Hải dương học Biển Đông ( Lê Đức Tố ) - Chương 2

Đặc điểm điều kiện tự nhiên Biển đông 2.1 ĐặC ĐIểM địA CHấT ĐịA MạO Biển Đông nằm ở một vị trí đặc biệt trên bình đồ kiến trúc hiện đại của hành tinh - đới chyển tiếp giữa các miền kiến trúc kiểu địa máng uốn nếp có tuổi tạo lập khác nhau thuộc phần đông nam đại lục á - Âu và các miền động hiện đại của các đai động hành tinh Tây Thái Bình Dương và Địa Trung Hải Hymalaya. Vì vậy, đã từ nhiều thập kỷ nay, vùng biển kỳ thú này luôn hấp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hải dương học Biển Đông ( Lê Đức Tố ) - Chương 2 Ch¬ng 2 §Æc ®iÓm ®iÒu kiÖn tù nhiªn BiÓn ®«ng2.1 §ÆC §IÓM ®ÞA CHÊT §ÞA M¹O BiÓn §«ng n»m ë mét vÞ trÝ ®Æc biÖt trªn b×nh ®å kiÕn tróc hiÖn ®¹i cñahµnh tinh - ®íi chyÓn tiÕp gi÷a c¸c miÒn kiÕn tróc kiÓu ®Þa m¸ng uèn nÕp cãtuæi t¹o lËp kh¸c nhau thuéc phÇn ®«ng nam ®¹i lôc ¸ - ¢u vµ c¸c miÒn ®énghiÖn ®¹i cña c¸c ®ai ®éng hµnh tinh T©y Th¸i B×nh D¬ng vµ §Þa Trung H¶i -Hymalaya. V× vËy, ®· tõ nhiÒu thËp kû nay, vïng biÓn kú thó nµy lu«n hÊpdÉn sù quan t©m cña nhiÒu nhµ khoa häc ®Þa chÊt. Nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶nhiÖn nay vÒ cÊu tróc th¹ch quyÓn vµ tiÒm n¨ng kho¸ng s¶n cña lu vùc BiÓn§«ng dùa vµo c¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra cña c¸c níc trong khu vùc lµ ViÖt Nam,Trung Quèc, Philippin, Brun©y, Indonesia, Malaysia, Th¸i Lan vµ phÇn rÊtquan träng lµ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu nhiÒu n¨m cña CCop, ESCAP vµ mét sètæ chøc quèc tÕ kh¸c. ë phÇn nµy chóng t«i chØ tr×nh bµy nh÷ng néi dung c¬b¶n vÒ c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt, ®Æc ®iÓm kiÕn t¹o, ®Æc ®iÓm cÊu tróc h×nh th¸ivµ c¸c ho¹t ®éng ®éng ®Êt cña BiÓn §«ng 2.1.1. C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt CÊu tróc ®Þa chÊt cña biÓn ViÖt Nam ®îc ®Æc trng bëi c¸c thµnh t¹o®Þa chÊt ®a nguån, ®îc sinh thµnh trong suèt lÞch sö ph¸t triÓn l©u dµi kho¶ng3 tØ n¨m tõ TiÒn Cambri sím ®Õn nay. C¸c nhãm thµnh t¹o tuæi tríc Kainozoibao gåm c¸c hÖ tÇng trÇm tÝch phun trµo, biÕn chÊt vµ c¸c phøc hÖ macmax©m nhËp ph©n bè chñ yÕu trªn ®íi duyªn h¶i, c¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o cña thÒmlôc ®Þa ViÖt Nam. Cßn c¸c thµnh t¹o tuæi Kainozoi phñ trªn toµn bé phÇn cßnl¹i cña ®íi duyªn h¶i, thÒm lôc ®Þa, vïng ®¸y biÓn vµ c¸c quÇn ®¶o biÓn kh¬i.C¸c ®¸ tríc Kainozoi C¸c thµnh t¹o nµy lé chñ yÕu trªn hÖ thèng ®¶o ven bê. Tuy nhiªn métsè ®¶o ven bê cßn ®îc cÊu t¹o bëi ®¸ trÇm tÝch vµ ®¸ phun trµo bazan tuæiNeogen vµ §Ö tø. Chóng ta sÏ xem xÐt ®Æc ®iÓm c¸c thµnh t¹o tríc Kainozoicho c¸c vïng biÓn VÞnh B¾c Bé, VÞnh Th¸i Lan, vïng biÓn miÒn Trung vµ§«ng Nam Bé. Trong vÞnh B¾c Bé c¸c ®¸ thuéc hÖ tÇng TÊn