HIỆN TƯỢNG RỐI LOẠN LO ÂU

Lo âu là hiện tượng phản ứng tự nhiên (bình thường) của con người trước những khó khăn và các mối đe doạ của tự nhiên, xã hội mà con người phải tìm cách vượt qua, tồn tại, vươn tới.Lo âu là một tín hiệu báo động, báo trước một nguy hiểm sắp xảy đến, cho phép con người sử dụng mọi biện pháp để đương đầu với sự đe doạ. Lo âu bệnh lý là lo âu quá mức hoặc dai dẳng không tương xứng với sự đe doạ được cảm thấy, ảnh hưởng đến hoạt động của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HIỆN TƯỢNG RỐI LOẠN LO ÂU RỐI LOẠN LO ÂUI. KHÁI NIỆM:Lo âu là hiện tượng phản ứng tự nhiên (bình thường) của con người trước nhữngkhó khăn và các mối đe doạ của tự nhiên, xã hội mà con người phải tìm cách vượtqua, tồn tại, vươn tới.Lo âu là một tín hiệu báo động, báo tr ước một nguy hiểm sắp xảy đến, cho phépcon người sử dụng mọi biện pháp để đương đầu với sự đe doạ.Lo âu bệnh lý là lo âu quá mức hoặc dai dẳng không tương xứng với sự đe doạđược cảm thấy, ảnh hưởng đến hoạt động của người bệnh, có thể kèm theo nhữngý nghĩ hay hành động có vẻ như quá mức hay vô lý.Lo âu có thể là biểu hiện hay gặp của nhiều rối loạn tâm thần và cơ thể.Trước một bệnh nhân lo âu cần xác định:• Lo âu bình thường hay bệnh lý.• Nếu là bệnh lý cần xác định lo âu nguyên phát hay thứ phát (do một bệnh tâmthần hoặc cơ thể khác).II. BIỂU HIỆN LÂM SÀNG CỦA LO ÂU BỆNH LÝ:1. Triệu chứng cơ bản: là lo âu, hoảng sợ, thường phát sinh cấp, thời gian diễnbiến bệnh kéo dài nhiều ngày nhiều tuần, có khi xuất hiện những cơn hoảng sợcấp, lặp đi lặp lại.2. Phân biệt lo âu bệnh lý với lo âu ở người bình thường:• Bệnh lý:- Chủ đề: Không có chủ đề rõ ràng mang tính chất vô lý, mơ hồ (lo lắng về tươnglai...).- Thời gian: Kéo dài lặp đi lặp lại.- Triệu chứng: Nhiều rối loạn thần kinh thực vật (mạch nhanh, thở gấp, chóng mặt,khô miệng, vã mồ hôi, lạnh chân tay, run rẩy, bất an...).• Bình thường:- Chủ đề: Lo lắng có chủ đề, nội dung rõ ràng như ốm đau, công ăn việc làm...- Thời gian: Nhất thời khi có các sự kiện trong đời sống tác động đến tâm lý củachủ thể. Hết lo âu khi mất các tác động này.- Triệu chứng: Không có hoặc có rất ít rối loạn thần kinh thực vật.3. Phân biệt lo âu bệnh lý với ám ảnh sợ:• Lo âu bệnh lý: Không có chủ đề rõ ràng. Bệnh nhân (BN) thưòng than vãn, lo sợchờ đợi một điều gì đó xảy ra với mình mà không biết rõ, kèm theo các rối loạnthần kinh thực vật. Không có hành vi né tránh.• Am ảnh sợ: Thường khu trú vào đối tượng, tình huống xác định. Biết vô lýnhưng vẫn sợ, ám ảnh sợ có nội dung vô lý: Sợ đám đông,sợ ở nhà một mình, sợchỗ rộng, sợ dị hình, sợ chỗ cao, sợ vật nhọn.... Có hành vi né tránh.4. Cơn lo âu:a. Những biểu hiện cơ thể: luôn được BN quan tâm nhất.