Hóa vô cơ ( phần 6)

Hóa vô cơ ( phần 6) Hợp chất của kim loại. 1. Oxit MexOy a) Đều là tinh thể. b) Tác dụng với H2O. Chỉ có một số oxit kim loại mạnh (ví dụ kim loại kiềm, kiềm thổ) và một số anhiđrit axit có số oxi hoá cao mới phản ứng trực tiếp với H2O.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hóa vô cơ ( phần 6)Hóa vô cơ ( phần 6)Hợp chất của kim loại. 1. Oxit MexOy a) Đ ều là tinh thể. b) Tác dụng với H2O . Chỉ có một số oxit kim loại mạnh (ví dụ kim loạikiềm, kiềm thổ) và một số anhiđrit axit có số oxi hoá cao mới phản ứngtrực tiếp với H2O. c) Tác dụng với axit: Phần lớn các oxit bazơ phản ứng với axit. d) Tác dụng với oxit axit. Chỉ có oxit của các kim loại mạnh phản ứngđược. e) Tác dụng với kiềm: Các oxti axit và các oxit lưỡng tính phản ứngđược. 2. Hiđroxit Hiđroxit là hợp chất tương ứng với sản phẩm kết hợp oxit và H2O.Hiđroxit có thể có tính bazơ hoặc axit. a) H iđroxit của một số kim loại (trừ của kim loại kiềm, kiềm thổ) bịnhiệt phân khi nung nóng tạo thành oxit: b) Tính tan trong H 2O : Phần lớn ít tan, chỉ có hiđroxit của kim loạikiềm, Ba(OH)2 và một số hiđroxit trong đó kim loại có số oxi hoá cao làtan được trong H2O. Ví dụ: H2CrO4, H2Cr2O 7, H2MnO 4, HMnO 4. c) Tính axit - bazơ: Phần lớn có tính bazơ, một số có tính lưỡng tính (như Be(OH)2,Zn(OH)2, Al(OH)3, Sn(OH)2,…), một số là axit (H2CrO4, H2Cr2O7,HMnO 4). d) Tính oxi hoá - khử: Thể hiện rõ đối với một số hiđroxit của kim loạicó nhiều số oxi hoá hoặc hiđroxit của kim loại yếu. 3. Muối a) Tính tan của muối: - Muối nitrat của các kim loại: đều dễ tan trong nước. - Muối sunfat của các kim loại: phần lớn dễ tan, trừ CaSO4, BaSO 4,PbSO4, Ag2SO 4. - Muối clorua của các kim loại: phần lớn dễ tan, trừ AgCl, PbCl2,CuCl, Hg2Cl2, … - Muối cacbonat của các kim loại: phần lớn khó tan, trừ cacbonat củakim loại kiềm và amoni. - Muối cacbonat axit: nói chung tan tốt hơn muối cacbonat trung tính(trừ cacbonat axit của kim loại kiềm). b) Tính oxi hoá - khử của muối: - Một số muối có số oxi hoá thấp của kim loại kém bền, có tính khử. - Một số muối của kim loại yếu, hoặc có số oxi hoá cao của kim loại thìkém bền, có tính oxi hoá hoặc dễ bị phân huỷ:Phân nhóm chính nhóm ICấu tạo nguyên tử - Có 1 e hoá trị ở lớp ngo ài cùng. - Bán kính nguyên tử lớn, điện tích hạt nhân nhỏ (so với các nguyên tốcùng chu kì). Vì vậy kim loại kiềm rất dễ nhường 1e hoá trị - thể hiện tínhkhử mạnh. Đi từ Li ® Fr tính khử tăng dần (Fr là nguyên tố phóng xạ ít đượcnghiên cứu).Tính chất vật lý - Là những kim loại, mềm, nhẹ, trắng như bạc. - Dễ tạo hợp kim với Hg gọi là hỗn hống. - Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp. Đi từ Li ® Cs, nhiệt độ nóngchảy và nhiệt độ sôi giảm dần. - Dẫn nhiệt và dẫn điện tốt. - Đơn chất và hợp chất khi cháy cho ngọn lửa đặc trưng: Li : đỏ tía ;Na : vàng; K : tím Rb : đỏ huyết.Tính chất hoá học a) Ph ản ứng với oxi: - Ở to thường : Li, Na, K + O2 ® lớp oxit trên mặt ; Rb, Cs bốc cháy. - Khi đun nóng : Li, Na, K bốc cháy m ãnh liệt tạo thành oxit (Li2O)hay peoxit Na2O2, K 2O2. b) Với các phi kim khác: - Phản ứng mãnh liệt với halogen ở to thường, hoặc khi đun nhẹ: - Khi đốt nóng phản ứng với S, H2, P, … NaH là chất rắn, khi gặp nước, bị thuỷ phân: c) Ph ản ứng với nước: Phản ứng mạnh ngay ở nhiệt độ thường. d) Phản ứng với axit th ường và axit oxi hoá: phản ứng xảy ra mãnhliệt.Hợp chất 1. Oxit Me2O là chất rắn, phản ứng mạnh với nước, với axit và oxitaxit. Ví dụ: 2. Hiđroxit MeOH - Là chất rắn, hút ẩm mạnh, tan nhiều trong nước. - Là bazơ mạnh, điện li hoàn toàn trong dung dịch nước. - Phản ứng trung hoà với axit, oxit axit. Ví d ụ Khi dư CO2: Cacbonat axit của kim loại kiềm khá bền, có thể tách khỏi dung dịchdưới dạng tinh thể khi đun cạn dung dịch. Nhưng khi nung nóng tinh thểbị phân tích thành cacbonat, ví dụ NaHCO3 bị phân tích ở 160oC. Muối cacbonat kim loại kiềm rất bền, nóng chảy ở khoảng 800oC,không bị phân tích. Điều chế hiđroxit kim loại kiềm: - Điện phân dung dịch muối clorua loãng, nguội có màng ngăn (xemphần điện phân). - Bằng phản ứng trao đổi: 3. Muối Hầu hết các muối của kim loại kiềm đều tan nhiều trong nước (trừKClO4), một số muối tồn tại trong thiên nhiên : NaCl, Na2SO 4.10H 2O,Na2AlF6, KCl, NaCl.KCl (xinvinit), KCl.MgCl2.H2O (cacnalit),KCl.MgSO4.3H2O. (cainit). Một số muối kim loại quan trọng: - Natri clorua NaCl: NaCl là chất rắn, không màu, dễ tan trong nước, nóng chảy ở 800oC. NaCl được khai thác từ nước biển, từ muối mỏ. Nó được dùng nhiềutrong công nghiệp thực phẩm, để sản xuất clo, axit clohiđric, nướcJaven,… - Natri hiđrocacbonat: Muối natri hiđrocacbonat NaHCO3 là chất rắn màu trắng, ít tan trongnước, bền ở nhiệt độ thường, bị phân huỷ ở nhiệt độ cao. NaHCO3 là muối của axit yếu, không bền, tác dụng được với axitmạnh: Mặt khác, NaHCO3 là muối axit, tác dụng được với kiềm: - Muối natri cacbonat Na2CO3: Na2CO 3 là chất rắn màu trắng, dễ tan trong nước. ở nhiệt độ thường nótồn tại ở dạng muối ngậm nước Na2CO 3.10H 2O. ở nhiệt độ cao, mất nướctạo thành muối khan Na2CO 3 có nhiệt độ nóng chảy ở 850oC. Na2CO 3 bị thuỷ phân trong dung dịch cho môi trường ...