giáo trình vật liệu cơ khí, chương 9

Thấm cacbon là phương pháp hóa nhiệt luyện nhằm làm bão hòa cacbon vào bề mặt chi tiết được chế tạo từ thép cacbon thấp. *Mục đích: Áp dụng cho các chi tiết bị ma sát ở bề mặt và chịu lực lớn, va đập, uốn, xoắn. *Yêu cầu: -Lớp thấm có (0.8 -1)%C dưới giới hạn này lớp thấm sau khi tôi không đủ độ cứng và chống mài mòn, cao hơn giới hạn này lớp thấm dễ bị tróc. -Thành phần cácbon giảm dần từ mặt vào lõi -Lớp thấm cacbon tạo lưới XeII. II. CÁC PHƯƠNG PHÁP...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
giáo trình vật liệu cơ khí, chương 9 Chương 9: CAÙC HÌNH THÖÙC HOÙA NHIEÄT LUYEÄNI. THAÁM CACBON:1. Ñònh nghóa, Muïc ñích, yeâu caàu:*Ñònh nghóa: Thaám cacbon laø phöông phaùp hoùa nhieät luyeännhaèm laøm baõo hoøa cacbon vaøo beà maët chi tieát ñöôïc cheá taïo töøtheùp cacbon thaáp.*Muïc ñích: AÙp duïng cho caùc chi tieát bò ma saùt ôû beà maët vaø chòulöïc lôùn, va ñaäp, uoán, xoaén.*Yeâu caàu:-Lôùp thaám coù (0.8 -1)%C döôùi giôùi haïn naøy lôùp thaám sau khi toâikhoâng ñuû ñoä cöùng vaø choáng maøi moøn, cao hôn giôùi haïn naøy lôùpthaám deã bò troùc.-Thaønh phaàn caùcbon giaûm daàn töø maët vaøo loõi-Lôùp thaám cacbon taïo löôùi XeII.II. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP THAÁM CACBON:1. Thaám cacbon ôû theå raén:-Chaát thaám (10 -15)%BaCO3+ than goã (3-5mm)-Chuaån bò hôïp thaám-Loø nung 880-9000c-Vaän toác khueách taùnv = 0.1 - 0.12mm/1h giöõ nhieät* Öu nhöôïc ñieåm-Ñôn giaûn deã laøm keå caû nhöng nôi coù ñieän vaø khoâng coù ñieän-Chaát löôïng khoâng cao-Khoâng khoáng cheá noàng ñoä chaát thaám-Naêng suaát thaáp-Ñieàu kieän lao ñoäng naëng nhoïc-Khoâng toâi tröïc tieáp sau khi thaám2. Thaám cacbon ôû theå loûng:-Chaát thaám (6 - 10)%SiC laø chínhNgöôøi ta nung trong hoãn hôïp muoái noùng chaûy(75-85)%Na2CO3 + (10-15)%NaCl + (6-10)%SiC-Nheâït ñoä thaám 840-8600c-Vaän toác khueách taùnv = 0.2 - 0.3mm/1h giöõ nhieät* Öu nhöôïc ñieåm-Naêng suaát cao, chaát löôïng toát, ñieàu chænh ñöôïc noàng ñoä chaátthaám.- Toâi tröïc tieáp sau khi thaám-Trong quaù trình laøm vieäc coù nhieàu khí ñoäc haïi-AÊn moøn thieát bò-Chæ phuø hôïp ñeå thaám chi tieát coù kích thöôùc beù-Khoù laøm saïch trong khi thaám3. Thaám cacbon ôû theå khí:-Cacbon laø chaát thaámCnH2n+2  Cht + H2-Loø thaám chuyeân duøng-Nhieät ñoä thaám 930-9500c-Vaän toác khueách taùnv = 0.2 - 0.3mm/1h giöõ nhieät* Öu nhöôïc ñieåm-Cho naêng suaát cao chaát löôïng toát-Deã cô khí hoùa töï ñoäng hoùa-Ñieàu kieän lao ñoäng töông ñoái toát-Coù hieän töôïng muoäi (boà hoùng)-Thieát bò duøng maéc4.Nhieät luyeän sau khi thaám cacbon:* Xaùc ñònh toå chöùc lôùp thaám- lôùp thaám coù thaønh phaàn cacbon giaûm daàn töø ngoaøi vaøo. Do ñoùkhi laøm