Giáo trinh trắc địa part 1

Những kiến thức chung về trắc địa 1.1. Đối tượng v nhiệm vụ của trắc địa Trắc địa l một khoa học nghiên cứu hình dạng, kích thước trái đất v biểu diễn bề mặt trái đất dưới dạng bình đồ hoặc bản đồ. Ngo i ra trắc địa còn giải quyết h ng loạt các vấn đề trong đo đạc các công trình như chuyển bản thiết kế ra thực địa, quan sát độ lún, biến dạng các công trình: thủy điện, thủy lợi, xây dựng... vì đối tượng nghiên cứu của trắc địa rất rộng người ta chia...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trinh trắc địa part 1 B GIÁO D C VÀ ðÀO T O TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P I TS. ðÀM XUÂN HOÀN TR C ð A (Giáo trình cho ngành ð a chính & Qu n lý Ð t ñai) Hà n i – 2007 4 Ch−¬ng 1 Nh÷ng kiÕn thøc chung vÒ tr¾c ®Þa 1.1. §èi t−îng v nhiÖm vô cña tr¾c ®Þa Tr¾c ®Þa l mét khoa häc nghiªn cøu h×nh d¹ng, kÝch th−íc tr¸i ®Êt v biÓu diÔn bÒ mÆt tr¸i ®Êt d−íi d¹ng b×nh ®å hoÆc b¶n ®å. Ngo i ra tr¾c ®Þa cßn gi¶i quyÕt h ng lo¹t c¸c vÊn ®Ò trong ®o ®¹c c¸c c«ng tr×nh nh− chuyÓn b¶n thiÕt kÕ ra thùc ®Þa, quan s¸t ®é lón, biÕn d¹ng c¸c c«ng tr×nh: thñy ®iÖn, thñy lîi, x©y dùng... v× ®èi t−îng nghiªn cøu cña tr¾c ®Þa rÊt réng ng−êi ta chia tr¾c ®Þa ra nhiÒu chuyªn ng nh kh¸c nhau nh−: Tr¾c ®Þa cao cÊp: Nghiªn cøu h×nh d¹ng, kÝch th−íc tr¸i ®Êt, nghiªn cøu viÖc x©y dùng l−íi tr¾c ®Þa quèc gia, nghiªn cøu hiÖn t−îng ®Þa ®éng häc, gi¶i c¸c b i to¸n tr¾c ®Þa trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt v trong vò trô. Tr¾c ®Þa c«ng tr×nh: Nghiªn cøu viÖc kh¶o s¸t, tham gia thiÕt kÕ, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, quan s¸t ®é lón, biÕn d¹ng cña c¸c c«ng tr×nh.... Tr¾c ®Þa ¶nh: nghiªn cøu viÖc x©y dùng b¶n ®å b»ng ¶nh m¸y bay, ¶nh mÆt ®Êt, ¶nh vÖ tinh, dïng ¶nh thay thÕ cho c¸c ph−¬ng ph¸p truyÒn thèng ®Ó quan s¸t ®é lón v biÕn d¹ng cña c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. Ng y nay xu h−íng chung ng−êi ta gäi c¸c ng nh: tr¾c ®Þa, b¶n ®å, viÔn th¸m l Geometics. Ng−êi ta coi Geometics gåm kiÕn thøc cña c¸c m«n tr¾c ®Þa cao cÊp, tr¾c ®Þa c«ng tr×nh, tr¾c ®Þa ¶nh viÔn th¸m, biªn tËp b¶n ®å, hÖ thèng th«ng tin ®Êt, tin häc. Trong ch−¬ng tr×nh m«n häc n y chóng ta nghiªn cøu nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña m«n tr¾c ®Þa phæ th«ng. Ph¹m vi nghiªn cøu l ®o ®¹c trªn ph¹m vi nhá cña bÒ mÆt tr¸i ®Êt. C¸c sè liÖu ®o ®¹c (chiÒu d i, gãc...) ®−îc tiÕn h nh trªn mÆt ph¼ng v biÓu diÔn chóng lªn mÆt ph¼ng (kh«ng tÝnh ®Õn ¶nh h−ëng ®é cong cña bÒ mÆt tr¸i ®Êt). V× vËy nhiÖm vô c¬ b¶n cña m«n häc n y l trang bÞ cho sinh viªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ tr¾c ®Þa trªn mÆt ph¼ng, biÕt c¸ch x©y dùng b×nh ®å, b¶n ®å ®Ó tõ ®ã gióp sinh viªn vËn dông kiÕn thøc cña m×nh v o lÜnh vùc chuyªn m«n trong ng nh qu¶n lý v quy ho¹ch ®Êt ®ai. 1.2 C¸c ®¬n vÞ th−êng dïng trong tr¾c ®Þa Trong tr¾c ®Þa th−êng ph¶i ®o c¸c ®¹i l−îng h×nh häc nh− chiÒu d i, gãc b»ng, gãc ®øng... v c¸c ®¹i l−îng vËt lý nh−: nhiÖt ®é, ¸p xuÊt.... 1.2.1 §¬n vÞ ®o chiÒu d i N¨m 1791 tæ chøc ®o l−êng quèc tÕ lÊy ®¬n vÞ ®o chiÒu d i trong hÖ thèng SI l mÐt víi quy ®Þnh: Mét mÐt l chiÒu d i øng víi 4.10-7 chiÒu d i cña kinh tuyÕn ®i qua Paris v ® chÕ t¹o ra mét th−íc chuÈn cã ®é d i 1m b»ng thÐp kh«ng gØ, cã ®é gi n në rÊt nhá ®Æt t¹i ViÖn ®o l−êng Paris. Tõ sau thÕ kû 19, ®é chÝnh x¸c cña th−íc chuÈn kh«ng cßn ®¸p øng ®−îc yªu cÇu ®o l−êng c¸c ph©n tö v« cïng nhá. V× thÕ n¨m 1960 quy ®Þnh ®¬n vÞ ®o chiÒu d i l : Mét mÐt l chiÒu d i b»ng 1.650.763,73 chiÒu d i cña b−íc sãng bøc x¹ trong ch©n kh«ng cña nguyªn tö Kripton - 86, t−¬ng ®−¬ng víi quü ®¹o chuyÓn rêi cña ®iÖn tö gi÷a 2 møc n¨ng l−îng 2P10 v 5 5d5. 1 mÐt (m) = 10 decimÐt (dm) = 102 centimet (cm) = 103 milimet (m.m) = 106 micromet (µm) = 109 nanomÐt (Nm). §¬n vÞ ®o diÖn tÝch th−êng dïng l mÐt vu«ng (m2), kilomÐt vu«ng (km2) v hecta (ha). 1 km2 = 106 m2 = 100 ha, 1 ha = 104m2 Ngo i ra mét sè n−íc cßn dïng ®¬n vÞ ®o chiÒu d i cña Anh l : 1foot = 0,3048m, 1inch = 25,3 mm 1.2.2. §¬n vÞ ®o gãc Trong tr¾c ®Þa th−êng dïng 3 ®¬n vÞ ®o gãc l : Radian, ®é, Grad. 1- Radian: Ký hiÖu l Rad l 1 gãc ph¼ng cã ®Ønh trïng víi t©m cña 1 vßng trßn v ch¾n 1 cung trªn ®−êng trßn víi chiÒu d i cung trßn ®óng b»ng b¸n kÝnh cña ®−êng trßn ®ã. §é lín cña gãc bÊt kú sÏ b»ng tû sè gi÷a ®é d i cung ch¾n bëi gãc v b¸n kÝnh vßng trßn. Gãc trßn l gãc ë trªn ®−êng trßn ch¾n cung trßn cã chiÒu d i b»ng chu vi h×nh trßn. Chu vi h×nh trßn cã chiÒu d i l : 2πR nªn gãc trßn cã ®é lín l : 2πRad. Radian l ®¬n vÞ ®o gãc ®−îc dïng trong tÝnh to¸n, ®Æc biÖt l khi sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p néi suy c¸c gi¸ trÞ h m l−îng gi¸c. 2. §é: ký hiÖu l (o) l gãc ë t©m ®−êng trßn ch¾n 1 cung trßn cã chiÒu d i b»ng 1/360 chu vi h×nh trßn. 1®é chia th nh 60 phót, 1 phót chia th nh 60 gi©y, ký hiÖu l : 0 VÝ dô: gãc ®−îc viÕt A = 12002542 Tuy nhiªn gãc ®ã cã thÓ viÕt b»ng ®é, phót v phÇn m−êi phót. Gãc trªn cã thÓ viÕt l : A = 120o257 3. Grad: ký hiÖu l Gr l gãc ë t©m ch¾n cung trßn cã ®é d i b»ng 1/400 chu vi ®−êng trßn. 1 Grad chia th nh 100 phót Grad (miligrad), 1 phót Grad chia th nh 100 gi©y Grad (decimiligrad), ký hiÖu t−¬ng øng l : c, cc VÝ dô: Gãc B = 172gr 12c 27cc 4. Quan hÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ: Tõ ®Þnh nghÜa ba lo¹i ®¬n vÞ ®o gãc, ta cã quan hÖ: 1 gãc trßn = 2πRad = 360o = 400 gr Tõ ...