Giáo trình Trắc địa cơ sở (Phần I)

Giáo trình: Trắc địa cơ sở (phần I) do tập thể tác giả Bộ môn Trắc địa - bản đồ khoa Tài nguyên và Môi trường - trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên biên soạn với 7 chương sẽ giới thiệu những vấn đề: Những kiến thức cơ bản về trắc địa, Lý thuyết sai số đo, Đo các yếu tố cơ bản, Giới thiệu hệ thống định vị toàn cầu GPS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Trắc địa cơ sở (Phần I) §¹i häc th¸i nguyªn Trêng §¹i häc N«ng l©m ---------- Th.S. Vò ThÞ Thanh Thuû - chñ biªn Th.S. Lª V¨n Th¬, Th.S. Phan §×nh Binh, Kü s. NguyÔn Ngäc Anh Gi¸o tr×nh Tr¾c ®Þa c¬ së (phÇn I) Th¸i Nguyªn, n¨m 20071 Lêi nãi ®Çu Tr¾c ®Þa lµ m«n khoa häc nghiªn cøu vÒ h×nh d¹ng vµ kÝch thíc cñaQu¶ ®Êt, c¸c phÐp ®o ®¹c trªn mÆt ®Êt ®Ó thµnh lËp c¸c lo¹i b¶n ®å còng nhgi¶i quyÕt c¸c ®Ò kü thuËt kh¸c. Tr¾c ®Þa cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ quècphßng còng nh trong x©y dùng c¬ b¶n, thµnh lËp c¸c lo¹i b¶n ®å phôc vô chonhiÒu lÜnh vùc trong ®ã cã c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai. V× vËy, Tr¾c ®Þa lµ m«n khoa häc rÊt cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o küs ngµnh Qu¶n lý ®Êt ®ai vµ mét sè chuyªn ngµnh kh¸c. Gi¸o tr×nh: Tr¾c ®Þa c¬ së (phÇn I) do tËp thÓ t¸c gi¶ Bé m«n Tr¾c ®Þa -b¶n ®å khoa Tµi nguyªn vµ M«i trêng - trêng §¹i häc N«ng l©m Th¸iNguyªn biªn so¹n víi 7 ch¬ng sÏ giíi thiÖu nh÷ng vÊn ®Ò: - Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ tr¾c ®Þa - Lý thuyÕt sai sè ®o - §o c¸c yÕu tè c¬ b¶n - Giíi thiÖu hÖ thèng ®Þnh vÞ toµn cÇu GPS Trong ®ã: Th.S. Vò ThÞ Thanh Thuû - chñ biªn vµ biªn so¹n ch¬ng III, IV vµ V Th.S. Lª V¨n Th¬ biªn so¹n bµi më ®Çu, ch¬ng I vµ II Th.S. Phan §×nh Binh biªn so¹n ch¬ng VII K.S. NguyÔn Ngäc Anh biªn so¹n ch¬ng VI. Trong qu¸ tr×nh biªn so¹n, chóng t«i ®· cè g¾ng tr×nh bµy c¸c vÊn ®Òmét c¸ch râ rµng, ng¾n gän, tuy nhiªn sÏ kh«ng thÓ tr¸nh khái ®îc nh÷ngthiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng gãp cña ®éc gi¶. Xin ch©n thµnh c¸m ¬n! Nhãm t¸c gi¶2 Më ®Çu1.1. §èi tîng vµ nhiÖm vô cña tr¾c ®Þa * §Þnh nghÜa Tr¾c ®Þa lµ mét trong nh÷ng ngµnh khoa häc vÒ Tr¸i ®Êt, chuyªn nghiªn cøuc¸c ph¬ng ph¸p ®o ®¹c trªn mÆt ®Êt vµ nh÷ng ph¬ng ph¸p xö lý c¸c kÕt qu¶ ®o®¹c ®ã ®Ó x¸c ®Þnh h×nh d¹ng vµ kÝch thíc Tr¸i ®Êt vµ cung cÊp c¬ së tr¾c ®Þa cho®o vÏ, lËp b¶n ®å. * §èi tîng §èi tîng cña tr¾c ®Þa lµ toµn bé bÒ mÆt tù nhiªn cña Tr¸i ®Êt hoÆc mét vïngréng lín cña Tr¸i ®Êt khi ta nh×n nã tõ rÊt xa (tõ vÖ tinh nh©n t¹o, tõ mÆt tr¨ng…) * NhiÖm vô Tr¾c ®Þa cã ba híng chÝnh, ®ång thêi ®ã còng lµ ba