Giáo trình -Thổ nhưỡng học - chương cuối

Chương XVII ÐẤT VÙNG ĐỒI NÚI VIỆT NAM Vùng đồi núi Việt Nam chiếm 3/4 diện tích tự nhiên của cả nước, phân bổ từ Bắc vào Nam, có điều kiện tự nhiên phong phú và đa dạng. Các yếu tố hình thành đất thay đổi theo từng vùng địa lý thể hiện rõ về các mặt: Ðá mẹ và mẫu chất, thảm thực vật, khí hậu, địa hình,... mặt khác, vùng đồi núi nước ta đã chịu những tác động rất sâu sắc của con người. Nhiều tác động xấu như khai thác rừng không đúng kế hoạch, phá...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình -Thổ nhưỡng học - chương cuối Chương XVII ÐẤT VÙNG ĐỒI NÚI VIỆT NAM Vùng đồi núi Việt Nam chiếm 3/4 diện tích tự nhiên của cảnước, phân bổ từ Bắc vào Nam, có điều kiện tự nhiên phong phúvà đa dạng. Các yếu tố hình thành đất thay đổi theo từng vùng địalý thể hiện rõ về các mặt: Ðá mẹ và mẫu chất, thảm thực vật, khíhậu, địa hình,... mặt khác, vùng đồi núi nước ta đã chịu những tácđộng rất sâu sắc của con người. Nhiều tác động xấu như khai thácrừng không đúng kế hoạch, phá rừng, đốt rừng làm nương rẫy,không thực hiện tốt các biện pháp chống xói mòn... dẫn đến hậuquả là nhiều diện tích đất bị thoái hoá nghiêm trọng. Thống kêgần đây cho thấy ở vùng đồi núi hiện có nhiều triệu hecta đất tầngmỏng, đất trống đồi núi trọc. Những quá trình chính làm cho đấtbị thoái hoá xói mòn, rửa trôi, hoá chua, hình thành đá ong và samạc hoá (khô cằn hoá). Kết quả nghiên cứu đất Việt Nam cho thấy vùng đồi núi gặpnhiều loại đất khác nhau, các nhóm và loại đất chính được thểhiện ở các bảng phân loại 1976, 1996. Chương này giới thiệunhững nhóm và đơn vị đất của các nhóm: Ðất xám, đất đỏ, đấtđen, đất nâu vùng bán khô hạn, đất đá bọt, đất tích vôi, đất mùnalit trên núi cao, đất Potzon, đất tầng mỏng.1. Nhóm đất xám (X) - Tên theo FAO - UNESCO:Acrisols(AC) Diện tích 19.970.642 ha Phân bố: Nhóm đất này rất phổ biến ở vùng đồi núi, ngoài racòn gặp ở vùng giáp ranh giữa đồi núi với đồng bằng (vùng bánsơn địa) và vùng phù sa cũ. Nhóm đất xám trong bảng phân loại 1996 có nguồn gốc từcác nhóm: đất xám bạc màu, đất đỏ vàng (Feralit), đất mùn vàngđỏ trên núi (Feralit - mùn trên núi) trong bảng phân loại đất 1976.1.1. Hình thành và phân loại Nhóm đất xám được hình thành do sự tác động của một sốquá trình: rửa trôi, tích luỹ Fe, Al; tích luỹ chất hữu cơ và mùn,hoá chua. Theo phương pháp phân loại định lượng, những đất có tầngB Argic nằm trong nhóm đất chính Acrisols. Phần lớn diện tíchđất đỏ vàng, đất mùn vàng đỏ trên núi, đất xám bạc màu có tầng BArgic điển hình cùng nằm trong nhóm Acrisols. Trong bảng phân loại đất 1996, nhóm đất xám có 5 đơn vị: - Ðất xám bạc màu điển hình (Xb) - Haplic Acrisols(ACh) - Ðất xám có tầng loang lổ (Xl) - Plinthic Acrisols (ACp) - Ðất xám glây (Xg) - Gleyic Acrisols (ACg) - Ðất xám Feralit (Xf) - Ferralic Acrisols (ACf) - Ðất xám mùn trênnúi (Xh) - Humic Acrisols(ACu)1.2. Các đơn vị đấta. Ðất xám bạc màu (Xb) - Haplic Acrisols (ACh) Diện tích: 1.791.021 ha Phân bố: gặp ở trung du và miền núi phía Bắc, các tỉnh miềnTrung, Tây Nguyên, Ðông Nam Bộ. Mẫu chất và đá mẹ gồm phù sa cổ, đá cát và macma axit(granít) Lớp đất trên mặt (tầng canh tác) có màu trắng hoặc xámtrắng là tầng đặc trưng của đất xám bạc màu, tầng này cón có têngọi là tầng bạc màu. Tầng bạc màu có thành phần cơ giới nhẹ, kếtcấu kém hoặc không có kết cấu, rất nghèo các chất dinh dưỡng,chua và thường bị khô hạn. Ðại diện cho đơn vị đất này là phẫu diện BL4, đào tại xã Chơn Thành, huyện Bình Long, tỉnh Sông Bé. Ðịa hình đồi lượn sóng, đất trồng cây điều. Cấu tạo phẫu diện: 0-19 cm: màu xám trắng (10 YR 6-7/2M); cát pha; khô; chặt; kết cấu hạt nhỏ, nhiều rễ cây điều; lẫn ít than củi nhỏ; chuyển lớp rõ về màu sắc. 19-68 cm: màu xám vàng (10 YR 6-7/3M); khô; cát pha; chặt; nếu bóp thì tơi; ít rễ cây; kết cấu hạt to, cục hoặc tảng, có hang kiến mối. 68-150 cm: màu nâu xám vàng (10 YR 8/6M); ẩm; thịt nhẹ; hơi chặt; kết cấu tảng đến hạt. Hình 17.1. Hình thái đ ất xám bạc màu điển Tính chất lý hoá học: hình. (Nguồ n: Các lo ại đất chính Việt Nam- Nhìn chung, tầng đất ...