HẸP LỖ VAN HAI LÁ ( Mitralvalve stenosis )

Van hai lá nối liền nhĩ trái và thất trái, giúp máu đi theo hướng từ nhĩ trái xuống thất trái.- Van gồm hai lá: lá van lớn (lá van trước), lá van nhỏ (lá van sau). Dưới van là tổ chức trụ cơ và dây chằng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HẸP LỖ VAN HAI LÁ ( Mitralvalve stenosis ) HẸP LỖ VAN HAI LÁ ( Mitralvalve stenosis )1. ĐẠI CƯƠNG.1.1. Định nghĩa:- Van hai lá nối liền nhĩ trái và thất trái, giúp máu đi theo hướng từ nhĩ trái xuốngthất trái.- Van gồm hai lá: lá van lớn (lá van trước), lá van nhỏ (lá van sau). Dưới van là tổchức trụ cơ và dây chằng.- Bình thường diện tích mở van trung bình vào thì tâm trương là 4-6 cm2, khi diệntích mở van < 4 cm2 được gọi là hẹp lỗ van hai lá.- Hẹp lỗ van hai lá là một bệnh thường gặp trong lâm sàng tim mạch, chiếm tỷ lệkhoảng 40% các bệnh lý tim mạch.1.2. Nguyên nhân hẹp lỗ van hai lá:- Phần lớn nguyên nhân là do thấp tim gây nên, nhưng có nhiều trường hợp hẹp lỗvan hai lá mà tiền sử thấp không rõ ràng.- Một số ít hẹp lỗ van hai lá bẩm sinh: van hai lá hình dù, hẹp lỗ van hai lá trongbệnh Estein.Khi hẹp lỗ van hai lá do thấp có thể thấy các hình thức tổn thương van như sau:. Van dày lên, dính mép van, sù sì, co ngắn, vôi hóa, kém di động.. Dính lá van.. Dính dây chằng.. Phối hợp cả ba loại trên.1.3. Sinh lý bệnh:- Khi van hai lá bình thường, độ chênh áp giữa nhĩ trái và thất trái là 4-5 mmHg,sẽ tạo điều kiện cho máu từ nhĩ trái xuống thất trái.- Khi hẹp lỗ van hai lá, máu ứ lại ở nhĩ trái gây tăng áp lực nhĩ trái, có khi đến 20-30 mmHg.- Tăng áp lực nhĩ trái gây tăng áp lực tĩnh mạch phổi, mao mạch phổi và độngmạch phổi. Đó là nguyên nhân của khó thở, đặc biệt là khó thở khi gắng sức.- áp lực động mạch phổi tăng làm cho tim phải tăng cường co bóp để đẩy máu lênphổi, dần dần dẫn đến suy tim phải và gây hở van ba lá cơ năng.- ứ máu nhĩ trái làm nhĩ trái giãn và dần dần dẫn đến thoái hoá cơ nhĩ gây loạnnhịp hoàn toàn; nhĩ trái giãn to, ứ máu nhĩ trái và loạn nhịp hoàn toàn là cơ sở hìnhthành cục máu đông và nhồi máu cơ tim.1.Bảng phân loại mức độ hẹp lỗvan hai lá theo sinh lý bệnh.2. LÂM SÀNG.- Các triệu chứng lâm sàng có thể diễn ra âm thầm hay rầm rộ phụ thuộc vào mứcđộ hẹp và sự tái phát của thấp tim.- Có nhiều bệnh nhân bị hẹp lỗ van hai lá nh ưng triệu chứng kín đáo, phát hiệnđược bệnh là do khám sức khỏe kiểm tra mà thôi.2.1. Triệu chứng cơ năng:- Bệnh nhân mệt mỏi, thể trạng nhỏ bé, gầy.- Khó thở khi gắng sức và nặng dần đến có cơn khó thở về đêm, khó thở phải ngồidậy để thở và có thể xảy ra phù phổi cấp.- Ho nhiều về đêm hoặc ho ra máu.- Đau ngực, hồi hộp trống ngực, đặc biệt là khi gắng sức.- Nói khàn do nhĩ trái quá lớn chèn vào thần kinh quặt ngược, khó nuốt do nhĩ tráiquá to chèn vào thực quản.- Triệu chứng do loạn nhịp hoàn toàn và tắc mạch: tắc các mạch não, thân, độngmạch vành; tắc động mạch phổi, tắc mạch chi; có khi cục máu đông nằm sát váchnhĩ hoặc là một khối lớn nằm tự do trong tâm nhĩ, hoặc có cuống gắn vào váchnhĩ, đây là nguyên nhân gây ngất hoặc đột tử.2.2. Triệu chứng thực thể:- T1 đanh ở mỏm khi van còn di động tốt. Khi đã có vôi hóa van, van kém di độngthì T1 giảm đanh.- T2 đanh, tách đôi ở liên sườn III cạnh ức trái do tăng áp lực ở động mạch phổi.- Clắc mở van hai lá: là triệu chứng quan trọng khi có hẹp khít lỗ van hai lá. Nếucó hở van hai lá kết hợp thì triệu chứng này không còn nữa.- Rùng tâm trương ở mỏm, nghe rõ khi nghiêng trái. Là triệu chứng rất hay gặptrong bệnh hẹp lỗ van hai lá. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp không ngheđược tiếng rùng tâm trương như hẹp hình phễu lỗ van hai lá, vôi hóa hoàn toàn lávan và vòng van.- Tiếng thổi tiền tâm thu: ở cuối thì tâm trương có tiếng thổi tâm thu nhẹ làm rùngtâm trương mạnh lên (chỉ có khi còn nhịp xoang). Nếu loạn nhịp hoàn toàn thì mấttiếng thổi tiền tâm thu do nhĩ không còn khả năng co bóp tống máu.Ngoài ra, có thể nghe được tiếng thổi tâm thu ở mũi ức do hở van 3 lá cơ năng,hoặc tiếng thổi tâm thu ở liên sườn II, III trái do hở van động mạch phổi (tiếngthổi Graham-Steell).- Có thể có các triệu chứng của loạn nhịp hoàn toàn, suy tim phải( phù, gan to, tĩnhmạch cổ nổi).3. CẬN LÂM SÀNG.3.1. Điện tâm đồ:- Nếu bệnh nhân còn nhịp xoang có thể thấy:Nhĩ trái giãn với: P rộng, P 2 đỉnh > 0,12 ở DII; P 2 pha, pha âm > pha d ương ởV1,V2.- Cũng có bệnh nhân không còn nhịp xoang mà là loạn nhịp hoàn toàn.- Giai đoạn sau có dày thất phải. Trên điện tim thấy: trục điện tim chuyển phải,sóng R cao ở V1, V2; sóng S sâu ở V5, V6; RV1 + SV6 > 11mm- Người ta nhận thấy luôn có dấu hiệu dày thất phải khi áp lực động mạch phổităng cao > 70-100 mmHg.3.2. Hình ảnh X quang tim-phổi:- Nhĩ trái to chèn đẩy thực quản về phía sau, hoặc trên phim thẳng tạo hình tim haibờ ở cung dưới phải.- Cao áp động mạch phổi tạo hình ảnh 4 cung ở bờ trái tim, cung thứ hai ở bờ tráitim to và vồng ra.- Thất phải giãn: mỏm tim tròn và bị đẩy lên cao, khoảng sáng trước tim bị thuhẹp.- Tăng áp lực động mạch phổi: biểu hiện hình ảnh tái phân phối máu ở phổi, hìnhKerle ...