giáo trình vật liệu cơ khí, chương 1

Kim loại là một vật thể sáng, dẻo có thể rèn được, có tính dẫn nhiệt, dẫn điện cao. 2. Các tính chất của kim loại: a, Cơ tính: * Độ bền được đo bằng giới hạn bền. +Giới hạn bền kéo бb +Giới hạn bền nén бbn +Giới hạn bền uốn бbu +Giới hạn bền chảy бc +Giới hạn bền mỏi б-1. +Giới hạn bền đàn hồi бdh. *Độ cứng: +Độ cứng Brinen (HB) +Độ cứng Rốcven (HRA, HRB, HRC) +Độ cứng VicKe (HV) *Độ dẻo: Xác định độ dãn dài tương đối δ(%) và độ thắt tương...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
giáo trình vật liệu cơ khí, chương 1Chương 1: CAÁU TAÏO KIM LOAÏI VAØ HÔÏP KIMI. KIM LOAÏI:1. Ñònh nghóa:Kim loaïi laø moät vaät theå saùng, deûo coù theå reøn ñöôïc, coù tính daãnnhieät, daãn ñieän cao.2. Caùc tính chaát cuûa kim loaïi:a, Cô tính:* Ñoä beàn ñöôïc ño baèng giôùi haïn beàn. +Giôùi haïn beàn keùo бb +Giôùi haïn beàn neùn бbn +Giôùi haïn beàn uoán бbu +Giôùi haïn beàn chaûy бc +Giôùi haïn beàn moûi б-1. +Giôùi haïn beàn ñaøn hoài бdh.*Ñoä cöùng: +Ñoä cöùng Brinen (HB) +Ñoä cöùng Roácven (HRA, HRB, HRC) +Ñoä cöùng VicKe (HV)*Ñoä deûo:Xaùc ñònh ñoä daõn daøi töông ñoái δ(%) vaø ñoä thaét töông ñoái ψ(%).*Ñoä dai:Xaùc ñònh baêng ñoä daøi vañaäp ak.b. Lyù tính:*Caùc tính chaát ñieän töø laø tính chaát khoâng coù gì coù theå thay theáñöôïc kim loaïi, ñöôïc öùng duïng roäng raõi trong coâng nghieäp ñieän,ngoaøi ra coøn coù tính chòu nhieät cao, tính giaõn nôû vì nhieät.c. Hoùa tính:*Kim loaïi thöôøng taùc duïng maïnh vôùi caùc kim loaïi nhö (oxy, clo).Hieän töôïng bò ræ goïi laø aên moøn kim loaïi, moät soá kim loaïi coù tínhoån ñònh raát cao trong khí quyeån, axit, bazô laø caùc kim loaïi quí.d. Tính coâng ngheä:Coù khaû naêng chòu caùc daïng gia coâng khaùc nhau: Ñuùc, daäp, giacoâng caét, haøn, nhieät luyeän…3. Caáu taïo tinh theå cuûa kim loaïi:a. Maïng tinh theå lyù töôûng:*Maïng tinh theå: Laø moâ hình khoâng gianmoâ taû qui luaät hình hoïc cuûa söï saép xeáp caùcchaát ñieåm trong vaät tinh theå.*Maïng tinh theå goàm caùc maët ñi qua caùc chaátñieåm, caùc maët naøy luoân song song caùch ñeàunhau goïi laø maët tinh theå.*Maïng tinh theå bao goàm caùc hình khoái ñôn giaûngioáng nhau vaø xeáp lieân tieáp chuùng theo 3 chieàuño thì coù laïi maïng tinh theå. Khoái ñoù goïi laø khoáicô baûn.a. Maïng laäp phöông theå taâm:-Caùc nguyeân töû, naèm giöõa taâm vaø ñænh cuûahình laäp phöông.-Caùc nguyeân töû naèm ôû ñöôøng cheùo maët hìnhlaäp phöông caùch rôøi nhau coøn caùc nguyeân töûnaèm theo ñöôøng cheùo khoái hình laäp phöông athì saùt nhau hôn.