Hoàn thiện pháp luật về thực nghiệm điều tra trong điều tra các vụ án hình sự

Thực nghiệm điều tra là một trong những hoạt động điều tra theo tố tụng hình sự được áp dụng trong điều tra các vụ án hình sự. Thông qua hoạt động thực nghiệm điều tra, cơ quan điều tra có thể thu thập, củng cố tài liệu, chứng cứ; kiểm tra, xác minh lời khai của bị can, người làm chứng, người bị hại, người bị tạm giữ. Bài viết này tập trung chỉ ra những bất cập trong quy định pháp luật về thực nghiệm điều tra từ đó đề xuất phương hướng hoàn thiện pháp luật quy định về hoạt động này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoàn thiện pháp luật về thực nghiệm điều tra trong điều tra các vụ án hình sự HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ THỰC NGHIỆM ĐIỀU TRA TRONG ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN HÌNH SỰ Nguyễn Đức Tiến1 Nguyễn Thị Hải Anh2 Tóm tắt: Thực nghiệm điều tra là một trong những hoạt động điều tra theo tố tụng hình sự được áp dụng trong điều tra các vụ án hình sự. Thông qua hoạt động thực nghiệm điều tra, cơ quan điều tra có thể thu thập, củng cố tài liệu, chứng cứ; kiểm tra, xác minh lời khai của bị can, người làm chứng, người bị hại, người bị tạm giữ. Bài viết này tập trung chỉ ra những bất cập trong quy định pháp luật về thực nghiệm điều tra từ đó đề xuất phương hướng hoàn thiện pháp luật quy định về hoạt động này. Từ khóa: Hoàn thiện pháp luật; thực nghiệm điều tra, vụ án hình sự. Nhận bài: 16/12/2022. Hoàn thành biên tập: 30/12/2022. Duyệt đăng: 05/01/2023. Abstract: Investigative experiment is one of investment activities under criminal procedure applied in criminal cases. Via investigative experiment, investment agencies can collect, consolidate materials, evidences; examine and certify testimony of the accused, the witness, the victim and person temporarily detained. This article focuses on pointing out shortcomings in legal regulations on investigative experiment to propose orientations to refine legal regulations on this issue. Keywords: Refine legal regulations, investigative experiment, criminal case. Date of receipt: 16/12/2022. Date of revision: 30/12/2022. Date of approval: 05/01/2023. 1. Quy định của pháp luật tố tụng hình đó, chủ thể có thẩm quyền tiến hành thực sự về thực nghiệm điều tra trong điều tra các nghiệm điều tra trong điều tra các vụ án hình sự vụ án hình sự là: Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát. Trong sự phát triển của khoa học điều tra Theo quy định tại Điều 36, Điều 41 Bộ luật hình sự, khoa học luật tố tụng hình sự (TTHS), TTHS, chủ thể có thẩm quyền quyết định việc khái niệm thực nghiệm điều tra đã được các nhà thực nghiệm điều tra trong điều tra các vụ án là khoa học đề cập trong nhiều tài liệu, công trình Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng (khi được phân khoa học khác nhau. Kế thừa các cách tiếp cận công tiến hành việc khởi tố, điều tra vụ án) của của các khái niệm, chúng tôi đưa ra khái niệm Cơ quan điều tra; Viện trưởng, Phó Viện trưởng về thực nghiệm điều tra như sau: Thực nghiệm Viện kiểm sát. Theo quy định tại Điều 36, Điều điều tra là hoạt động điều tra hình sự do các 37, Điều 41, Điều 42 Bộ luật TTHS, chủ thể có chủ thể có thẩm quyền theo quy định của pháp thẩm quyền tiến hành thực nghiệm điều tra luật tố tụng hình sự tiến hành bằng cách dựng trong điều tra các vụ án hình sự là Thủ trưởng, lại hiện trường, diễn lại, thử nghiệm hành vi, Phó Thủ trưởng và điều tra viên của Cơ quan tình huống, tình tiết của một sự việc nhất định điều tra; Viện trưởng, Phó Viện trưởng và kiểm nhằm góp phần thu thập, củng cố chứng cứ, sát viên của Viện kiểm sát. kiểm tra, xác minh thông tin, tài liệu, xác lập Về mục đích của thực nghiệm điều tra: Thực căn cứ cho việc tiến hành các hoạt động điều nghiệm điều tra được pháp luật TTHS quy định tra và giải quyết những vấn đề có ý nghĩa trong là một hoạt động điều tra hình sự, chính vì vậy điều tra vụ án hình sự. nó phải hướng đến thực hiện mục đích chung Hoạt động thực nghiệm điều tra được quy nhất đó là phát hiện, thu thập, củng cố, kiểm tra, định tại Điều 204 Bộ luật Tố tụng hình sự. Theo đánh giá chứng cứ. Pháp luật TTHS đã nhấn 1 Tiến sỹ, Phòng An ninh điều tra, Công an Thành phố Hà Nội. 2 Thạc sỹ, Học viện An ninh nhân dân. 48 Soá 01/2023 - Naêm thöù möôøi taùm mạnh mục đích kiểm tra, xác minh những tài sản của những người tham gia thực nghiệm điều liệu, tình tiết có ý nghĩa đối với việc giải quyết tra và người khác. vụ án của hoạt động thực nghiệm điều tra3. Có thể thấy, các quy định của pháp luật Thông qua việc tổ chức diễn lại hành vi, tình tiết, TTHS hiện nay về hoạt động thực nghiệm điều tình huống trong điều kiện tương tự, Cơ quan tra về cơ bản đã quy định đầy đủ, chặt chẽ về điều tra, Viện kiểm sát có thể xác định được mức trình tự, thủ tục, thẩm quyền tiến hành thực độ chính xác trong lời khai của họ. Đối chiếu kết nghiệm điều tra. Đây là cơ sở quan trọng để Cơ quả thực nghiệm điều tra với những tài liệu, quan điều tra, Viện kiểm sát tiến hành hoạt động chứng cứ đã thu thập được, điều tra viên, kiểm thực nghiệm điều tra đạt hiệu quả, góp phần sát viên có thể củng cố mức độ tin cậy và giá trị quan trọng vào quá trình điều tra, làm rõ vụ án. xác thực, đồng thời, trong quá trình tiến hành 2. Một số bất cập trong quy định của thực nghiệm điều tra có thể góp phần phát hiện, pháp luật tố tụng hình sự về thực nghiệm thu giữ, bảo quản những chứng cứ mới mà trước điều tra trong điều tra các vụ án hình sự và đó Cơ quan điều tra chưa thu thập được. đề xuất, kiến nghị Người tham gia hoạt động thực nghiệm điều Thực tiễn áp dụng các quy định của pháp tra có thể là: Người bị tạm giữ, bị can, người luật TTHS về thực nghiệm điều tra trong thời bào chữa, người làm chứng, người bị hại, cán gian qua đã phát sinh một số vướng mắc, bất bộ điều tra, điều tra viên, cán bộ kỹ thuật hình cập làm ảnh hưởng đến hiệu quả thực nghiệm sự, cán bộ chuy ...