- Hô hấp: Khó thở đa dạng như nghẹt thở, ho, nấc, ngáp rối loạn phát âm hoặc mấttiếng.-Tim mạch: Đánh trống ngực, mạch nhanh, rối loạn nhịp, đau vùng trước tim đượcmô tả như nóng bỏng, phồng lên, đau nhói hoặc bóp chặt lại, lan truyền đa dạng,đau thắt ngực, cơn co thắt mạch hoặc xung huyết (khi th ì ở khắp nơi trong cơ thể,khi thì khu trú trú ở mặt, chi và ngón tay) thường kèm theo với rối loạn cảm giác.-Tiêu hoá: Co thắt thanh quản, thực quản, co thắt dạ dày và ruột kèm đau nhóihoặc co thắt, nôn, buồn nôn, ỉa chảy, mót dặn, ứa nước bọt hoặc khô miệng...-Tiét niệu: Đái dắt, đái nhiều...-Thần kinh-Cơ: run, rung mặt, đặc biệt rung mí mắt và cơn đau giả thấp khớp.-Cảm giác, giác quan và da: Tăng và loạn cảm giác, cơn ngứa, sởn da gà, tiết nhiềumồ hôi, đau nhói, nghe kém, nhìn mờ, đau đầu, chóng mặt, sợ chỗ rộng, đôi khi cótriệu chứng không đứng không đi.b. Các triệu chứng tâm thần:Nhiều tác giả phân biệt sợ với lo âu và chỉ ra mối liên quan giữa lo âu và chóngmặt.3 thành phần cơ bản của trạng thái cảm xúc này:- Cảm giác bi quan không thực tế, đối với chủ thể điều này đến như là từ bi kịchnội tâm, xung đột vô thức.- Chờ đợi sự nguy hiểm: Lo lắng, lúng túng, nghi ngờ, lo sợ về quá khứ (sự luyếntiếc, ân hận), về hiện tại (nghi ngờ), về tương lai (đe doạ, linh cảm).- Hoảng loạn.4. Trạng thái lo âu thường xuyên:Khi lo âu trở nên một tình trạng mãn tính.a. Rối loạn tâm thần:Ít hơn so với cơn lo âu, nhưng các cảm giác giống nhau: Chờ đợi nguy hiểm, trigiác âm tính các sự kiện và tương lai, cảm giác lo lắng nhẹ, lúng túng: Nghĩ gì,làm gì, tin gì, tôi đã lãng phí cuộc đời tôi, tôi đã không thành công một cái gi cả,tôi không có khả năng, không cần thiết, kiệt sức, thất vọng . Chủ đề lo âu là chủđề về sự hèn kém, thiếu may mắn, yếu ớt, sợ, quay lại hoàn cảnh phụ thuộc thờibé, sự thoái lùi về những xúc động đầu tiên trước thế giới bên ngoài. Cái tôi,không đáp ứng được các kích thích của ngoại cảnh, được giải toả bởi hành vi kêugọi sự giúp đỡ, tin tưởng và công kích, phụ thuộc và kích thích theo kiểu phản ứngtrẻ con.b. Rối loạn cơ thể:- Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ, giấc ngủ không sâu (thường hay dậy, ác mộng),thức dậy 3 giờ sáng, là giờ của cực điểm lo âu buổi sáng, là một trong các triệuchứng thường gặp nhất. Hiếm hơn là ngủ nhiều, 12 giờ hoặc hơn mà không tạo rasự nghỉ ngơi và yên tĩnh tốt. Vai trò của giấc ngủ đối với lo âu đã được biết đến từlâu. Nó giúp cho khả năng đáp ứng với những kích thích của trạng thái thức.- Sự kích thích: tăng cảm xúc. Tác nhân kích thích chỉ gây cho người bình thườngmột biểu hiện cảm xúc thích hợp nh ư cười, ...