Hiện tượng biến đổi giới trong văn học trung đại Việt Nam từ góc nhìn văn hóa

Bài viết này hướng tới khảo cứu hiện tượng biến đổi giới được ghi chép trong các tác phẩm văn học trung đại Việt Nam. Dựa trên các góc độ văn hóa (triết học, chính trị học, xã hội học, văn học, ngôn ngữ,...), bài viết cố gắng phát họa cái nhìn của các tác giả văn học trung đại Việt Nam về hiện tượng dị thường này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hiện tượng biến đổi giới trong văn học trung đại Việt Nam từ góc nhìn văn hóaTAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 21 (46) - Thaùng 10/2016 Sex change in Vietnamese Medieval literature from cultural perspectives Nguyen Thanh Tung, Assoc.Prof.,Ph.D. Hanoi National University of EducationTóm tắtB v ết ớ tớ k ảo ứ ệ t ợ bế đổ ớ đ ợ é to á tá ẩ văt đ V ệt (t ế kỉ X-XIX) Dự t ê á ó đ vă óa (t ết , í tị , xã c,vă , ô ữ,…), b v ết ố ắ á á ì ủ á tá ả vă t đ V ệt về ệ t ợ dị t Bằ v ệ l đó, b v ết ỗ lự ỉ ý t ứ về ớ , về tí v ữtí , q ề v ữ q ề , về vă óa í t ị - đ o đứ ,… ủ ớ t o V ệt t tđ đ ợ t ể ệ to á t ớ t ật ủTừ khóa: biến đổi giới, văn học trung đại Việt Nam, ý thức về giới, nữ quyền/nam quyền.AbstractThis paper studies sex changes recorded in Vietnamese Medieval literary works. From the perspectivesof different cultural aspects such as philosophy, politics, sociology, literature and linguistics, we try tosumarize the opinions of Vietnamese medieval writers regarding this unsual phenomenon. To reachsuch a summary, we firstly describe how Vietnamese medieval elites regarded sex and gender,masculinity and feminity, masculinism and feminism, political-ethical culture, etc., which wereexpressed in their writings.Keywords: sex-change, Vietnamse medieval literature, conception of sex/gender, ferminism/masculinism. 1. Mở đầu t ậ í ò tậ dụ óv o ữ ụ B ế đổ ớ l t ệ t ợ ữ , đí í t ị - xã - vă óa ữkì l t o đ số â lo , ất l ở ứ ả lẫ sự tậ dụ đó để l dấ ất kì t ề ệ đ , k t t ứ về ất đị t o t ết , sử , văk o ô ệ át t ể đủ để á ớ t ê t ế ớ t o đó ó ơlí ả t ậ í “l ủ” ệ ô v V ệt o vă t (1)nay ề đó t o ê ữ ứ ả đ V ệt , b ế đổ ớ đã x ất ệ v ủ o đ ơ t :k dị, sợ để l dấ ấ ất đị t o á d ô ã , lo lắ , ặ ả tò ò, á ả , về ệ t ợ Vậ ú đ ợ ậ 42t ứ v t ể ệ t ế oto á d trong sách Luận hành 論衡 ó v ết: “ ô đó? ả l â ỏ t ê sẽ ú ú bẩ đ ợ í k í ủ t đất, vì t ế t ểt ót ê ể b ết đố vớ q ệ về t k ô đổ oặ ó v ệ óa ữ, ớ to ề vă , vă óa dâ t ữ óa , ũ ú o óa thành ũ á vấ đề về vă oá lị sử ó ố , sâ óa t ò đồ vậ ,l ê q , đặ b ệt l ậ t ứ về vấ đề tất l ề í sự ó b ế Vì í sự ógớ bế o ê k ô t ể o l tí ất 2. Nội dung t đ ợ ” [9] ệ t ợ đó l t 2.1. Biến đổi giới trong văn học dấ ệ t ể ệ t á đ ậ dữ, ả áotrung đại Việt Nam dưới góc độ triết học - ủ đấ tố o - ất - đố vớ âchính trị học truyền thống , vớ ề í tị đ ơ t Có ữ sá ò ả ả kĩ ơ về đ ề Q ệ về b ế đổ ớ ủ báo, t ệ ủ ệ t ợ C ẳV ệt t t đ ị ả ở , sá Bản thảo cương mục 本草綱目 ẽ từ q ệ ủ o ệ t ợ b ế đổ ớ ( óa ữ, ủ Lý â 李時珍 (1518 - 1593) ữ óa )đ ợ é ề to t t M o b ết: “ á Dịch chiêm ủtị o : Hán thư 漢書, Tục K ò ó ó:‘ ó ữ, do ì tt ế q ál . ữ ó , vìHán thư 續漢書, Tấn thư 晉書, Sưu thần kí ụ ữ t í ’ […] á Xuân thu搜神記, Nam sử 南史, Đường thư 唐書, tiềm đàm ba ó : ‘ ó ữ, l đ ềBản thảo cương mục 本 ...