GIÁO TRÌNH TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN - PGS.TS. VŨ TÌNH - 3

Khi chế độ tư bản chủ nghĩa được xác lập, giai cấp tư sản trở thành giai cấp thống trị xã hội và giai cấp vô sản là giai cấp bị trị thì mâu thuẫn giữa vô sản với tư sản vốn mang tính chất đối kháng càng phát triển, trở thành những cuộc đấu tranh giai cấp. Cuộc khởi nghĩa của thợ dệt ở Lyông (Pháp) năm 1831, bị đàn áp và sau đó lại nổ ra vào năm 1834, "đã vạch ra một điều bí mật quan trọng - như một tờ báo chính thức của chính phủ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN - PGS.TS. VŨ TÌNH - 3Khi chế độ tư bản chủ nghĩa được xác lập, giai cấp tư sản trở thành giai cấp thống trị xãhội và giai cấp vô sản là giai cấp bị trị thì mâu thuẫn giữa vô sản với tư sản vốn mangtính chất đối kháng càng phát triển, trở thành những cuộc đấu tranh giai cấp. Cuộc khởinghĩa của thợ dệt ở Lyông (Pháp) năm 1831, bị đàn áp và sau đó lại nổ ra vào năm1834, đã vạch ra một điều bí mật quan trọng - như một tờ báo chính thức của chính phủhồi đó đã nhận định - đó là cuộc đấu tranh bên trong, diễn ra trong xã hội, giữa giai cấpnhững người có của và giai cấp những kẻ không có gì hết...1. ở Anh, có phong tràoHiến chương vào cuối những năm 30 thế kỷ XIX, là phong trào cách mạng vô sản tolớn đầu tiên, thật sự có tính chất quần chúng và có hình thức chính trị2. Nước Đức cònđang ở vào đêm trước của cuộc cách mạng tư sản, song sự phát triển công nghiệp trongđiều kiện cách mạng công nghiệp đã làm cho giai cấp vô sản lớn nhanh, nên cuộc đấutranh của thợ dệt ở Xilêdi cũng đã mang tính chất giai cấp tự phát và đã đưa đến sự rađời một tổ chức vô sản cách mạng là Đồng minh những người chính nghĩa. Trong hoàn cảnh lịch sử đó, giai cấp tư sản không còn đóng vai trò là giai cấp cáchmạng. ở Anh và Pháp, giai cấp tư sản đang là giai cấp thống trị, lại hoảng sợ trước cuộcđấu tranh của giai cấp vô sản nên không còn là lực lượng cách mạng trong quá trình cảitạo dân chủ như trước. Còn giai cấp tư sản Đức đang lớn lên trong lòng chế độ phongkiến, vốn đã khiếp sợ bạo lực cách mạng khi nhìn vào tấm gương Cách mạng tư sản Pháp1789, nay lại thêm sợ hãi trước sự phát triển của phong trào công nhân Đức. Nó mơtưởng biến đổi nền quân chủ phong kiến Đức thành nền dân chủ tư sản một cách hoà bình.Vì vậy, giai cấp vô sản xuất hiện trên vũ đài lịch sử không chỉ có sứ mệnh là kẻ pháhoại chủ nghĩa tư bản mà còn là lực lượng tiên phong trong cuộc đấu tranh cho nền dânchủ và tiến bộ xã hội. c) Thực tiễn cách mạng của giai cấp vô sản là cơ sở chủ yếu nhất cho sự ra đời triết học Mác. Triết học, theo cách nói của Hêghen, là sự nắm bắt thời đại bằng tư tưởng. Vì vậy,thực tiễn xã hội nói chung, nhất là thực tiễn cách mạng vô sản, đòi hỏi phải được soisáng bởi lý luận nói chung và triết học nói riêng. Những vấn đề của thời đại do sự pháttriển của chủ nghĩa tư bản đặt ra đã được phản ánh bởi tư duy lý luận từ những lậptrường giai cấp khác nhau, làm hình thành những học thuyết với tính cách là một hệthống những quan điểm lý luận về triết học, kinh tế và chính trị xã hội khác nhau. Điềuđó được thể hiện rất rõ qua các trào lưu khác nhau của chủ nghĩa xã hội thời đó. Sự lýgiải về những khuyết tật của xã hội tư bản đương thời, về sự cần thiết phải thay thế nóbằng xã hội tốt đẹp, thực hiện được sự bình đẳng xã hội theo những lập trường giai cấpkhác nhau đã sản sinh ra nhiều biến chủng của chủ nghĩa xã hội như: chủ nghĩa xã hộiphong kiến, chủ nghĩa xã hội tư sản, chủ nghĩa xã hội tiểu tư sản... Sự xuất hiện giai cấp vô sản cách mạng đã tạo cơ sở xã hội cho sự hình thành lý 1. Dẫn theo Các Mác tiểu sử, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1975, t.1. 2. V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb. Tiến bộ, Mátxcơva, 1977, t.38, tr. 365. 48luận tiến bộ và cách mạng mới. Đó là lý luận thể hiện thế giới quan cách mạng của giaicấp cách mạng triệt để nhất trong lịch sử, do đó, kết hợp một cách hữu cơ tính cáchmạng và tính khoa học trong bản chất của mình; nhờ đó, nó có khả năng giải đáp bằng lýluận những vấn đề của thời đại đặt ra. Lý luận như vậy đã được sáng tạo nên bởi C.Mácvà Ph.Ăngghen, trong đó triết học đóng vai trò là cơ sở lý luận chung: cơ sở thế giớiquan và phương pháp luận. Giống như triết học thấy giai cấp vô sản là vũ khi vật chấtcủa mình, giai cấp vô sản cũng thấy triết học là vũ khí tinh thần của mình1 2. Nguồn gốc lý luận và những tiền đề khoa học tự nhiên a) Nguồn gốc lý luận Để xây dựng học thuyết của mình ngang tầm cao của trí tuệ nhân loại, C.Mác vàPh.Ăngghen đã kế thừa những thành tựu trong lịch sử tư tưởng của nhân loại. Lêninviết: Lịch sử triết học và lịch sử khoa học xã hội chỉ ra một cách hoàn toàn rõ ràng rằngchủ nghĩa Mác không có gì là giống chủ nghĩa tông phái, hiểu theo nghĩa là một họcthuyết đóng kín và cứng nhắc, nảy sinh ở ngoài con đường phát triển vĩ đại của vănminh thế giới. Người còn chỉ rõ, học thuyết của Mác ra đời là sự thừa kế thẳng và trựctiếp những học thuyết của những đại biểu xuất sắc nhất trong triết học, trong kinh tếchính trị học và trong chủ nghĩa xã hội2. Triết học cổ điển Đức, đặc biệt với hai nhà triết học tiêu biểu là Hêghen vàPhoiơbắc, là nguồn gốc lý luận trực tiếp của triết học Mác. C.Mác và Ph.Ăngghen đã từng là những người theo học triết học Hêghen. Saunày, cả khi đã từ bỏ chủ nghĩa duy tâm của triết học Hêghen, các ông vẫn đánh giá caotư tưởng biện c ...