Hoại tử cơ cấp tính do nhiễm khuẩn: Báo cáo 2 trường hợp

Bài viết báo cáo 2 trường hợp về hoại tử cơ cấp tính do nhiễm khuẩn chi tiết về bệnh sử của hai trường hợp này đều có tổn thương da trước đó như vết trầy xước, cắt lễ. Lâm sàng cả hai đều có biểu hiện đau nhức cơ dữ dội, vùng tổn thương phù cứng lan rộng, da ngã màu đồng, rĩ dịch màu nâu, hôi. Bệnh diễn tiến nặng khá nhanh với các biểu hiện nhiễm độc toàn thân, toan chuyển hóa nặng, tụt huyết áp, sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng và tử vong...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoại tử cơ cấp tính do nhiễm khuẩn: Báo cáo 2 trường hợp Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học HOẠI TỬ CƠ CẤP TÍNH DO NHIỄM KHUẨN: BÁO CÁO 2 TRƯỜNG HỢP Phạm Thị Ngọc Thảo* TÓM TẮT Hoại tử cơ do nhiễm khuẩn cấp tính ghi nhận tỷ lệ không nhiều nhưng tiên lượng nặng, tử vong cao: ñiển hình là hai trường hợp hoại tử cơ ñã ñược chẩn ñoán trên lâm sàng và giải phẫu bệnh lý tại Khoa ICU, Bệnh viện Chợ Rẫy. Bệnh sử hai trường hợp này ñều có tổn thương da trước ñó như vết trầy xướt, cắt lễ. Lâm sàng cả hai ñều có biểu hiện ñau nhức cơ dữ dội, vùng tổn thương phù cứng lan rộng, da ngã màu ñồng, rĩ dịch màu nâu, hôi. Bệnh diễn tiến nặng khá nhanh với các biểu hiện nhiễm ñộc toàn thân, toan chuyển hóa nặng, tụt huyết áp, sốc nhiễm khuẩn, suy ña tạng và tử vong. Kết quả cấy máu và dịch vết thương xác ñịnh vi khuẩn gây bệnh là Aeromonas hydrophyla và Alcaligen sp, giải phẫu bệnh lý ghi nhận hình ảnh Hoại tử cơ cấp tính với tế bào cơ thoái hóa, mất vân cơ, chảy máu và phù mô kẽ cơ, xâm nhập bạch cầu. Cả hai trường hợp ñã ñược ñiều trị theo phác ñồ: hồi sức chống choáng, kháng sinh thích hợp, phẫu thuật giải quyết ổ nhiễm, các biện pháp khác… Tuy nhiên, hai trường hợp trên diễn tiến cấp tính rất nặng và tử vong sau 34 giờ và 36 giờ ñiều trị. Từ khóa: Nhiễm khuẩn, Hoại tử cơ cấp tính. SUMMARY ACUTE MYONECROSIS: REPORT OF TWO CASES Pham Thi Ngoc Thao * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 2 - 2010: 353 - 357 Myonecrosis is uncommonly encountered in ICUs but is often severe and potentially lifethreatening. We reported two cases of myonecrosis which had been managed in ICU of Cho ray hospital. Both two patients had skin injured prior to admission. Clinical manifestations were severe pain, edema and gangrenous skin changes rapidly extended beyond the border of the original infection and oozed with dishwater pus in infected legs. Patients rapidly developed toxic shock, metabolic acidosis, refractory hypotension, multiple organ failure and death. Blood and pus cultured positive with Aeromonas hydrophyla and Alcaligen sp. Pathologic reports were acute myonecrosis with generation and loss of muscular tissues, bleeding and edema in interstitial space, and infiltration of leucocytes. Patients were died 34 – 36 hours after admission despite of intensively shock resuscitated and appropriated broad-spectrum antibiotics, surgical debridement and supportive therapies. Keywords: Infection, acute myonecrosis. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong hồi sức cấp cứu, nhiễm khuẩn huyết nặng, choáng nhiễm khuẩn, suy ña tạng là nguyên nhân tử vong hàng ñầu. Trong các nghiên cứu gần ñây, cho thấy ñường vào của vi khuẩn gây bệnh theo thứ tự từ cao ñến thấp ñược ghi nhận là ñường hô hấp, tiêu hóa, tiết niệu… các ñường vào khác tuy ít nhưng có những trường hợp rất nặng, tỷ lệ tử vong cao. Theo thống kê từ ñơn vị ICU phối hợp cùng ngoại chấn thương chỉnh hình tại BVCR, trong vòng 5 năm 2003- 2008, số trường hợp hoại tử nhiễm khuẩn mô mềm (necrotizing infection of the soft tissue), ñặc biệt hoại tử cân cơ (necrotizing fasciitis) cấp tính là rất ít. Do vậy, nhân hai trường hợp hoại tử cơ do nhiễm khuẩn cấp tính có diễn tiến nặng tử vong, chúng tôi xin dược bàn ñến nguyên nhân, diễn tiến cũng như cấp cứu các trường hợp này nhằm mục tiêu chẩn ñoán sớm, xử trí kịp thời: chiến lược kháng sinh phù hợp, phẫu thuật, ñiều trị hỗ trợ…giúp cứu sống bệnh nhân. * Khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Chợ Rẫy Liên hệ tác giả: BSCKII. Phạm Thị Ngọc Thảo, Email: thaocrh10@yahoo.com Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010 353 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học Bệnh án Bệnh án thứ nhất Hành chính Bệnh nhân Mai Xuân H, nam, 33tuổi, SNV: 49651, nhập viện với lý do ñau cẳng chân trái. Bệnh sử Cách nhập viện 3 ngày, bệnh nhân chăn vịt ngoài ñồng vấp cành cây bị trầy nhẹ ở ñầu ngón chân cái bên trái. Cách nhập viện 12 giờ, bệnh nhân thấy ñau nhức dữ dội và sưng nhiều cẳng chân trái, nhập bệnh viện Sài Gòn ñiều trị một ngày không giảm, bệnh nhân tự ñến bệnh viện Chợ Rẫy. Tình trạng lúc vào viện Bệnh nhân tỉnh, không sốt, tự thở 20 lần/ phút, M:100l/p HA: 90/60mmHg. Chân T: các ngón chân tím nhẹ, cẳng chân T sưng căng ñau, cử ñộng thụ ñộng các cơ trong cẳng chân ñau tăng lên. Mạch mu chân và mạch chày sau (-). Chẩn ñoán Khó, thay ñổi theo diễn tiến và chuyên khoa theo dõi. Ngoại Lồng ngực mạch máu: Viêm tắc tĩnh mạch chân T. Ngoại chỉnh hình: Chèn ép khoang chân T giờ 15. Nhiễm, Bệnh nhiệt ñới: nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu. Khoa nội khớp: bệnh lý cơ chưa rõ nguyên nhân, chưa loại trừ bệnh hệ thống. Khoa Hồi sức cấp cứu: t/d hoại tử cơ do nhiễm khuẩn cấp tính vùng ñùi và cẳng chân hai bên. Choáng nhiễm khuẩn nhiễm ñộc. Diễn tiến và ñiều trị Bệnh nhân ñược chỉ ñịnh phẫu thuật rạch giải áp: Cẳng chân T căng cứng mất mạch, tím lạnh có dấu xuất huyết dưới da. Rạch giải áp cả 4 khoang nhiều máu, xuất huyết dưới da và trong cơ, cơ co giật yếu khi bị kích thích, ...