Ñaëc tröng cho caùc kieåu maïng naøy laø Feα,Cr, W, Mo…b. Maïng laäp phöông dieän taâm: a a-Caùc nguyeân töû naèm ôû ñænh vaø giöõa taâm caùc maët hình laäpphöông.-Theo caùc caïnh vaø theo caùc ñöôøng cheùo khoái hình laäp phöôngcaùc nguyeân töû naèm caùch rôøi nhau coøn theo ñöôøng cheùo maët caùcnguyeân töû naèm saùt nhau hôn.-Ñaëc tröng caùc kieåu maïng naøy laø Feγ, Cu, Ni, Al, Pb…c. Maïng luïc giaùc xeáp chaët:-12 nguyeân töû naèm ôû caùc ñænh, 2 nguyeân töûnaèm ôû giöõa 2 maët ñaùy, 3 nguyeân töû naèm ôû ctrung taâm khoái laêng truï.-Caùc nguyeân töû naèm ôû ñaùy döôùi xeáp saùtnhau, 3 nguyeân töû naèm ôû giöõa xeáp vaøo khe aloõm maët ñaùy, tieáp theo laø caùc nguyeân töû maëtñaùy treân xeáp vaøo khe loõm cuûa lôùp giöõanhöng truøng vaøo vò trí ñaùyCaùc kim loaïi ñaëc tröng cho kieåu maïng naøy claø Be, Mg, Tiα, Coα…d. Maïng chính phöông theå taâm:-Gioáng nhö khoái laäp phöông theå taâm keùo daøi atheo chieàu caïnh cuûa khoáib. maïng tinh theå thöïc:Treân thöïc teá maïng nguyeân töû kim loaïi luoân luoân coù khuyeát taätvaø sai leänh.-Sai leänh ñieåm: laø sai leäch kích thöôùc nhoû theo 3 chieàu khoânggian. +Caùc nguyeân töû böùt khoûi vò trí caân baèng ñi vaøo khoaûnggiöõa caùc nuùt maïng. +Caùc nguyeân töû taïp chaát chieám vò trí nuùt maïng.-Sai leäch ñöôøng: laø sai leäch maïngcoù kích thöôùc nhoû theo 2 chieàuño vaø lôùn theo 1 chieàu ño coøn laïi. +Sai leäch bieân . +Sai leäch xoaén. +Sai leäch hoãn hôïp.-Sai leäch maët: Laø sai leäch maïng coù kích thöôùc nhoû theo 1 chieàuño vaø lôùn theo 2 chieàu ño coøn laïi. Nhöõng sai leäch maët coù theå laømaët phaúng hoaët maët cong.II. HÔÏP KIM:1. Ñònh nghóa:Hôïp kim laø saûn phaåm cuûa söï naáu chaûy hai hay nhieàu nguyeân toákim loaïi hoaëc aù kim ñeå ñöôïc vaät lieäu môùi coù tính chaát kim loaïi.2. Caáu taïo tinh theå cuûa hôïp kim:Caâu taïo hôïp kim coù theå laø dung dòch ñaëc, hôïp chaát hoùa hoïc, hoãnhôïp cô hoïc.a. Dung dòch ñaëc:Nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá thaønh phaàncoù kích thöôùc gaàn gioáng nhau, khi keáttinh caùc hôïp kim naøy taïo thaønh maïng tinhtheå trong ñoù coù nguyeân töû cuûa caùc Ninguyeân toá thaønh phaàn. Cu*Ngöôøi ta phaân bieät 2 loaïi dung dòch ñaëc. Ni-Dung dòch ñaëc thay theá: Nguyeân töû Añaåy moät soá nguyeân töû B ra khoûi nuùt maïng tinh theå vaø thay vaøo vòtrí aáy+Ví duï: Nguyeân töû Ni ñaåy moät soá nguyeân töû Cura khoûi nuùt maïng vaø thay theá vaøo vò trí aáy.-Dung dòch ñaëc xen keõ: Nguyeân töû caùc ...