”, caàn kieåm tra ñoä beàn tieáp xuùc khi thöïc hieän löôïngchaïy dao, töùc laø löïc chaïy dao Q phaûi thoaû maõn ñieàu kieän: Q < [Q] (6-1) ...