Hệ thông kiến thức trọng tâm vật lý - chương 5

Tham khảo tài liệu hệ thông kiến thức trọng tâm vật lý - chương 5, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hệ thông kiến thức trọng tâm vật lý - chương 5®Æng®Æng viÖt hïng hÖ thèng kiÕn thøc träng t©m vËt lÝ HÖ HÖ thèng kiÕn thøc träng t©m vËt lÝ (Sóng ánh sáng - Lư ng t - H t nhân) CHƯƠNG 5. SÓNG ÁNH SÁNG1) TÁN S C ÁNH SÁNG Hi n tư ng tán s c ánh sángLà hi n tư ng lăng kính phân tách m t chùm ánh sáng ph c t p (ánh sáng tr ng) thành các chùm ánh sáng ơn s c. Ánh sáng ơn s c Là ánh sáng ch b l ch v phía áy c a lăng kính mà không b tán s c qua lăng kính. M i ánh sáng ơn s c có m t màu duy nh t ư c g i là màu ơn s c, tương ng cũng có m t giá tr bư c sóng duy nh t ng v i màu ơn s c ó. Ánh sáng tr ngLà ánh sáng b lăng kính phân tách thành các chùm ánh sáng ơn s c ng th i chùm ánh sáng ơn s c b l ch v áyc a lăng kính, ho c có th coi ánh sáng tr ng là t p h p c a vô s các ánh sáng ơn s c có màu bi n thiên t titím. Gi i thích hi n tư ng tán s c ánh sáng Nguyên nhân c a hi n tư ng tán s c ánh sáng là do chi t su t c a lăng kính có giá tr khác nhau i v i ánh sáng ơn s c khác nhau. Chi t su t v i ánh sáng tím l n nh t và v i ánh sáng là nh nh t. Ánh sáng tr ng không ph i là ánh sáng ơn s c mà là h n h p c a vô s ánh sáng ơn s c khác nhau có màu bi n n tím. Do chi t su t c a lăng kính có giá tr khác nhau i v i ánh sáng ơn s c khác thiên liên t c t nhau nên khi i qua lăng kính các ánh sáng ơn s c s b l ch v áy lăng kính v i các góc l ch khác nhau. Do ó chúng không ch ng ch t lên nhau n a mà tách ra thành m t d i g m nhi u màu liên t c. V i ánh sáng , lăng kính có chi t su t nh nh t, vì v y tia có góc l ch nh nh t. V i ánh sáng tím, lăng kính có chi t su t l n nh t, vì v y tia tím có góc l ch l n nh t. Chú ý: Trong chương trình l p 11 chúng ta ã bi t h th c gi a t c truy n ánh sáng trong m t môi trư ng v i c 3.10 8 chi t su t c a môi trư ng n = = , v i v là t c truy n ánh sáng trong môi trư ng có chi t su t n. v v λn v n Khi ánh sáng truy n t môi trư ng (1) sang môi trư ng (2) thì ta có 1 = 1  1 = 1 . → λ2 n1 v2 n1 Th t s p x p c a bư c sóng và chi t su t lăng kính v i các ánh sáng ơn s c cơ b n: λ > λcam > λvàng > λl c > λlam > λchàm > λtím và n < ncam < nvàng < nl c < nlam < nchàm < ntím ng d ng c a hi n tư ng tán s c ánh sáng phân tích m t chùm ánh sáng a s c thành các thành ph n ơn s c. ng d ng trong máy quang ph Các hi n tư ng trong t nhiên như c u vòng, bong bóng xà phòng… xay ra do tán s c ánh sáng. M t s ví d i n hìnhVí d 1: M t lăng kính có góc chi t quang A = 600, chi t su t n = 3 tương ng v i ánh sáng màu vàng c anatri, nh n m t chùm tia sáng tr ng và ư c i u ch nh sao cho l ch v i ánh sáng màu vàng trên là c cti u.a) Tính góc t i.b) Tìm góc l ch v i ánh sáng màu vàng. Hư ng d n gi i:a) Do góc l ch ng v i ánh sáng vàng c c ti u nên i1 = i2 = i và r1 = r2 = r = A/2 = 300 3Áp d ng công th c (1) ho c (2) v lăng kính ta có sin i = n sin r = 3 sin 300 =  i = 600 → 2b) Khi ó góc l ch ng v i ánh sáng vàng là góc l ch c c ti u Dmin = 2i – A = 1200 – 600 600Ví d 2: M t lăng kính có ti t di n th ng là tam giác ABC, góc chi t quang A = 600. Chi t su t c a lăng kínhbi n thiên t 2 n 3. Chi u m t chùm sáng tr ng h p trong ti t di n th ng t i m t bên AB, ta th y tiaWebsite : www.hocmai.vn - Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t !®Æng®Æng viÖt hïng hÖ thèng kiÕn thøc träng t©m vËt lÝcó tia ló i x ng v i tia t i qua m t phân giác c a góc chi t quang A. Góc t i i và góc khúc x r1 c a tia tím cógiá tr bao nhiêu ? Hư ng d n gi i:Do chi t su t c a lăng kính nh nh t v i ánh sáng và l n nh t v i ánh sáng tím nên ta có n do = 2, n tím = 3Chùm sáng chi u vào lăng kính r i b phân tách thành các chùm sáng ơn s c, m i chùm có góc l ch D có giá tr khácnhau, còn góc t i thì các tia sáng u như nhau. Tia có tia ló i x ng v i tia t i qua m t phân giác c a góc chi t có góc l ch c c ti u, khi ó r1 = r2 = r = A/2 = 300quang A nên tia 2 ta có sin i = n do sin rdo = 2 sin 300 =  i = 450 →Áp d ng công th c lăng kính cho tia 2Các tia sáng cùng góc t i i nhưng góc góc khúc x ng v i m i ánh sáng ơn s c thì l i khác nhau, v i ánh sáng tím sin i sin 450 2ta ư c sin i = n tím sin r1tím = 3 sin r1tím  sin r1tím = → ...