Giáo trình Vật liệu vô cơ - GS. Phạm Văn Tường

Giáo trình Vật liệu vô cơ do GS. Phạm Văn Tường biên soạn gồm có 4 chương với các nội dung như: Cấu trúc tinh thể, tinh thể thực - các kiểu khuyết tật - dung dịch rắn, giải thích giản đồ pha, một số tính chất vật lí quan trọng của vật liệu vô cơ. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm bắt các nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Vật liệu vô cơ - GS. Phạm Văn Tường GIÁO TRÌNHVẬT LIỆU VÔ CƠ GS Phạm Văn Tường Nhà xuất bản ĐHQG Hà NộiSimpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Chương 1. Cấu trúc tinh thể GS. Phạm Văn Tường Vật liệu vô cơ NXB Đại học quốc gia Hà Nội 2007. Tr 67 – 93. Từ khoá: Cấu trúc tinh thể, cấu trúc tinh thể của các oxit. Tài liệu trong Thư viện điện tử ĐH Khoa học Tự nhiên có thể được sử dụng cho mục đích học tập và nghiên cứu cá nhân. Nghiêm cấm mọi hình thức sao chép, in ấn phục vụ các mục đích khác nếu không được sự chấp thuận của nhà xuất bản và tác giả. Mục lục Chương 1 CẤU TRÚC TINH THỂ ...................................................................................... 2 1.1 Các phương pháp mô tả cấu trúc tinh thể ................................................................... 2 1.1.1 Mô tả theo kiểu tế bào mạng lưới....................................................................... 2 1.1.2 Mô tả cấu trúc theo kiểu xếp khít các khối cầu.................................................. 9 1.1.3 Mô tả cấu trúc bằng cách nối các khối đa diện trong không gian .................... 14 1.2 Cấu trúc tinh thể của các oxit và một số hợp chất quan trọng ................................. 15 1.2.1 Cấu trúc tinh thể của một số oxit...................................................................... 16 1.2.2 Hợp chất giữa các oxit...................................................................................... 24 1.3 Những nét đặc biệt của tinh thể công hoá trị và tinh thể kim loại............................ 48 1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến kiểu cấu trúc tinh thể ..................................................... 52 1.4.1 Tính hợp thức – SPT của các nguyên tử .......................................................... 52 1.4.2 Ảnh hưởng của kiểu liên kết ............................................................................ 53 1.4.3 Ảnh hưởng của bán kính nguyên tử, ion .......................................................... 54 2Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Chương 1 CẤU TRÚC TINH THỂ 1.1 Các phương pháp mô tả cấu trúc tinh thể Cấu trúc tinh thể liên quan đến mọi tính chất của vật liệu. Do đó để tổng hợp được loại vật liệu có các tính chất mong muốn phải hiểu rõ cấu trúc bên trong của nó và từ đó lựa chọn phương pháp chế tạo hợp lí. Có nhiều cách mô tả cấu trúc tinh thể: Dựa vào kiểu tế bào mạng, vào cách sắp xếp khít khối cầu, dựa vào cách nối các đa diện trong không gian. Trong các giáo trình tinh thể học đều có trình bày các phương pháp đó. Ở đây chỉ trình bày tóm tắt những vấn đề liên quan đến môn vật liệu học. 1.1.1 Mô tả theo kiểu tế bào mạng lưới Trong chất rắn dạng tinh thể, các tiểu phân (nguyên tử, ion, phân tử,…) được sắp xếp một cách đều đặn, tuần hoàn tạo thành một mạng lưới không gian. Giả sử ta chọn một tiểu phân A bất kì làm gốc toạ độ, rồi dựng hệ trục toạ độ AX, AY, AZ theo 3 hướng trong không gian. Gọi góc lập bởi 3 trục đó là α, β, γ và gọi khoảng cách đều đặn giữa các tiểu phân theo trục AX là a (thông số đơn vị theo trục AX), theo trục AY là b, theo trục AZ là c. Thể tích bé nhất trong không gian ABCDA’B’C’D’ có chứa mọi yếu tố đối xứng đặc trưng cho không gian gọi là tế bào mạng lưới. Z A D B C γ D αA Y β a B C b X Hình 1 Mạng lưới không gian Tùy theo các giá trị a, b, c, α, β, γ, người ta phân ra thành 7 hệ tinh thể với các kiểu ô mạng cơ sở khác nhau, mỗi ô mạng cơ sở lại phân thành các kiểu mạng lưới khác nhau và được ký hiệu như sau: ô mạng cơ sở đơn giản kí hiệu là P, nếu tâm của các mặt mạng cơ sở có chứa một tiểu phân nữa thì gọi là mạng lưới tâm mặt và kí hiệu là F, nếu chỉ tâm của hai đáy có chứa thêm tiểu phân t ...