Hệ hình chuyển động địa chính trị và lựa chọn của Việt Nam sau kết thúc Chiến tranh Lạnh

Bài viết đưa ra hai khái niệm lý thuyết mới về sự chuyển động của các tương quan địa chính trị và phân tích sự xoay trục của Việt Nam từ sau khi Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hệ hình chuyển động địa chính trị và lựa chọn của Việt Nam sau kết thúc Chiến tranh LạnhHÖ h×nh chuyÓn ®éng ®Þa chÝnh trÞ vµ lùa chän cña ViÖt Nam sau kÕt thóc ChiÕn tranh L¹nh L−¬ng V¨n KÕ(*)c ¸c diÔn biÕn v« cïng phøc t¹p cña nÒn chÝnh trÞ thÕ giíi vµ kÐo theo ®ã lµ sù dÞch chuyÓn cña c¸c trËttù ®Þa chÝnh trÞ ®ßi hái chóng ta nh×nnhËn t×nh h×nh quèc tÕ d−íi mét gãc c¸c kh¸i niÖm trËt tù ®¬n cùc, hai cùc… ®−îc ®Æt d−íi gãc nh×n cÊu tróc luËn (structuralist view). ViÖc ph©n tÝch néi dung kh«ng chØ dõng l¹i ë c¸c t−¬ng t¸c bªn trong tõngnh×n lý thuyÕt ®Þa chÝnh trÞ míi, lµm cho hÖ h×nh, mµ cßn ph¶i nghiªn cøu t−¬ngbøc tranh diÔn biÕn phøc t¹p ®ã trë nªn quan vµ t−¬ng t¸c gi÷a hai hÖ h×nh ®ãdÔ h×nh dung, dÔ hiÓu, ph¶n ¸nh nh÷ng víi nhau. Môc tiªu cuèi cïng cña sùquy t¾c ®Þa chÝnh trÞ kh¸ch quan nhÊt chuyÓn ho¸ ®ã lµ “cùc ho¸” hay quyÒn®Þnh. Trªn c¬ së c¸c nhËn thøc râ rµng lùc ho¸ vÞ thÕ quèc gia trong trËt tù ®Þah¬n vÒ quy luËt ®Þa chÝnh trÞ, c¸c bªn chÝnh trÞ toµn cÇu hay khu vùc. Víi môcliªn quan, ®Æc biÖt lµ ViÖt Nam, cã thÓ tiªu nãi trªn, bµi viÕt nµy sÏ ph©n tÝcht×m ra nh÷ng ®èi s¸ch liªn minh liªn kÕt ba khÝa c¹nh sau ®©y:(*)vµ ®èi träng phï hîp nh»m gi÷ v÷ng vµ - C¸c kh¸i niÖm hÖ h×nh ph−¬ngph¸t huy vÞ thÕ ®Þa chÝnh trÞ cña ViÖt ho¸ vµ cùc ho¸Nam trong khu vùc §«ng ¸ nãi riªng vµtrªn thÕ giíi nãi chung. - Kh¶ n¨ng t−¬ng hîp gi÷a hai hÖ h×nh ph−¬ng ho¸ vµ cùc ho¸ Bµi viÕt nµy ®−a ra hai kh¸i niÖmlý thuyÕt míi vÒ sù chuyÓn ®éng cña - Sù xoay trôc cña ViÖt Nam trongc¸c t−¬ng quan ®Þa chÝnh trÞ vµ ph©n c¸c hÖ h×nh chuyÓn ®éng ®Þa chÝnh trÞtÝch sù xoay trôc cña ViÖt Nam tõ khi sau khi kÕt thóc ChiÕn tranh L¹nhLiªn X« vµ c¸c n−íc XHCN ë §«ng ¢u (1991).(**)sôp ®æ, ®ã lµ HÖ h×nh ph−¬ng ho¸ (*)(Lateral Paradigm): ®¬n ph−¬ng - song TSKH., Khoa Quèc tÕ häc, Tr−êng §¹i häc Khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, §¹i häc Quèc giaph−¬ng - ®a ph−¬ng vµ HÖ h×nh cùc ho¸ Hµ Néi.