Hình dạng và kích thước vòm khẩu cái người trưởng thành nghiên cứu qua hình ảnh 3 chiều trên 169 trường hợp

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mô tả một số đặc điểm hình thái và xác định các phương trình đường hồi qui và mô tả đồ thị biểu diễn hình dạng vòm khẩu cái trong ba chiều không gian và xác định kích thước, hình dạng, vị trí torus khẩu cái ở một mẫu dân số người Việt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hình dạng và kích thước vòm khẩu cái người trưởng thành nghiên cứu qua hình ảnh 3 chiều trên 169 trường hợp Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 2 * 2015 Nghiên cứu Y học HÌNH DẠNG VÀ KÍCH THƯỚC VÒM KHẨU CÁI NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH NGHIÊN CỨU QUA HÌNH ẢNH 3 CHIỀU TRÊN 169 TRƯỜNG HỢP Nguyễn Thị Nguyên Hương*, Lê Hồ Phương Trang**, Đào Ngọc Lâm** TÓM TẮT Mục tiêu: Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mô tả một số đặc điểm hình thái và xác định các phương trình đường hồi qui và mô tả đồ thị biểu diễn hình dạng vòm khẩu cái trong ba chiều không gian và xác định kích thước, hình dạng, vị trí torus khẩu cái ở một mẫu dân số người Việt. Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu cắt ngang mô tả trên 169 mẫu hàm hàm trên của sinh viên Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh. Số hóa dữ liệu hình học của mẫu hàm thạch cao bằng phương pháp quét lập thể (3D Scanner) với máy quét DentSCAN Medit 100 v. 2.0. Sử dụng phần mềm Delcam PowerSHAPE Pro2013 để vẽ và đo các kích thước và xác định hình dạng vòm khẩu cái theo ba chiều không gian. Kết quả: Trung bình chiều rộng vòm khẩu cái lớn hơn khoảng 3 lần chiều cao vòm khẩu cái. Đường đồ thị biểu diễn vòm khẩu cái trong mặt phẳng đứng dọc ở nhóm có torus có phương trình: z = 0,0002125 y – 0,015148 y2 -0,37506 y3 – 3,7872y4 + 1,6309 (r =0,98161) ; đường đồ thị biểu diễn vòm khẩu cái trong mặt phẳng đứng ngang dọc ở nhóm có torus có phương trình: z = - 0,073385 x – 0,036334 x2 +0,0022577 x3 –0,00304 x4 + 4,5562 (r =0,99938) Kết luận: Việc đánh giá hình thái vòm khẩu cái cả kích thước và hình dạng trong 3 chiều không gian giúp có cái nhìn chuẩn xác hơn về vòm khẩu cái của người Việt trưởng thành. Từ khóa: vòm khẩu cái, torus khẩu cái, hình ảnh 3 chiều ABSTRACT SHAPE AND DIMENSION OF THE PALATE ON ADULTS- A STUDY ON 169 CASES USING THREE DIMENSIONAL IMAGING Nguyen Thi Nguyen Huong, Le Ho Phuong Trang, Dao Ngoc Lam * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - Supplement of No 2 - 2015: 17 - 23 Objectives: This study was conducted to describe some morphological characteristics and to derive a threedimensional mathematical description of hard tissue palatal size and shape, and to identify size, shape and position of palatal torus in a sample of Vietnamese population. Method: This is a cross-sectional study with 169 maxillary stone casts of Vietnamese medical students from 18 to 26 years of age. Digitization of geometric data using 3D Scanner was taken. Palatal width, length, heights were computed with The CAD PowerSHAPE 2013 software. Palatal landmarks were used to derive a mathematical equation of palatal shape in the frontal and sagittal planes. Results: The average palatal width was approximately 3 times greater than the height. The four-degree polynomials describing palatal curves in sagittal plane of torus palatinus group were reported: z = 0.0002125 y – 0.015148 y2 -0.37506 y3 – 3.7872y4 + 1.6309 (r =0.98161), in the frontal: z = - 0.073385 x – 0.036334 x2 +0.0022577 x3 –0.00304 x4 + 4.5562 (r =0.99938). Conclusion: Data collected about palatal dimension and shape in the present investigation could provide more appropriate data concerning morphological characteristics of the palate in a Vietnamese population. * BS Nội trú khóa 2011-2014- Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược Tp.HCM ** Bộ môn Phục hình- Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược Tp.HCM Tác giả liên lạc: BS Nguyễn Thị Nguyên Hương ĐT: 0937967892 Email: dr_nguyenhuong@yahoo.com Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 17 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 2 * 2015 Key words: palate, torus palatinus, three dimensional imaging. ĐẶT VẤN ĐỀ ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU Trong chỉnh hình răng mặt, việc đánh giá sự phát triển của vòm khẩu cái có ảnh hưởng lớn tới kế hoạch điều trị cũng như việc điều trị duy trì. Trong chuyên khoa phục hình, những đánh giá hình thái bao gồm các đo đạc về kích thước cũng như xác định hình dạng vòm khẩu cái sẽ góp phần giúp tiên lượng sự vững ổn và nâng đỡ của phục hình sau này. Mẫu nghiên cứu gồm 169 mẫu hàm hàm trên của sinh viên Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh có đủ các tiêu chí: Độ tuổi từ 18-28, Có bộ răng vĩnh viễn đầy đủ (ít nhất 28 răng mọc hoàn toàn), Độ cắn phủ, cắn chìa bình thường. Trước đây, vòm khẩu cái chỉ được đánh giá bằng việc đo đạc các kích thước chiều rộng, chiều dài và chiều cao. Năm 1997, Ferrario và cộng sự đã mô tả hình dạng vòm khẩu cái trong mặt phẳng đứng dọc và đứng ngang bằng các phương trình bậc 4(3). Trong hơn ba thập niên vừa qua, đã có nhiều công trình của các tác giả trong và ngoài nước đã đi sâu nghiên cứu về hình thái vòm khẩu cái(4). Tuy nhiên, chưa có một nghiên cứu nào đề cập đầy đủ đến việc đo đạc và xác định chính xác hình thể vòm khẩu cái ở người còn răng của người Việt theo ba chiều trong không gian, một hình thái đặc trưng với tỉ lệ torus khá cao so với những nghiên cứu nước ngoài(7). Vì vậy, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm khảo sát những đặc điểm hình thái của vòm khẩu cái trên một mẫu dân số ng ...