Hoàn thiện pháp luật về cưỡng chế thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam

Bài viết trình bày khái niệm cưỡng chế thu hồi đất, đặc điểm của cưỡng chế thu hồi đất, thực trạng pháp luật về cưỡng chế thu hồi đất ở Việt Nam, một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về cưỡng chế thu hồi đất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoàn thiện pháp luật về cưỡng chế thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ CƯỠNG CHẾ THU HỒI ĐẤT VÌ MỤC ĐÍCH QUỐC PHÒNG, AN NINH, PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở VIỆT NAM Phan Trung Hiền* Huỳnh Thanh Toàn** * PGS.TS. Phó trưởng Khoa Luật, Trường Đại học Cần Thơ. ** Công an huyện Châu Thành, Đồng Tháp. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: thu hồi đất, cưỡng chế thu Khi thu hồi đất, mục tiêu của Nhà nước là phải bảo đảm hài hoà lợi hồi đất, thủ tục thực hiện cưỡng chế ích của Nhà nước, của người sử dụng đất và của nhà đầu tư. Tuy thu hồi đất nhiên, hiện nay vẫn có những trường hợp chưa đạt được cả ba mục tiêu này, dẫn đến việc phát sinh những bất đồng từ phía người có Lịch sử bài viết: đất bị thu hồi với Nhà nước và với người dân. Để đạt được mục tiêu Nhận bài : 05/08/2017 nêu trên, đồng thời hạn chế những bất đồng của đối tượng bị thu Biên tập : 10/04/2018 hồi đất, cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật về đất đai. Duyệt bài : 17/04/2018 Article Infomation: Abstract Keywords: land acquisition; Once land acquisition is made, the principle for the government enforcement of land acquisition; is to ensure the harmonization of the interests and benefits among procedures of land acquisition the government, land users and investors. However, there are cases of land acquisition where the principle of interest harmonization enforcement is not complied with, which leads to disagreements and conflicts Article History: between with the government and land users. In order to achieve Received : 05 Aug. 2017 the above objectives, while limiting disagreements among land Edited : 10 Apr. 2018 users, it is necessary to continue the reviews and improvements of Approved : 17 Apr. 2018 legal regulations on land administration. Hiến pháp năm 2013 là Hiến pháp đầu năm 2013 là văn bản luật đầu tiên ghi nhận tiên ghi nhận cơ sở hiến định về các trường tương đối chi tiết nguyên tắc, điều kiện, thẩm hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an quyền, trình tự, thủ tục để tiến hành cưỡng ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích chế cho các trường hợp thu hồi đất (THĐ) quốc gia, công cộng ở nước ta1. Luật Đất đai vừa nêu. Trên thực tế, khi THĐ thì mục tiêu 1 TS. Phan Trung Hiền, Những điều cần biết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, Nxb. Chính trị quốc gia, 2014, tr 40. Số 12(364) T6/2018 41 THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT của Nhà nước là phải bảo đảm hài hoà lợi khiếu kiện và dễ dẫn đến phải áp dụng biện ích của Nhà nước, của người sử dụng đất pháp cưỡng chế THĐ là trường hợp: “THĐ và của nhà đầu tư. Tuy nhiên, hiện nay vẫn vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển có những trường hợp chưa đạt được cả ba kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công mục tiêu này, dẫn đến việc phát sinh những cộng”. Thực tế cho thấy, trong điều kiện bất đồng từ phía người có đất bị thu hồi với kinh tế thị trường, quyền sử dụng đất được Nhà nước và với người dân. Trong đó, có xem như là một tài sản, một loại hàng hóa những trường hợp hộ gia đình, cá nhân, tổ đặc biệt. Khi Nhà nước THĐ từ người sử chức không chấp hành quyết định THĐ của dụng đất thì bản chất “tài sản”, “hàng hóa” cơ quan nhà nước. Để thực hiện chính sách của quyền sử dụng đất cũng không thay đổi. về đất đai trong các trường hợp này, các Bản thân đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt cơ quan chức năng tiến hành áp dụng một quan trọng, có liên quan đến đời sống và số biện pháp từ vận động, thuyết phục đến các hoạt động sản xuất kinh doanh nên đất cưỡng chế THĐ. đai phải được lưu chuyển linh hoạt, thường 1. Khái niệm cưỡng chế thu hồi đất xuyên theo nhu cầu xã hội. THĐ chính là “Cưỡng chế” theo Từ điển tiếng Việt một công cụ đặc biệt có thể giúp Nhà nước là “bắt phải tuân theo bằng sức mạnh quyền thực hiện điều này5. lực”2 hoặc “dùng quyền lực nhà nước bắt 2. Đặc điểm của cưỡng chế thu hồi đất phải tuân theo”3. Các quy định về cưỡng chế Căn cứ vào chủ thể áp dụng, trường thực hiện quyết định THĐ (gọi tắt là cưỡng hợp áp dụng và mục đích áp dụng, có thể chế THĐ) đã có trong pháp luật nước ta từ kết luận rằng, cưỡng chế THĐ là một dạng rất sớm4. Tuy nhiên, cho đến n ...