Giáo trình Thực vật dược: Bài 1 - Tế bào thực vật

Bài 1 "Tế bào thực vật" thuộc giáo trình thực vật dược trình bày đại cương về thực vật dược tế bào và mô thực vật, tế bào thực vật, hình thái, cấu tạo và các thành phần của tế bào thực vật,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Thực vật dược: Bài 1 - Tế bào thực vậtGiáotrìnhthựcvậtdược 1 Tếbàothựcvật ĐẠICƯƠNGVỀTHỰCVẬTDƯỢC TẾBÀOVÀMÔTHỰCVẬT TẾBÀOTHỰCVẬTMỤCTIÊU:1.Trìnhbàyđượchìnhthái,cấutạovàcácthànhphầncủatếbàothựcvật.NỘIDUNG: I. Kháiniệmtếbàothựcvật: Tếbàothựcvậtlàđơnvịcấutạonêncơthểthựcvật.Tếbàocócấutrúcphứctạp,làcơsởsảnsinhracácthểhữucơtrongcơthểthựcvật.Quanhệgiữatếbàovà cơthểthựcvậtlàquanhệchặtchẽvàkhôngthểtáchrời.Ngàynayngườitađãchứng minhđượcrằngtếbàothựcvậtcóđầyđủcơsởditruyềnđểcóthể pháttriểnthành mộtcơthểthựcvậthoànchỉnh. II. Hìnhtháitếbàothựcvật: Tế bàothựcvậtcóthể cónhữnghìnhtháisau:hìnhcầu(tế bàoChlorella),hình trứng(tếbàomenbia),hìnhsao(tếbàoruộtbấc),hìnhchữnhật(tếbàobiểubì),hìnhkhốinhiềumặt(tếbàonhumô),hìnhống(tếbàomạchmộc)…Hìnhtháitếbàothayđổitùyloài,tùyloạimô,tùyđiềukiệnsinhtrưởng. Kíchthướctếbàothựcvậtthayđổitùytheoloài,môitrườngsống,chứcnăngcủa tếbào.Kíchthướctrungbìnhcủatếbàothựcvậttừ3050µm(1µm=1/1000mm).tuy nhiêncũngcótrườnghợptếbàothựcvậtcókíchthướckhálớn(vídụ:tépbưởi,tépcamcóthểnhìnthấybằngmắtthường). III. Cấutạotếbàothựcvật: Cấutạotếbàothựcvậtrấtphứctạpvàthayđổitùytheoloài,tùyloạimô,tùygiaiđoạnpháttriểncủatếbàovàđiềukiệnsinhtrưởng.Trongđócấutạotếbàogồm3 phầnchính:vách(màng)tếbào,tếbàochất,khôngbào.Giáotrìnhthựcvậtdược 2 Tếbàothựcvật 1. Váchtếbào: Chứcnăngcủaváchtếbào:tạorahìnhdạngtếbào,bảovệtếbào,tăngcường sứcnângđỡcủatếbào. 1 2 4 3 Hình dạngmộttếbàothựcvật 1 Váchtếbào;2sợitrungchất;3giọtchấtbéo;4màngnhân;5nhântếbào; 6hạchnhân;7lạpthể;8riboxom;9sợinhiễmsắc;10tythể;11khôngbào.Váchtếbàothựcvậtđượccấutạobởicáccelluloselàchủyếu,ngoàiracòncólignin, pectin,suberin,acidsilic…Váchtếbàothựcvậtcóthểcónhữngbiếnđổitùytheochứcnăngcủacácloạitếbào khácnhau: - Váchhóagỗ:váchđượcphủ mộtlớpgỗ làmchováchtrở nêncứng,thường thấyởcácmônângđỡ. - Váchhóacutin:váchđượcphủmộtlớpcutinkhôngthấmnướcvàkhí.Thường thấyởcácmôbảovệnhưbiểubì.Giáotrìnhthựcvậtdược 3 Tếbàothựcvật - Váchhóabần:váchbiếnthànhlớpsuberinhoàntoànkhôngthấmnước,có nhiệmvụbảovệ. - Váchhóakhoáng:váchtế bàocóthể taamrthêmchấtkhoáng,cácchấtvôcơ nhưSilic.VídụcáccâyhọPoaceae,cóméplárấtcứngvàsắc. - Váchhóasáp:mặtngoàilớptếbáobiểubìcóphủthêmmộtlớpsápđểbảovệ vàchốngsựthoáthơinước. - Váchhóanhầy:mặttrongváchtế bàomộtsốloạihạtcóthêmlớpchấtnhầy tạorađộẩmcầnthiếtđểhạtcóthểnảymầmtốt. 2. Tếbàochất: - Làthànhphầncơbảncủamộttếbào,giúptếbàosốngvàsinhtrưởng.Tếbào chấtbaogồmtoànbộ phầnbêntrongtế bàomàngcellulose(trừ nhân,thể tơ, thểlạp,thểgolgi,thểvùi,khôngbào). - Tếbàochấtlàmộtkhốichấttrongsuốt,khôngmàu,cótínhđànhồi,nhớt.Tế bàochấtkhôngtantrongnước,khigặpnhiệtđộ50–600Cchúngmấtkhảnăng sống(trừtếbàochấtởhạtkhô,quảkhôcóthểchịuđượctới801000C). - Thành phầnhoá họccủa tế bào chất rất phứctạp và không ổn định. Các nguyêntốchínhlàC,H,N,OvàmộtsốthànhphầnvilượngnhưS,P,Co,Mg, K,Na,Cl,Fe…Dịchbàogồmnướcchiếmhơn80%,ngoàiracòncóprotid, glucid,lipid,khoángvàcácchấtkhác. 3. Nhân: Làthànhphầncủatếbàochấtcóvaitròquantrọngtrongđờisốngtếbào,đặc biệtlàquátrìnhsinhsảncủatếbào.Đasốnhâncóhìnhcầu,ởmộtsốtếbào nhâncóhìnhdĩa,hìnhống…Kíchthướctrungbìnhtừ5–10micromet - ThànhphầnhóahọccủanhângồmAND,ARNvàcácnucleoproteid.Trongđó AND,ARNquyếtđịnhvaitròsinhlýcủanhân. - Vaitròcủanhântrongđờisốngtếbào:duytrìvàtruyềncácthôngtinditruyền, cóvaitròquantrọngtrongsựtraođổichấtvàthamgiacácquátrìnhtổnghợp củatếbào. 4. Cácbàoquan: - Làcáccơquantrongtế bàothựcvật,cóvaitròrấtquantrọngtrongđờisống thựcvật,giúptếbàothựcvậttiếnhànhc ...