nguoäi töø ngoaøi vaøo trong coù toå chöùc. HÔÏP KIM CÖÙNGI. KHAÙI NIEÄM CHUNG:1. Ñònh nghóa:Hôïp kim cöùng laø vaät lieäu ñieån hình vôùi ñoä cöùng, ñoä chòu nhieätraát cao (800-1000oC). Hôïp kim naøy ñöôïc duøng phoå bieán laøm caùcduïng cuï caét gioït kim loaïi vaø phi kim loaïi coù ñoä cöùng cao. Ñieàuñaëc bieät hôïp kim cöùng coù ñoä cöùng 85-92HRC maø khoâng phaûinhieät luyeän.2. Thaønh phaàn:Thaønh phaân laø cacbit cuûa caùc kim loaïi khoù noùng chaûy nhö W, Ti. Co ñöôïc laøm chaát keát dính giöõa caùc cacbit ñoù.3. Phöông phaùp cheá taïo:-Boät W nguyeân chaát troän vôùi boà hoùng boùng ñeøn, hoãn hôïp naøynung trong loø ñieän trong moâi tröôøng H2 ta nhaän ñöôïc cacbit W ôûdaïng boät.-Boät mòn WC vaø Co theo tyû leä nhaát ñònh troän laãn baèng maùy troäntrong 24h, baèng keo dính vaø chaát saáy khoâ.-Ñem hoãn hôïp eùp döôùi aùp suaát 10-40kg/cm2-Caùc mieáng hôïp kim cöùng ñem thieâu keát trong moâi tröôøng H2 ôûto = 1400oc, hôïp kim co ngoùt laïi 25% trôû neân raát cöùng.II. CAÙC LOAÏI HÔÏP KIM CÖÙNG:1. Hôïp kim cöùng duøng ñeå haøn ñaép:Hôïp kim cöùng duøng ñeå haøn ñaép leân caùc muõi dao, beà maët chi tieátbò maøi moøn nhieàu baèng caùch haøn hôi hoaët haøn hoà quang.*HK cöùng ñuùc:-Steâlit B2K coù ñoä cöùng 46-48HRC, nhieät ñoä chaûy 1260, SocmaiN1 coù ñoä cöùng 49-54 HRC, nhieät ñoä chaûy 1275 duøng ñeå haøn ñaépleân vaät lieäu khoâng coù va ñaäp nhö muõi taâm maùy tieän khuoân uoán...-Steâlit B3K coù ñoä cöùng 42-43HRC, nhieät ñoä chaûy 1275, SocmaiN2 coù ñoä cöùng 42-45 HRC, nhieät ñoä chaûy 1275 duøng ñeå haøn ñaépleân vaät lieäu coù va ñaäp nhö khuoân daäp...*Hôïp kim cöùng loaïi haït:-Stalimit coù ñoä cöùng 56-57HRC duøng ñeå haøn leân caùc vaät lieäuchiu maøi moøn cao nhö raêng gaàu xuùc …*Hôïp kim cöùng daïng que:Laø nhöõng que haøn hôïp kim cöùng coù boïc moät lôùp thuoác, loaïi naøyhaøn baèng hoà quang ñieän sau khi haøn coù ñoä cöùng 45-57HRC2. Hôïp kim cöùng loaïi goám:*Nhoùm hôïp kim W: (BK)Goàm coù WC vaø Co kim loaïi, caùc loaïi thöôøng duøng laø HK: BK2,BK6, BK8..Soá ñöùng sau chöõ K chæ %Co.Ví duï: BK8 coù 8%Co vaø 92%WC.-BK2 duøng laøm dao doa tinh cho gang vaø kim loaïi maøu.-BK6 duøng laøm dao tieän, phay, doa thoâ cho gang vaø kim loaïimaøu.-BK8 duøng laøm dao tieän thoâ, dao baøo, muõi khoan cho gang vaøkim loaïi maøu.*Nhoùm hôïp kim Tian Woânfram: (TK)Goàm WC vaø TiC. Caùc loaïi thöôøng duøng laø T14K8, T15K6…Soá ñöùng sau chöõ T chæ %TiCSoá ñöùng sau chöõ K chæ %Co- T14K8 duøng laøm duïng cuï caét tieän thoâ, phay, khoan … theùpcacbon vaø theùp hôïp kim.- T14K6 duøng laøm duïng cuï caét tieän thoâ, tinh.2. Hôïp kim goám khoaùng vaät:-Thaønh phaàn chuû yeáu laø Al2O3 thieâu keát ôû nhieät ñoä cao.-Coù ñoä cöùng cao ...