Mµi (0 - S) ph©n bè tõ 34phÝa nam ®øt g·y lín Tiªn Yªn - Mãng C¸i ®Õn quÇn ®¶o C« T«, trªn c¸c ®¶oVÜnh Thùc, C¸i Chiªn, Trµng T©y, Thanh L©n, C« T«, phÇn díi lµ c¸t kÕttufogen, ®¸ phiÕn sÐt - silic, c¸t kÕt vµ phÇn trªn lµ ®¸ phiÕn th¹ch anh xerixÝt,c¸t bét kÕt. §iÖp §å S¬n (D1) ph©n bè trªn vßng cung c¸c ®¶o tõ H¹ Mai, NÊt §Êt,Phîng Hoµng, Thîng Mai ®Õn C¶nh Cíc, Cao L«, SËu Nam, Thoi Xanh,VÜnh Thùc, gåm c¸c trÇm tÝch lôc nguyªn h¹t th« : cuéi s¹n kÕt, c¸t bét kÕt,c¸t kÕt d¹ng quaczit vµ phiÕn sÐt mµu tÝn ®á. C¸c trÇm tÝch Devon thuéc ®iÖp Dìng §éng (D1,2) gåm c¸c bét kÕt,thÊu kÝnh ®¸ v«i - sÐt vµ ®¸ v«i gÆp trªn c¸c ®¶o Cao L«, C¸i Lim, Trµ B¶n,V¹n C¶nh, Ngäc Võng. HÖ tÇng Lç S¬n (D2) ph©n bè trªn c¸c ®¶o C¸i BÇu,C¸i Lim, Soi §¸n, Trµ B¶n víi thµnh phÇn chñ yÕu lµ ®¸ v«i mµu x¸m ®en, ®¸v«i §olomit, ®¸ v«i silic, trªn cïng lµ ®¸ phiÕn silic. C¸c trÇm tÝch Paleozoi thîng (C - P) ph©n bè réng r·i. HÖ tÇng C¸t Bµ(C1) chiÕm diÖn tÝch chñ yÕu cña ®¶o C¸t Bµ, ®a sè c¸c ®¶o ®¸ trong vÞnh H¹Long, B¸i Tö Long vµ quÇn ®¶o Long Ch©u gåm ®¸ v«i mµu ®en, ®¸ v«i silic,®¸ v«i sÐt, c¸t bét kÕt. HÖ tÇng Quang Hanh (C-P) ph©n bè ë trung t©m ®¶oC¸t Bµ vµ trªn mét sè ®¶o nhá (®¶o Hang Tr¹i, §Çu Bª, Cèng §á ...) gåm ®¸v«i x¸m tr¾ng, ®¸ v«i ®olomit, ®¸ v«i silic vµ ®¸ v«i trøng c¸. C¸c thµnh t¹o Mesozoi lµ c¸c ®¸ trÇm tÝch tuæi T3 vµ J1-2 cã chøa than.§iÖp Hßn Gai (T3 n-r hg) ph©n bè ë phÇn ®«ng nam ®¶o C¸i BÇu vµ trªn c¸c®¶o V¹n Vîc, V¹n M¹c, phÇn díi lµ cuéi kÕt, s¹n c¸t kÕt, bét sÐt kÕt, ®¸phiÕn, sÐt than vµ than ®¸ ; phÇn trªn cã cuéi kÕt, c¸t kÕt th¹ch anh, bét kÕt vµÝt ®¸ phiÕn sÐt ®en. HÖ thèng Hµ Cèi (J1-2) ph©n bè thµnh d¶i hÑp trªn c¸c ®¶oVÜnh Thùc, C¸i Chiªn, VËn MÆc V¹n Vîc, C¸i BÇu vµ mét sè ®¶o nhá kh¸c.PhÇn díi cña hÖ tÇng gåm cuéi kÕt, c¸t bét kÕt, sÐt v«i, ®¸ phiÕn sÐt than,thÊu kÝnh than; phÇn trªn gåm c¸t bét kÕt, sÐt kÕt vµ thÊu kÝnh ®¸ v«i. §¶o B¹ch Long VÜ ®îc cÊu t¹o bëi ®¸ sÐt kÕt, c¸t bét kÕt xen cuéi kÕttuæi Neogen. Trong vÞnh Th¸i Lan c¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o ®îc cÊu t¹o bëi c¸c ®¸ cãtuæi Cæ sinh. Trung sinh vµ T©n sinh. Theo kÕt qu¶ lËp b¶n ®å ®Þa chÊt vµ hiÖu®Ýnh tØ lÖ 1 : 200.000 cña Liªn ®oµn §Þa chÊt 6 (1993) cã thÓ tãm t¾t c¸c ®Æc®iÓm chÝnh nh sau : 35 Cæ nhÊt lµ c¸c ®¸ thuéc hÖ tÇng Hßn Ch«ng (D2 - C1) ph©n bè trªn c¸c ®¶o Hßn Heo vµ Hßn §éi Trëng (quÇn ®¶o Bµ Lôa), gåm : c¸t kÕt th¹ch anh xen phiÕn sÐt. TiÕp ®Õn lµ hÖ tÇng Hßn Ngang (C), ph©n bè kh¸ réng r·i trªn c¸c ®¶o thuéc quÇn ®¶o H¶i TÆc, Bµ Lôa, Nam Du, gåm porfia th¹ch anh xen c¸t kÕt,phiÕn sÐt, chuyÓn lªn ®¸ fenzit, ®¸ silic sÐt, ®«i n¬i cã líp phun trµo axÝt. HÖ tÇng Hßn MÊu (C1 - P1) cã diÖn tÝch bã hÑp ë phÝa b¾c Hßn MÊu gåm agl ...