Giáo trình thủy nông - Chương 8

CHỐNG XÓI MÒN VÀ BIỆN PHÁP THỦY LỢI MIỀN NÚIHiện nay ở các vùng miền núi, trung du và các tỉnh Tây Nguyên, hiện tượng xói mòn đất xãy ra rất mạnh mẽ, làm nghèo kiệt nguồn dinh dưỡng và thu hẹp dần diện tích đất canh tác và gây nên tình trạng lũ lụt, lỡ đất về mùa mưa và thiếu nước về mùa khô, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế xã hội nước ta. Vì vậy cần phải có các biện pháp thủy lợi vùng đồi núi để chống xói mòn, kết hợp với...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình thủy nông - Chương 8Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 CHÆÅNG 8 : CHÄÚNG XOÏI MOÌN VAÌ BIÃÛN PHAÏP THUÍY LÅÜI MIÃÖN NUÏI Hiãûn nay åí caïc vuìng miãön nuïi, trung du vaì caïc tènh Táy Nguyãn, hiãûn tæåüng xoïi moìn âáút xaîy raráút maûnh meî, laìm ngheìo kiãût nguäön dinh dæåîng vaì thu heûp dáön diãûn têch âáút canh taïc vaì gáy nãn tçnhtraûng luî luût, låî âáút vãö muìa mæa vaì thiãúu næåïc vãö muìa khä, gáy aính hæåíng nghiãm troüng âãún nãönkinh tãú xaî häüi næåïc ta. Vç váûy cáön phaíi coï caïc biãûn phaïp thuíy låüi vuìng âäöi nuïi âãø chäúng xoïi moìn, kãút håüp våïi caïcngaình khaïc nhæ lám nghiãûp.. âãø væìa khäi phuûc laûi âáút canh taïc, væìa cung cáúp næåïc tæåïi cho cáyträöng, giaím nheû háûu quaí luî luût haìng nàm. 8.1 KHAÏI NIÃÛM VÃÖ XOÏI MOÌN ÂÁÚT Xoïi moìn laì sæû baìo moìn màût âáút do mæa vaì caïc yãúu täú khê háûu khaïc (Gioï) laìm cho låïp âáút maöutrãn màût bë moíng dáön, âáút ngaìy caìng xáúu âi, laìm cho saín læåüng cáy träöng caìng giaím diãûn têch âáútcanh taïc ngaìy caìng bë thu heûp. Theo nhæ nghiãn cæïu âãø taûo âæåüc låïp âáút muìn coï chiãöu daìy 3 âãún 5cm trong âiãöu kiãûn tæû nhiãn thç cáön máút haìng chuûc nàm. Do âoï chuïng ta cáön yï thæïc vaì giaím âãún mæïctäúi thiãøu cuía viãûc xoïi moìn âáút. I/ Nhán täú aính hæåíng âãún xoïi moìn : 1/ Nhán täú tæû nhiãn: a/ Âëa hçnh: * Diãûn têch canh taïc vuìng âäöi nuïi laì nhæîng nåi coï âäü däúc låïn nãn täúc âäü doìng chaíy màût låïn,do âoï xoïi moìn xaíy ra rátú nghiãm troüng ( Âäü däúc caìng låïn læåüng xoïi moìn caìng nhiãöu). Theo 1 taìi liãûuthæûc nghiãûm trong cuìng mäüt vuìng (læåüng mæa nàm vaì caïc yãúu täú khê háûu khaïc giäúng nhau, nãúu âäüdäúc màût âáút thay âäøi thç læåüng xoïi moìn cuîng thay âäøi ) Lxm (T/ha-nàm) Âäü däúc Láön 50 30’ 8,8 1 70 30’ 12,0 1,37 140 20,5 2,34 170 25,0 2,87 * Däúc caìng daìi thç læåüng xoïi moìn caìng nhiãöu . Trong mäüt vuìng nãúu chiãöu daìi däúc låïn thçlæåüng xoïi moìn seî tàng. Âäü däúc Chiãöu daìi däúc (m) Lxm (T/ha-nàm) Láön 1 2 ÷ 25 152 1 2 5 ÷ 50 26°31 217 1,42 5 0 ÷ 75 286 1,86 1Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 b/ Khê tæåüng : Mæa : AÍnh hæåíng âãún xoïi moìn nhiãöu nháút : (Læåüng mæa, cæåìng âäü mæa, phán bäú mæa) âãöuaính hæåíng âãún læåüng xoïi moìn. Læåüng mæa tæì thaïng 7 ÷ 11 chiãúm 80% læåüng mæa toaìn nàm thçlæåüng xoïi moìn tæì thaïng 7 ÷ 11 chiãúm 97% læåüng xoïi moìn toaìn nàm. Cæåìng âäü mæa Læåüng doìng chaíy Læåüng xoïi moìn m3/ha mm/phuït láön T/ha láön 0,05 6 1 0,18 1 0,15 105 18,4 34,2 185 0,30 228 38 141,9 790 c/ Thäø nhæåîng : Do kãút cáúu cuía âáút, nãúu thaình pháön cuía âáút coï nhiãöu haût nheû, hãû säú räøng låïn thçlæåüng xoïi moìn seî låïn. d/ Låïp phuí thæûc váût : Låïp phuí thæûc váût laì mäüt yãúu täú cå baín âãø chäúng xoïi moìn. Taïc duûng cuíalåïp phuí thæûc váût : che phuí màût âáút khäng cho gioüt mæa taïc duûng træûc tiãúp vaìo âáút, caïc rãù cáy boì lan,laìm giaím täúc âäü doìng chaíy màût, taûo âiãöu kiãûn laìm tàng læåüng næåïc ngáöm, do âoï haûn chãú âæåüc xoïimoìn, caïc rãù cáy coìn laìm cho kãút cáúu âáút thãm chàût. Hiãûn nay do täúc âäü phaït triãùn âä thë hoaï vaì chàûtphaï ræìng bæìa baîi âaî laìm giaím âi ráút nhiãöu diãûn têch che phuí bãö màût. 2/. Nhán täú xaî häüi: a/ Phaï ræìng vaì khai hoang: -Hiãûn nay phaï ræìng láúy gäø diãùn ra trãn phaûm vi caí næåïc vaì táûp rung åí caïc khu ræìng giaì, ræìng nguyãn sinh, haìng nàm coï âãún haìng ngaìn hecta ræìng bë chàût phaï. -Ngæåìi dán âäút ræìng la ...