Hậu quả pháp lý do vi phạm hợp đồng theo quy định của Bộ Luật dân sự Việt Nam năm 2015

Bài viết tổng hợp khái quát các hậu quả pháp lý do vi phạm hợp đồng theo pháp luật Việt Nam. Từ đó, bài viết cũng nêu lên các nội dung còn nhiều quan điểm khác nhau hoặc chưa phù hợp để các đại biểu tham dự hội thảo trao đổi, thảo luận. Ngoài ra, tác giả tham luận cũng đưa ra một vài gợi ý bước đầu nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam về nội dung này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hậu quả pháp lý do vi phạm hợp đồng theo quy định của Bộ Luật dân sự Việt Nam năm 2015 HẬU QUẢ PHÁP LÝ DO VI PHẠM HỢP ĐỒNG THEO QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT DÂN SỰ VIỆT NAM NĂM 2015 Nguyễn Minh Oanh Người phản biện: TS. Hồ Thị Vân Anh Tóm tắt Hợp đồng là một chế định lớn đƣợc ghi nhận trong Bộ luật dân sự (BLDS) Việt Nam năm 2015. Để tạo cơ sở pháp lý và bảo đảm quyền lợi của các bên tham gia hợp đồng, Bộ luật ghi nhận về trách nhiệm pháp lý đối với chủ thể thực hiện hành vi vi phạm hợp đồng. Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng đƣợc Bộ luật quy định nhƣ buộc tiếp tục phải thực hiện nghĩa vụ, chấm dứt hành vi vi phạm hoặc phải bồi thƣờng thiệt hại. Bên cạnh đó, chủ thể vi phạm hợp đồng cũng phải gánh chịu các hậu quả bất lợi khác do các bên thoả thuận hay do pháp luật quy định nhƣ phạt vi phạm, chịu lãi chậm trả, đơn phƣơng chấm dứt, huỷ bỏ hợp đồng, hoãn thực hiện hợp đồng… Tuy nhiên các quy định này chƣa đƣợc ghi nhận khái quát và tập trung trong một chế định mà đƣợc ghi nhận rải rác ở nhiều điều luật khác nhau. Việc quy định này dẫn đến khó khăn khi tiếp cận nghiên cứu, áp dụng hoặc giải thích pháp luật. Ngoài ra, các nội dung đƣợc quy định về các hậu quả này cũng còn nhiều vấn đề phải bàn luận. Bài tham luận này sẽ tổng hợp khái quát các hậu quả pháp lý do vi phạm hợp đồng theo pháp luật Việt Nam. Từ đó, bài tham luận cũng nêu lên các nội dung còn nhiều quan điểm khác nhau hoặc chƣa phù hợp để các đại biểu tham dự hội thảo trao đổi, thảo luận. Ngoài ra, tác giả tham luận cũng đƣa ra một vài gợi ý bƣớc đầu nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam về nội dung này. Từ khoá: Hợp đồng, vi phạm, hoãn, đơn phƣơng chấm dứt, huỷ bỏ, phạt vi phạm, bồi thƣờng thiệt hại. Résumé Les contrats sont une institution juridique importante reconnue par le Code civil vietnamien de 2015. Afin de constituer une base juridique et d‟assurer les droits des parties contractantes, le Code civil prévoit les responsabilités juridiques incombant à ceux qui violent le contrat. La responsabilité pour les manquements contractuels prévue par le Code civil peut être la continuation forcée des obligations; la cessation  TS. 142 des violations ou l'indemnisation des dommages et intérêts. De plus, la personne qui manque à une obligation contractuelle doit également subir d‟autres conséquences qui lui sont défavorables tels que stipulés par les parties ou prévues par la loi comme le paiement des pénalités, des intérêts de retard de paiement, la résiliation ou la résolution du contrat, etc. Néanmoins, ces dispositions ne sont pas rassemblées d‟une manière générale