GIÁO TRÌNH VỀ PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG - PHẦN 2 - CHƯƠNG 5

Các sản phẩm ngưng tụ từ quá trình cháy tự nhiên (cháy rừng, núi lửa…) Các sản phẩm của phản ứng các vết chất khí (muối amoni clorit, muối sun phát và muối nitrat). Các vật liệu phát tán từ bề mặt quả đất (hơi muối từ đại dương và bụi khoáng chất từ lục địa).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH VỀ PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG - PHẦN 2 - CHƯƠNG 5 Chöông V CÔ SÔÛ CUÛA PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH BUÏI TRONG KHOÂNG KHÍ Caùc phaân töû (haït raén) trong khoâng khí coù nguoàn goác töø: Caùc saûn phaåm ngöng tuï töø quaù trình chaùy töï nhieân (chaùy röøng, nuùi löûa…) - Caùc saûn phaåm cuûa phaûn öùng caùc veát chaát khí (muoái amoni clorit, muoái sun - phaùt vaø muoái nitrat). Caùc vaät lieäu phaùt taùn töø beà maët quaû ñaát (hôi muoái töø ñaïi döông vaø buïi - khoaùng chaát töø luïc ñòa). Ngoaøi ra, hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi cuõng laø moät trong nhöõng nguoàn boå sung chaátoâ nhieãm khoâng khí chuû yeáu ôû vuøng ñoâ thò vôùi caùc nguoàn chính laø quaù trình chaùy vaøthieâu ñoát. Caùc haït buïi coù vai troø quan troïng trong hoùa hoïc cuûa khí quyeån. caùc phaûn öùngxaûy ra hoaëc laø treân beà maët cuûa haït vaät chaát hoaëc trong trong pha loûng – trong nöôùchaáp phuï treân beà maët cuûa phaàn töû. Söï vaän chuyeån cuûa khoâng khí trong daïng haït laø moät trong nhöõng nguyeân nhaânchính cho söï phaùt taùn chaát oâ nhieãm. Kim loaïi chì phaùt taùn trong khoâng khí chuû yeáuôû daïng caùc muoái voâ cô. Caùc chaát höõu cô baùn bay hôi tìm thaáy trong khoâng khí moätphaàn ôû traïng thaùi hôi, moät phaàn ôû trong pha raén, hoaëc laø nhö caùc phaàn töû höõu côhoaëc laø haáp phuï treân caùc phaàn töû voâ cô. Caùc pheùp ño coù theå söû duïng ñeå ñaëc tröng haøm löôïng haït trong maãu khoâng khíbao goàm: Ño sô boä tröôùc toång noàng ñoä caùc haït. Ñaây laø pheùp ño khoái löôïng cuûa chaát raén - laáy ra töø moät theå tích nhaát ñònh cuûa khoâng khí baèng caùc phöông phaùp loïc, hoaëc baèng caùc phöông phaùp thích hôïp khaùc. Caùc giaù trò ñaëc tröng nhö sau: 70 μg m-3 khoâng khí vuøng ngoaïi oâ 300μg m-3 khoâng khí ñoâ thò 10 mg m-3 khoâng khí trong caùc nhaø maùy 100 mg/m-3 khí thaûi cuûa nhaø maùy nhieät ñieän Söï xem xeùt tieáp theo laø thaønh phaàn phaân tích. Ñoái vôùi kim loaïi, thöôøng - khoâng phöùc taïp. Nhieäm vuï phaân tích coù theå seõ khoù hôn khi phaân tích maãu nöôùc vì caùc thaønh phaàn voâ cô cuûa vaät lieäu haït coù theå laø chaát ít tan, ñaëc bieät neáu nhö coù maët muoái silicat. 184 Xaùc ñònh söï phaân boá kích thöôùc haït. Thôøi gian löu giöõ trong khoâng khí cuûa - caùc haït phuï thuoäc vaøo kích thöôùc cuûa chuùng. Kích thöôùc haït caøng lôùn thì caùc haït caøng nhanh choùng bò sa laéng xuoáng maët ñaát. Caùc haït coù kích thöôùc 0.1μm coù theå xem laø coù khaû naêng lô löûng vöõng beàn trong khoâng khí. Söï khaùc bieät veà tính chaát vaät lyù cuõng phuï thuoäc vaøo kích thöôùc haït. Caùc haït coù kích thöôùc nhoû hôn thì coù khaû naêng lôùn hôn ñi vaøo caùc vuøng trao ñoåi khí cuûa phoåi vaø coù gaây ra nhöõng aûnh höôûng sinh lyù tieàm taøng nhaát. Moät trong nhöõng quan taâm chính hieän nay laø oâ nhieãm caùc haït buïi coù kích thöôùcnhoû hôn 10 μm trong khoâng khí trong nhaø. Caùc haït buïi coù kích thöôùc nhoû hôn 10μm(PM10) coù nguoàn goác töø giao thoâng, ñoùng goùp tôùi 50%, töø caùc nguoàn khaùc nhö nhaømaùy nhieät ñieän, ñoát than…..V.1. PHÖÔNG PHAÙP LAÁY MAÃU Laáy maãu khí laø moät trong nhöõng giai ñoaïn heát söùc quan troïng trong quaù trìnhphaân tích. Tröôùc khi xaây döïng keá hoaïch laáy maãu caàn phaûi naém ñöôïc nhöõng ñaëcñieåm sau ñaây cuûa haøm löôïng chaát oâ nhieãm trong khoâng khí: Noàng ñoä thay ñoåi raát nhanh theo thôøi gian vaø vò trí - Noàng ñoä raát khaùc bieät theo ñoä cao, thaäm chí coù theå thaáy roõ söï khaùc bieät chæ - vaøi cm khi laáy maãu khoâng khí trong nhaø.V.1.1. Thieát bò laáy maãu theå tích lôùn Trong phöông phaùp naøy, maãu khoâng khí ñöôïc huùt qua phin loïc coù ñöôøng kínhlôùn (20 – 25 cm), ñieån hình ôû toác ñoä 75 m3/h. Moâ hình maùy laáy maãu khoâng khí ñöara trong Hình 5.1. Vôùi moät quaït huùt phía sau phin loïc, toác ñoä quaït huùt coù theå ñieàuchænh ñeå ñaït ñöôïc toác ñoä khoâng khí qua phin loïc theo yù muoán. Thôøi gian laáy maãu töø1 giôø cho khoâng khí bò oâ nhieãm vaø 12 giôø cho khoâng khí khoâng bò oâ nhieãm ôû ñoâ thò. Phin loïc ñöôïc löïa choïn döïa treân caùc yeáu toá sau: Giöõ laïi caùc vuøng kích thöôùc haït buïi chính xaùc. - Khoâng coù nhieãm baån trong phin loïc - Coù khaû naêng töông hôïp vôùi quy trình phaân tích sau ñoù. Moät soá quy trình phaân - tích ñoøi hoûi ñoát chaùy vaø hoaø tan toaøn boä phin loïc. 185 Khoâng khí vaøo ...