Giáo trình thực tập động cơ I - Chương 8

HỆ THỐNG LÀM MÁTA. KHÁI QUÁTTrong quá trình động cơ làm việc, liên tiếp có sự đốt cháy nhiên liệu trong các xy lanh để biến năng lượng nhiệt thành cơ năng. Nhiệt độ của khí cháy có thể lên đến 2500°C, trong toàn bộ nhiệt lượng này chỉ có khoảng 25% biến thành công có ích, vào khoảng 45% lượng nhiệt bị tổn thất trong khí thải hoặc ma sát và khoảng 30% nhiệt lựơng còn lại truyền cho các chi tiết của động cơ. Lượng nhiệt do các chi tiết động cơ hấp thu, phải được truyền...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình thực tập động cơ I - Chương 8 Heä thoáng laøm maùt – Kieåm tra baûo ñöôõng vaø söûa chöõaCHÖÔNG 8 HEÄ THOÁNG LAØM MAÙTA. KHAÙI QUAÙTTrong quaù trình ñoäng cô laøm vieäc, lieân tieáp coù söï ñoát chaùy nhieân lieäu trong caùc xy lanh ñeå bieán naênglöôïng nhieät thaønh cô naêng. Nhieät ñoä cuûa khí chaùy coù theå leân ñeán 2500°C, trong toaøn boä nhieät löôïngnaøy chæ coù khoaûng 25% bieán thaønh coâng coù ích, vaøo khoaûng 45% löôïng nhieät bò toån thaát trong khí thaûihoaëc ma saùt vaø khoaûng 30% nhieät löïông coøn laïi truyeàn cho caùc chi tieát cuûa ñoäng cô.Löôïng nhieät do caùc chi tieát ñoäng cô haáp thu, phaûi ñöôïc truyeàn ra moâi tröôøng beân ngoaøi ñeå traùnh söï quaùnhieät cho caùc chi tieát vaø daãn ñeán söï keït boù. Vì vaäy, heä thoáng laøm maùt ñöôïc thieát laäp ñeå laøm nguoäiñoäng cô nhaèm ngaên caûn söï quaù nhieät.Heä thoáng laøm maùt ñöôïc söû duïng phoå bieán hieän nay laø kieåu laøm maùt baèng chaát loûng vaø laøm maùt baèngkhoâng khí.B. HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT BAÈNG KHOÂNG KHÍÔÛ kieåu naøy, löôïng nhieät töø ñoäng cô ñöôïc truyeàn tröïc tieáp ra moâi tröôøng xung quanh. Ñeå caûi thieän söïdaãn nhieät töø xy lanh vaø naép maùy ra moâi tröôøng, xy lanh vaø naép maùy ñöôïc cheá taïo baèng hôïp kim nheï vaøxung quanh ñöôïc boá trí raát nhieàu caùnh taûn nhieät ñeå gia taêng dieän tích beà maët laøm maùt.Heä thoáng laøm maùt baèng khoâng khí ñöôïc söû duïng haàu heát ôû caùc loaïi xe gaén maùy, xe quaân söï vaø ôû moätsoá xe du lòch. Khoâng khí laøm maùt phaûi ñöôïc daãn höôùng baèng caùc taám saét moûng boá trí xung quanh xylanh vaø naép maùy. Doøng khoâng khí laøm maùt ñoäng cô chòu aûnh höôûng raát nhieàu ñeán caùc yeáu toá nhö toácñoä di chuyeån cuûa xe vaø nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng.C. HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT BAÈNG CHAÁT LOÛNGChaát loûng laøm maùt ñöôïc daãn xung quanh caùc xy lanh vaø beân trong naép maùy. Heä thoáng laøm maùt seõ laáyñi moät soá löôïng nhieät do quaù trình chaùy sinh ra vaø giöõ cho ñoäng cô ôû moät nhieät ñoä oån ñònh thích hôïpnhaát. 