Hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp thương mại trong thời đại công nghệ số ở Việt Nam hiện nay

Bài viết tập trung phân tích những tác động của công nghệ số tới hoạt động giải quyết tranh chấp thương mại. Trên cơ sở đó, tác giả lập luận đưa ra những định hướng và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật liên quan đến những vấn đề chung về giải quyết tranh chấp thương mại ở Việt Nam hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp thương mại trong thời đại công nghệ số ở Việt Nam hiện nayKINH TẾ VÀ XÃ HỘIHOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI TRONG THỜI ĐẠI CÔNG NGHỆ SỐ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY TS. Trần Văn Biên Viện Nhà nước và Pháp luật Tác giả liên hệ: tranvanbien@yahoo.comNgày nhận: 16/10/2023Ngày nhận bản sửa: 03/11/2023Ngày duyệt đăng: 21/12/2023Tóm tắt Bài viết tập trung phân tích những tác động của công nghệ số tới hoạt động giải quyếttranh chấp thương mại. Trên cơ sở đó, tác giả lập luận đưa ra những định hướng và đềxuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật liên quan đến những vấn đề chung về giải quyếttranh chấp thương mại ở Việt Nam hiện nay.Từ khóa: Giải quyết tranh chấp thương mại, giải quyết tranh chấp trực tuyến, côngnghệ số.Perfecting the Law on Commercial Dispute Resolution in the Current DigitalTechnology Age in Viet Nam Dr. Tran Van Bien Institute of State anh Law Corresponding Author: tranvanbien@yahoo.comAbstract The article focuses on analyzing the impacts of digital technology on commercialdispute resolution activities. On that basis, the author argues, provides directions, andproposes a number of solutions to improve the law related to common issues of commercialdispute resolution in Vietnam today.Keywords: Commercial dispute resolution, online dispute resolution, digital technology.1. Tác động của công nghệ số tới hoạt động giải quyết tranh chấp thương mại,động giải quyết tranh chấp thương mại thể hiện ở một số khía cạnh sau đây: Thành tựu quan trọng của Cách Một là, bên cạnh việc làm gia tăng vềmạng công nghiệp 4.0 là khả năng ứng số lượng và mức độ phức tạp của tranhdụng công nghệ số vào mọi mặt của đời chấp pháp lý, công nghệ số còn làm phátsống kinh tế - xã hội. Kết quả của quá sinh một số loại tranh chấp mới.trình này là sự ra đời của những sản Quá trình phát minh và ứng dụngphẩm, dịch vụ mới; quy trình, mô hình các thành tựu công nghệ mới đang làmsản xuất, kinh doanh và quản trị mới. thay đổi nhiều quan hệ xã hội và hìnhCông nghệ số đang tác động sâu sắc, thành một số dạng thức tranh chấp mới,nhiều chiều đến đời sống kinh tế - xã ví dụ: các tranh chấp về tài sản mã hóa,hội, đời sống pháp lý, trong đó có hoạt tiền mã hóa; các tranh chấp phát sinh từ26 Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình - Số 10 - Tháng 12.2023 KINH TẾ VÀ XÃ HỘIgiao dịch điện tử, giao dịch số, hợp đồng hợp đồng? Việc giao nộp chứng cứ, giáthông minh; các tranh chấp liên quan trị chứng minh của dữ liệu được lưu trữđến quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản trên nền tảng chuỗi khối (blockchain)phẩm công nghệ; tranh chấp phát sinh như thế nào? Phiên tòa trực tuyến cótừ các mô hình kinh doanh mới… Bên giá trị pháp lý như phiên tòa trực tiếpcạnh đó, các tranh chấp phát sinh ngày hay không?càng nhiều về số lượng và phức tạp về Hai là, công nghệ số làm thay đổitính chất. So với các tranh chấp truyền nhiều quan niệm truyền thống, cáchthống thì các tranh chấp này mang nhiều thức vận hành của các thiết chế giảiđặc thù, đòi hỏi phải có cơ chế giải quyết quyết tranh chấp.phù hợp, vừa đảm bảo tính chính xác, Đầu tiên, công nghệ số làm thay đổivừa phải nhanh chóng để đáp ứng với đối tượng tranh chấp, quan hệ pháp luậttốc độ phát triển nhanh chóng của công trong tranh chấp. Ví dụ, thời gian qua cónghệ. Muốn vậy, các chủ thể giải quyết nhiều tranh cãi xung quanh định nghĩatranh chấp, ngoài việc phải am hiểu về tài sản trong Bộ luật Dân sự có baopháp luật, còn phải hiểu được bản chất, hàm cả tài sản mã hóa (crypto asset) haycách thức vận hành công nghệ cốt lõi để không, dẫn đến một số vướng mắc phápáp dụng pháp luật phù hợp với bản chất lý phát sinh trên thực tế, như việc Tòatranh chấp. án nhân dân tỉnh Bến Tre hủy các quyết Mức độ phức tạp trong việc giải định về truy thu thuế thu nhập cá nhânquyết các tranh chấp phát sinh từ thời và thuế giá trị gia tăng của một cá nhânđại công nghệ số không chỉ xuất phát kinh doanh tiền mã hóa với lý do chưatừ những vấn đề pháp lý mới, mà còn có quy định pháp luật công nhận tiềnphát sinh từ sự giao thoa giữa các vấn đề mã hóa là hàng hóa [1]; tính hợp pháppháp lý mới nảy sinh và các vấn đề pháp của việc Trường Đại học FPT thu họclý đang h ...