Hiệu ứng ngày trong tuần trên thị trường chứng khoán

Mục đích của nghiên cứu này là để xác định xem hiệu ứng ngày trong tuần có tồn tại trên thị trường chứng khoán Việt Nam hay không? Tác giả nhận thấy đã xuất hiện hiệu ứng ngày thứ Sáu trên thị trường khi lợi nhuận vào thứ Sáu cao hơn các ngày còn lại trong tuần. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng giải thích hiệu ứng này qua phân tích thống kê mô tả và hồi quy mô hình Garch (1,1). Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hiệu ứng ngày trong tuần trên thị trường chứng khoán Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA 'CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG' HIỆU ỨNG NGÀY TRONG TUẦN TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN Việt Nam PGS.TS. Đàm Văn Huệ, ThS. Phạm Đan Khánh1 Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Tóm tắt Hiệu ứng ngày trong tuần là một hiện tượng phổ biến và đã được thử nghiệm trên nhiều thị trường phát triển như Anh, Mỹ, Úc, Nhật... đồng thời, hiện tượng này cũng đã được kiểm tra trên một số thị trường mới nổi, thị trường đang phát triển như Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan,... Mục đích của nghiên cứu này là để xác định xem hiệu ứng ngày trong tuần có tồn tại trên thị trường chứng khoán Việt Nam hay không? Tác giả nhận thấy đã xuất hiện hiệu ứng ngày thứ Sáu trên thị trường khi lợi nhuận vào thứ Sáu cao hơn các ngày còn lại trong tuần. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng giải thích hiệu ứng này qua phân tích thống kê mô tả và hồi quy mô hình Garch (1,1). Từ khóa: chứng khoán, hiệu ứng ngày trong tuần, thị trường hiệu quả 1. Đặt vấn đề Lý thuyết thị trường hiệu quả (EMH) lần đầu tiên được Eugene Fama đưa ra vào những năm 1970 trong bài viết “Efficient capital markets: a review of theory and empirical work”. Đây là một nghiên cứu quan trọng, đặt nền móng cho các nghiên cứu khác sau này về lý thuyết thị trường hiệu quả. Fama (1970) cho rằng: “Thị trường mà tại đó giá cả luôn phản ánh những thông tin sẵn có, được gọi là thị trường hiệu quả”. Nếu thị trường hiệu quả thì các nguồn lực sẽ được phân phối một cách tốt nhất. Từ đó, các nhà quản lý sẽ tìm cách để thị trường hiệu quả và các nhà đầu tư sẽ không phải lãng phí thời gian trong việc phân tích cổ phiếu, thay vào đó sẽ đa dạng hóa danh mục đầu tư. Trên thế giới, đã có nhiều nghiên cứu chứng minh thị trường không hiệu quả với biểu hiện ở các yếu tố bất thường như hiệu ứng ngày trong tuần, hiệu ứng tháng trong năm, hiệu ứng chuyển dịch tháng, hiệu ứng kỳ nghỉ lễ... Các bất thường này đều ảnh hưởng đến lợi tức chứng khoán và nếu các hiệu ứng trên xuất hiện thì thị trường được coi là không hiệu quả. Hiệu ứng ngày trong tuần đầu tiên được Osborne (1962) phát hiện trên thị trường chứng khoán Hoa Kỳ, và sau đó được phân tích bởi Cross (1973), French (1980), Gibbons & Hess (1981), Lakonishok & Levi (1980), Keim & Stambaugh (1983), Rogalski (1984), Jaffe & 1 Email: khanhpd@neu.edu.vn 321 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA 'CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG' Westerfield (1985), Jacobs & Levy (1988). Tại Hoa Kỳ, lợi nhuận trung bình thấp được quan sát vào thứ hai so với những ngày còn lại của tuần. Các quan sát vào ngày thứ Sáu cho kết quả lợi nhuận chứng khoán cao bất thường so với lợi nhuận trung bình trong các ngày khác trong tuần. Wang và cộng sự (1997) đã quan sát thấy rằng ở thị trường chứng khoán Mỹ, hiệu ứng ngày thứ hai nổi tiếng xảy ra chủ yếu trong hai tuần cuối cùng của tháng. Wang đã sử dụng một loạt thời gian dài từ năm 1962 - 1993 cho nghiên cứu thực nghiệm của mình. French (1980), và Jaffe, Westerfield & Ma (1989) báo cáo rằng lợi nhuận trung bình là âm đáng kể vào thứ hai và thấp hơn đáng kể so với lợi nhuận trung bình của các tuần khác ở Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới. Mặt khác, lợi nhuận trung bình vào thứ Sáu được cho là dương và cao hơn lợi nhuận trung bình trong các ngày còn lại của tuần. Chan, Leung & Wang (2004) quan sát thấy rằng thứ Hai được biết đến theo sự bất thường là sự tăng giá mạnh của cổ phiếu đối với tổ chức nắm giữ cổ phiếu vốn hóa thấp. Lakonishok & Maberly (1990) chứng minh rằng các nhà đầu tư cá nhân có xu hướng tăng hoạt động kinh doanh (đặc biệt là giao dịch bán) vào thứ Hai. Nó cho thấy hiệu ứng thứ Hai có thể liên quan đến mô hình giao dịch của các nhà đầu tư cá nhân. Tuy nhiên, cũng có một số thay đổi trong hiệu ứng ngày trong tuần ở một số quốc gia. Balaban (1995) nghiên cứu đối với thị trường chứng khoán Istanbul và Jaffe & Westerfield (1985) nghiên cứu đối với thị trường chứng khoán Úc và Nhật Bản cho thấy lợi nhuận âm và thấp nhất vào thứ Ba chứ không phải vào thứ Hai. Tác động tiêu cực hôm thứ Ba được quan sát thấy ở các nước châu Âu và châu Á. Chang, Pinegar & Ravichandran (1998) nhận thấy rằng hiệu quả của ngày trong tuần đã trở nên không đáng kể khi nhận được phản hồi từ các tin tức kinh tế vĩ mô. Trong nghiên cứu của Jain & Joh (1988) đã nhận thấy rằng thanh khoản trên thị trường thấp hơn vào thứ Hai so với những ngày khác trong tuần; họ báo cáo rằng tổng khối lượng giao dịch chứng khoán New York (NYSE) thấp khoảng xấp xỉ 90% khối lượng giao dịch trung bình cho thứ Ba đến thứ Sáu. Arsad & Coutts (1996) nhận thấy xu hướng chung của thị trường là một biến số quan trọng trong việc xác định sự tồn tại của hiệu ứng ngày trong tuần. Bildik (2004) khẳng định rằng hiệu ứng ngày thứ hai là âm sẽ biến mất khi lợi nhuận của ngày giao dịch cuối cùng của tuần trước là dương. Nhiều giả thuyết được các nhà nghiên cứu gợi ý để giải thích hiệu quả của ngày trong tuần. Các điểm nổi bật khác trong số đó là: Thứ nhất, giả thuyết về việc xử lý thông tin. Miller (1988) và Lakonishok & Maberly (1990) lập luận rằng mặc dù chi phí của việc thu thập và xử lý của các nhà đầu tư là rất tốn kém, đặc biệt là tốn kém cho các nhà đầu tư cá nhân để làm như vậy trong các ngày làm việc bình thường khi các nhà đầu tư cá nhân phải thực hiện bên cạnh cùng với các hoạt động khác. Đối với nhà đầu tư cá nhân cần thời gian cuối tuần để xử lý các thông tin, từ đó họ đưa ra các giao dịch vào thứ Hai, cụ thể là quyết định bán. Vì vậy, khi thị 322 ...