147 Heä thoáng laøm maùt – Kieåm tra baûo ñöôõng vaø söûa chöõaNeáu heä thoáng laøm maùt bò hoûng, ñoäng cô seõ quaù nhieät. Khi nhieät ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô quaù thaáp, toånthaát nhieät seõ lôùn, quaù trình chaùy khoâng troïn veïn vaø chaát löôïng cuûa hoãn hôïp chaùy keùm.Tröôùc kia ngöôøi ta söû duïng chaát loûnglaø nöôùc. Ngaøy nay chaát loûng laøm maùtthöôøng söû duïng laø hôïp chaát cuûa etylen-glucol vaø nöôùc. Loaïi naøy coù ñaëc ñieåmlaø laøm giaûm ñieåm ñoâng laïnh cuûa nöôùcvaø laøm taêng ñieåm soâi cuûa noù, giuùp boâitrôn bôm nöôùc vaø choáng söï ræ seùt beântrong ñoäng cô.Moät soá ñoäng cô ngöôøi ta söû duïng chaátlaøm maùt laø Organic Acide Technology.Chaát laøm maùt OAT ñöôïc cheá taïo ñeåkeùo daøi tuoåi thoï cuûa chaát laøm maùt,giaûm ñöôïc coâng vieäc baûo döôõng. Chaátnaøy coù maøu da cam noù ñöôïc pha vôùimoät soá phuï gia ñaëc bieät ñeå boâi trôn,choáng ræ seùt. 148 Heä thoáng laøm maùt – Kieåm tra baûo ñöôõng vaø söûa chöõaKhi ñoäng cô hoaït ñoäng, neáu nhieät ñoä ñoäng cô thaáp, van haèng nhieät ñoùng. Chaát loûng laøm maùt chæ tuaànhoaøn ôû beân trong ñoäng cô vaø khoang söôûi aám haønh khaùch.Khi nhieät ñoä ñoäng cô cao, van haèng nhieät seõ môû vaø nöôùc laøm maùt töø ñoäng cô ñi ra keùt nöôùc, löôïngnhieät töø chaát loûng seõ truyeàn qua ñöôøng oáng ñeán caùc caùnh taûn nhieät vaø ñöôïc khoâng khí mang ñi. Phaàndöôùi cuûa keùt laøm maùt ñöôïc daãn ñeán bôm nöôùc. Bôm nöôùc seõ ñaåy nöôùc ñi xung quanh xy lanh leân naépmaùy.Coù hai caùch boá trí van haèng nhieät:BOÁ TRÍ ÔÛ ÑÖÔØNG NÖÔÙC VAØONgaøy nay loaïi naøy ñöôïc söû duïng phoå bieán. Treân van haèng nhieät coù boá trí van chuyeån doøng.Khi ñoäng cô laïnh, van haèng nhieät ñoùng vaø van chuyeån doøng môû. Döôùi taùc duïng cuûa aùp suaát bôm nöôùcseõ qua maïch taét vaø tuaàn hoaøn trong heä thoáng. 149 Heä thoáng laøm maùt – Kieåm tra baûo ñöôõng vaø söûa chöõaBOÁ TRÍ ÔÛ ÑÖÔØNG NÖÔÙC RA TREÂN NAÉP MAÙYTröôøng hôïp ñoäng cô laïnh, luùc naøy van haèng nhieät ñoùng neân chaát loûng laøm maùt khoâng theå ra keùt laømmaùt maø noù ñi qua ñöôøng nöôùc ñi taét ñeå trôû laïi maïch taét cuûa bôm.Khi ñoäng cô noùng, van haèng nhieät môû. Chaát loûng laøm maùt töø trong ñoäng cô thoaùt ra keùt nöôùc vaø moätlöôïng nhoû seõ qua maïch taét trôû laïi bôm. Ñoái vôùi caùch boá trí van haèng nhieät kieåu naøy thì ñöôøng nöôùc ñitaét qua bôm nhoû so vôùi loaïi coù van chuyeån doøng.I. BÔM NÖÔÙCBôm ñöôïc söû duïng laø kieåu bô ...