et concentrée au sein d‟une même institution mais de façon dispersée dans de divers articles de droit. Une telle approche donne lieu aux difficultés pour l‟accès au droit, lors de la réalisation des recherches, l‟application ou l‟interprétation des règles de droit. Par ailleurs, les dispositions régissant ces effets juridiques laissent encore à désirer. Cette intervention essaiera de faire la synthèse des effets juridiques en cas de manquements aux obligations contractuelles selon le droit vietnamien. À partir de ceci, elle abordera les points qui soulevent encore des positions divergentes ou inappropriées et qui serviront de base aux discussions entre les auditeurs présents au colloque. En plus, l‟intervenant présentera quelques suggestions visant à perfectionner le droit vietnamien en la matière. Dẫn nhập Ở bất kỳ quốc gia nào, vào bất kỳ thời điểm nào, hợp đồng luôn là công cụ thiết yếu trong đời sống hàng ngày giúp các chủ thể trao đổi lợi ích với nhau. Chính vì vậy, trong hệ thống luật tƣ, luật hợp đồng là một bộ phận không thể thiếu và vô cùng quan trọng điều chỉnh mối quan hệ nghĩa vụ đƣợc thiết lập giữa các bên thông qua thoả thuận. Ở Việt Nam, chế định hợp đồng đƣợc đặt ở vị trí trung tâm của BLDS với vai trò tạo nền tảng pháp lý quan trọng điều chỉnh về hợp đồng giữa các chủ thể bình đẳng với nhau về địa vị pháp lý bao gồm cả hợp đồng dân sự thuần tuý hay hợp đồng thƣơng mại, hợp đồng lao động, hợp đồng sử dụng tác phẩm, … Khi giữa các bên thiết lập một quan hệ hợp đồng thì giữa các bên sẽ phát sinh các quyền và nghĩa vụ nhất định và các chủ thể của hợp đồng phải thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khách quan và chủ quan khác nhau mà trong nhiều trƣờng hợp một hoặc các bên có sự vi phạm hợp đồng. Theo ghi nhận của BLDS năm 2015, việc vi phạm hợp đồng có thể dẫn đến phát sinh các hậu quả pháp lý khác nhau nhƣ (1) buộc phải thực hiện nghĩa vụ; (2) buộc chấm dứt hành vi vi phạm; (3) bồi 143 thƣờng thiệt hại; (4) phạt vi phạm; (5) hoãn thực hiện nghĩa vụ; (6) đơn phƣơng chấm dứt thực hiện hợp đồng; (7) huỷ bỏ hợp đồng. 1. Buộc phải thực hiện nghĩa vụ Khi đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ không thực hiện, thực hiện không đúng, không đầy đủ nghĩa vụ thì sẽ phải chịu trách nhiệm với ngƣời có quyền. Một trong những trách nhiệm dân sự áp dụng đầu tiên đƣợc BLDS ghi nhận là buộc phải thực hiện nghĩa vụ. Buộc phải thực hiện nghĩa vụ đƣợc hiểu là khi ngƣời có nghĩa vụ không thực hiện, thực hiện không đúng, không đầy đủ nghĩa vụ trong hợp đồng thì bên có quyền tự mình yêu cầu bên có nghĩa vụ tiếp tục thực hiện hiện nghĩa vụ hoặc yêu cầu cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền áp dụng các biện pháp cƣỡng chế để buộc ngƣời có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ. Buộc thực hiện đúng nghĩa vụ đƣợc áp dụng đối với trƣờng hợp vi phạm nghĩa vụ chƣa gây ra thiệt hại và nghĩa vụ có thể tiếp tục đƣợc thực hiện. Nếu bên có quyền đã yêu cầu mà bên có nghĩa vụ vẫn không thực hiện, thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nƣớc áp dụng những biện pháp cƣỡng chế buộc bên kia phải thực hiện nghĩa vụ dân sự theo hợp đồng ...