(Polary Paradigm): ®¬n cùc - l−ìng cùc - (**) Trong tiÕng Anh cã hai danh tõ ®ång nghÜa ®Ó®a cùc(**). C¬ së cña hai kh¸i niÖm nµy lµ diÔn ®¹t ‘cùc’ lµ arch hoÆc polar. ë ®©y t¸c gi¶sù liªn kÕt c¸c kh¸i niÖm trong lý chän danh tõ polar t−¬ng øng víi kh¸i niÖm ‘cùc’ cña tiÕng ViÖt, bëi v× danh tõ arch th−êng dïngthuyÕt quan hÖ quèc tÕ hiÖn ®¹i nh− cho ph©n bè quyÒn lùc bªn trong quèc gia, vÝ dôquan hÖ song ph−¬ng, ®a ph−¬ng… vµ nãi Poliarchy: §a nguyªn.24 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 4.2013I. Hai kh¸i niÖm cña hÖ h×nh chuyÓn ®éng ®Þa qu¸t c¸c kiÓu t−¬ng t¸c vµ trËt tù ®ÞachÝnh trÞ chÝnh trÞ thµnh hai hÖ h×nh: hÖ h×nh §Þa chÝnh trÞ quan t©m chñ yÕu ®Õn ®¬n ph−¬ng - song ph−¬ng - ®a ph−¬ng,vÊn ®Ò søc m¹nh quèc gia, gi÷ g×n b¶o vµ hÖ h×nh ®¬n cùc - hai cùc - ®a cùc.vÖ chñ quyÒn, an ninh l·nh thæ vµ ph¸t Gi÷a hai hÖ h×nh nµy cã mèi quan hÖhuy vÞ thÕ cña quèc gia trªn ®Þa cÇu. Nã biÖn chøng víi nhau, cã khi ®ång nhÊtcµng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c qu¸ víi nhau, nh−ng còng cã khi tr¸i nguîctr×nh liªn kÕt vµ xung ®ét quèc tÕ liªn h¼n víi nhau.quan ®Õn c¸c khÝa c¹nh ®Þa lý. C¸c nhµ HÖ h×nh ph−¬ng hãa biÓu thÞ c¸cnghiªn cøu ®Þa chÝnh trÞ Trung Quèc ph−¬ng thøc quan hÖ quèc tÕ phæ biÕn.gÇn ®©y x¸c quyÕt r»ng, lèi ra cho vÊn Cßn hÖ h×nh cùc hãa cã ph¹m vi vËn®Ò an ninh quèc gia, nhÊt lµ c¸c c−êng dông chuyªn biÖt h¬n cho t−¬ng quanquèc, chÝnh lµ ph¶i tõ c¸c häc thuyÕt ®Þa quyÒn lùc chÝnh trÞ toµn cÇu (globalchÝnh trÞ siªu viÖt. Hä cho r»ng së dÜ power constellation) trong mét thêi kúnh− vËy lµ v× b¶o vÖ an ninh quèc gia nhÊt ®Þnh. Khi ®Ò cËp ®Õn tranh chÊptr−íc hÕt lµ b¶o ®¶m sao cho c¸c c«ng biÓn §«ng, do tÝnh phøc t¹p cña nã,d©n, l·nh thæ vµ chñ quyÒn quèc gia hiÓn nhiªn c¸c kh¸i niÖm cña c¶ hai hÖkh«ng bÞ x©m ph¹m [1, 111]. C¸c c−êng h×nh quan hÖ quèc tÕ nãi trªn ®Òu ®−îcquèc nh− Mü, Trung Quèc, c¸c c−êng vËn dông th−êng xuyªn, nhÊt lµ c¸cquèc ch©u ¢u vµ Nga trong khi nghiªn kh¸i niÖm thuéc hÖ h×nh ®Çu tiªn,cøu chÝnh s ...