ngµnh lín cña khoa häctr¾c ®Þa. 1. Tr¾c ®Þa cao cÊp Nghiªn cøu c¸c ph¬ng ph¸p ®o chÝnh x¸c c¸c yÕu tè bÒ mÆt tr¸i ®Êt, xö lý c¸ckÕt qu¶ ®o ®¹c ®ã ®Ó x¸c ®Þnh h×nh d¹ng, kÝch thíc cña Tr¸i ®Êt vµ x¸c ®Þnh to¹ ®éc¸c ®iÓm, lËp m¹ng líi khèng chÕ tr¾c ®Þa c¸c cÊp lµm c¬ së cho ®o vÏ lËp b¶n ®å®Þa h×nh. 2. Tr¾c ®Þa phæ th«ng Tr¾c ®Þa phæ th«ng cã nhiÖm vô nghiªn cøu ph¬ng ph¸p ®o vÏ bÒ mÆt Tr¸i ®Êttrong mét vïng nµo ®ã. KÕt qu¶ cña nã lµ b¶n ®å ®Þa h×nh hoÆc mÆt c¾t dïng ®Óphôc vô c«ng t¸c ®iÒu tra, x©y dùng c¬ b¶n vµ quèc phßng… 3. Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh Nghiªn cøu viÖc kh¶o s¸t, tham gia thiÕt kÕ, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, quan s¸t®é lón, biÕn d¹ng c«ng tr×nh...1.2. Vai trß cña tr¾c ®Þa trong ®êi sèng x· héi Tr¾c ®Þa lµ ngµnh ®iÒu tra c¬ b¶n, cung cÊp tµi liÖu cho hÇu hÕt c¸c ngµnh kinhtÕ quèc d©n vµ quèc phßng. C¸c sè liÖu tr¾c ®Þa ®ãng vai trß rÊt quan träng trongc«ng t¸c nghiªn cøu cña c¸c ngµnh khoa häc vÒ tr¸i ®Êt. B¶n ®å ®Þa h×nh, b¶n ®å®Þa chÝnh vµ c¸c lo¹i b¶n ®å chuyªn ®Ò lµ tµi liÖu kh«ng thÓ thiÕu trong c¸c ngµnhkinh tÕ, kü thuËt vµ qu¶n lý Nhµ níc. §èi víi lÜnh vùc an ninh, quèc phßng, b¶n®å ®Þa h×nh lµ tµi liÖu cùc kú quan träng trong viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ chØ huy t¸cchiÕn. Chóng ta cã thÓ thÊy râ vai trß ®Æc biÖt cña tr¾c ®Þa qua c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn3mét c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n nh c«ng tr×nh thuû ®iÖn, thuû lîi, c«ng tr×nh cÇu®êng, khu c«ng nghiÖp, khu d©n c... Tr¾c ®Þa cã liªn quan chÆt chÏ víi nhiÒu ngµnh khoa häc nh to¸n häc, vËt lýhäc, tin häc, ®Þa chÊt, ®Þa m¹o, ®Þa lý vµ rÊt nhiÒu ngµnh kü thuËt kh¸c. Mèi quanhÖ ®ã thêng cã tÝnh chÊt hai chiÒu thóc ®Èy hç trî nhau cïng ph¸t triÓn. To¸n häc cung cÊp cho tr¾c ®Þa nh÷ng ph¬ng ph¸p x©y dùng c¸c thuËt to¸n ®Ógi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n tr¾c ®Þa trªn mÆt cÇu vµ mÆt quy chiÕu to¹ ®é ph¼ng. To¸nhäc cung cÊp c«ng cô ®Ó nghiªn cøu xö lý c¸c kÕt qu¶ ®o vµ ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸ccña c¸c sè liÖu tr¾c ®Þa thu ®îc. VËt lý häc gióp tr¾c ®Þa gi¶i quyÕt vÊn ®Ò x©y dùng m« h×nh träng trêng tr¸i®Êt, m« h×nh vËt lý bÇu khÝ quyÓn bao quanh tr¸i ®Êt. VËt lý häc cung cÊp cho tr¾c®Þa nh÷ng nguyªn lý chÕ t¹o c¸c m¸y mãc ®o ®¹c quang häc, ®o ®¹c ®iÖn tö, c¸cm¸y chôp ¶nh, ®o ¶nh... Khoa häc ®Þa chÊt, ®Þa m¹o gióp c¸c nhµ tr¾c ®Þa hiÓu râ b¶n chÊt cña ®Êt ®ai,quy luËt cña ®Þa m¹o, ®Þa h×nh. §Þa lý häc nghiªn cøu b¶n chÊt c¸c hiÖn tîng tùnhiªn, kinh tÕ - x· héi, nguån gèc ...