Hạ huyết áp tư thế

Hạ huyết áp tư thế là sự giảm huyết áp động mạch khi chuyển từ tư thế nằm sang tư thế đứng sau 3 phút (huyết áp tâm thu giảm 20 mmHg; huyết áp tâm trương giảm 10mmHg). Nguyên nhân là do bất thường về sự thích nghi huyết áp của phản xạ tự nhiên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hạ huyết áp tư thế Hạ huyết áp tư thếHạ huyết áp tư thế là sự giảm huyết áp động mạch khi chuyển từ tư thế nằm sangtư thế đứng sau 3 phút (huyết áp tâm thu giảm > 20 mmHg; huyết áp tâm tr ươnggiảm > 10mmHg). Nguyên nhân là do bất thường về sự thích nghi huyết áp củaphản xạ tự nhiên.Bệnh xảy ra trong trường hợp nào?Trong đa số các trường hợp, hạ huyết áp chỉ xảy ra sau bữa ăn, hoặc khi đứng dậyđột ngột, nhưng cũng có thể hạ huyết áp mạn tính. Hạ huyết áp tư thế hay gặp ởngười già hoặc có bệnh lý tim mạch, bệnh đái tháo đường, bệnh Parkinson, phụ nữcó thai, giãn tĩnh mạch chi dưới, thiểu năng tuyến cận giáp không được điều trị.Nguyên nhân và yếu tố nguy cơHạ huyết áp tư thế có thể do nguyên nhân thứ phát sau dùng một số thuốc nhưthuốc an thần kinh, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc hạ huyết áp (thuốc ứcchế canxi, thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển); thuốc chống loạn nhịp,phenothiazin; giảm thể tích tuần hoàn (chảy máu hoặc mất nước); giảm kali trongmáu hoặc do mắc các bệnh nội tiết: bệnh Addison, thiểu năng tuyến giáp, u tuyếnthượng thận; nằm liệt giường thời gian dài sẽ gây hạ huyết áp tư thế khi lần đầungồi dậy. Ngoài ra, bệnh có thể gặp do các nguyên nhân khác như những bệnh gâytổn thương hệ thống thần kinh: giang mai, rỗng ống tủy, Shy-Drager, đái tháođường, nhiễm khuẩn đường tiết niệu, tắc động mạch phổi; suy tim, loạn nhịp, suytĩnh mạch, nghiện rượu, thuốc phiện.Trong một số trường hợp hạ huyết áp tư thếkhông tìm được nguyên nhân.Triệu chứng bệnhKhi có cơn hạ huyết áp tư thế, người bệnh có thể xuất hiện mất ý thức ngắn hoặcchoáng váng với chóng mặt và rối loạn thị trường. Trong hội chứng Shy-Drager(teo não nhiều ổ, có thể tổn th ương hệ thống ngoại tháp gây bệnh Parkinson hoặctổn thương hệ thống tháp gây liệt nửa người hoặc phối hợp cả hai), hạ huyết áp tưthế phối hợp với bí tiểu, chóng mặt với mất ý thức, liệt dương (bất lực) và giảmtiết mồ hôi, mất phản xạ đồng tử với ánh sáng.Chẩn đoán bệnh dựa vào đo huyết áp nhiều lần ở tư thế nằm và tư thế đứng. Xétnghiệm bổ trợ chỉ có tác dụng tìm nguyên nhân gây hạ huyết áp tư thế chứ khôngcó giá trị trong chẩn đoán bệnh.Tiến triển của bệnhBệnh tiến triển tùy thuộc nguyên nhân. Trong hội chứng Shy-Drager, tiến triểnđược đánh dấu bởi sự xuất hiện những triệu chứng gợi ý bệnh Parkinson. Sự tànphế sẽ trầm trọng hơn sau 5 – 10 năm tiến triển. Trong trường hợp không tìm đượcnguyên nhân, bệnh tiến triển thay đổi, để lại di chứng ít nhiều tùy thuộc từng bệnhnhân.Có thể điều trị dự phòng hữu hiệu không?Nếu xuất hiện hạ huyết áp tư thế, cần đến bác sĩ khám. Ngừng hoặc thay thuốckhác trong trường hợp hạ huyết áp tư thế do thuốc. Khuyên bệnh nhân thay đổi tưthế một cách từ từ, tránh ở t ư thế nằm kéo dài, tránh dùng thuốc an thần và rượu.Băng chun chân tron g trường hợp giãn tĩnh mạch chi dưới (băng từ bàn chân lêntận hông). Khuyên bệnh nhân ăn nhiều muối, nằm gối cao 20 cm. Dùng corticoidtrong trường hợp không có chống chỉ định. Trong trường hợp nặng, một vài thuốccó thể sử dụng như ephedrin, levodopa.Về dự phòng bệnh, không có phương pháp điều trị dự phòng hữu hiệu nhưng sauđây là một số lời khuyên cho những người đã có cơn tụt huyết áp tư thế: Uốngnước đều đặn. Một số nghiên cứu nhận thấy sự tăng huyết áp tâm thu ở nhữngtrường hợp uống một cốc nước sau khoảng nửa giờ. Hạn chế uống rượu. Băngchun chân trong trường hợp giãn tĩnh mạch chi dưới. Nếu phải đứng im trong mộtthời gian dài, cần cử động các ngón chân và co cơ bắp chân. Bệnh nhân nên ănmặn, tránh thay đổi t ư thế đột ngột. Đối với những trường hợp hạ huyết áp sau bữaăn thì nên tránh ăn quá thịnh soạn và giàu chất đường.Theo BS. Khúc Thị Nhẹn ...