Hoạt tính Anti - xa ở lần xét nghiệm đầu tiên và theo dõi dọc 3 tháng bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp được điều trị bằng Rivaroxaban liều cố định

Tắc động mạch phổi là một trong những cấp cứu nội khoa mà khi chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời sẽ cải thiện đáng kể tỷ lệ tử vong. Đây là nghiên cứu mô tả loạt ca bệnh nhằm mô tả nồng độ hoạt tính anti-Xa ở bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp được điều trị bằng thuốc rivaroxaban theo phác đồ cố định liều và đánh giá đặc điểm lâm sàng và áp lực động mạch phổi qua theo dõi dọc 3 tháng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoạt tính Anti - xa ở lần xét nghiệm đầu tiên và theo dõi dọc 3 tháng bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp được điều trị bằng Rivaroxaban liều cố địnhTẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCHOẠT TÍNH ANTI-Xa Ở LẦN XÉT NGHIỆM ĐẦU TIÊNVÀ THEO DÕI DỌC 3 THÁNG BỆNH NHÂN TẮC ĐỘNG MẠCHPHỔI CẤP ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ BẰNG RIVAROXABAN LIỀU CỐ ĐỊNHĐỗ Giang Phúc1, Bùi Thị Hương Thảo2, Hoàng Bùi Hải21Bệnh viện Đại học Y Hà Nội; 2Trường Đại học Y Hà NộiTắc động mạch phổi là một trong những cấp cứu nội khoa mà khi chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời sẽcải thiện đáng kể tỷ lệ tử vong. Đây là nghiên cứu mô tả loạt ca bệnh nhằm mô tả nồng độ hoạt tính anti-Xaở bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp được điều trị bằng thuốc rivaroxaban theo phác đồ cố định liều vàđánh giá đặc điểm lâm sàng và áp lực động mạch phổi qua theo dõi dọc 3 tháng. Từ tháng 10/2015 đếntháng 8/2016, có 42 bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp được điều trị bằng rivaroxaban được đưa vàonghiên cứu, với độ tuổi trung bình là 64,1 ± 20,34 tuổi, nữ chiếm 61,9%. Nghiên cứu ghi nhận 32/42(76,42%) bệnh nhân có nồng độ anti-Xa lần đầu ở ngưỡng trên 0,5 UI/ml. Sau 3 tháng theo dõi không cóbệnh nhân nào tử vong, tắc động mạch phổi tái phát và không có bệnh nhân nào bị chảy máu. Áp lực độngmạch phổi của các bệnh nhân giảm rõ sau 1 tháng và sau 3 tháng được dùng thuốc, chỉ có 1/42 (2,4%)bệnh nhân bị tăng áp phổi mạn tính sau 3 tháng theo dõi. Đa số các bệnh nhân tắc động mạch phổi đượcđiều trị theo rivaroxaban phác đồ cố định liều có nồng độ anti-Xa ở khoảng trên 0,5 UI/ml ở lần đầu tiên xétnghiệm. Không có biến cố tử vong, tắc động mạch phổi tái phát hoặc chảy máu, tỷ lệ tăng áp phổi mạn tínhthấp sau 3 tháng theo dõi.Từ khóa: Tắc động mạch phổi cấp, rivaroxaban, anti-Xa, tăng áp phổi do tắc động mạch phổimạn tínhI. ĐẶT VẤN ĐỀTắc động mạch phổi cấp là một cấp cứukhá thường gặp nhưng dễ bị bỏ sót và nếukhông được chẩn đoán và điều trị kịp thời códụng thuốc, phải theo dõi sát chức năng đôngcầm máu trên lâm sàng và xét nghiệm, tỷ lệbiến chứng chảy máu cao đặc biệt là các chảymáu lớn nguy hiểm đến tính mạng [3; 5; 6].thể gây tử vong, hoặc có thể dẫn đến tăng ápTrên Thế giới, đã có rất nhiều công trìnhlực động mạch phổi mạn tính, suy tim phải. Dùnghiên cứu về chẩn đoán và điều trị tắc độngđược điều trị tối ưu thì tỷ lệ tái phát trong bamạch phổi cấp, nhằm nâng cao hiệu quả điềutháng đầu vẫn còn 6,8% [1 - 4].trị và giảm thiểu biến chứng, trong đó nổi bậtĐiều trị bằng thuốc chống đông truyềnthống trong tắc động mạch phổi cấp bao gồmheparin kết hợp thuốc kháng vitamin K cònnhiều nhược điểm như khó khăn trong việc sửlà thuốc tiêu sợi huyết và thuốc chống đôngmới đường uống. Tại Việt Nam, thuốc chốngđông đường uống mới rivaroxaban đã đượcBộ Y tế cho phép lưu hành trên thị trường.Rivaroxaban là một thuốc chống đông đườnguống ức chế yếu tố Xa đầu tiên, do Công tyĐịa chỉ liên hệ: Hoàng Bùi Hải, Khoa Cấp cứu - Hồi sứctích cực, Bệnh viện Đại học Y Hà NộiEmail: hoangbuihai@hmu.edu.vnNgày nhận: 14/12/2016Ngày được chấp thuận: 26/2/2017TCNCYH 106 (1) - 2017Dược phẩm Bayer, Cộng hòa liên bang Đứcphát minh [6]. Cơ chế tác dụng của thuốc làức chế chọn lọc cao và trực tiếp yếu tố Xa.Thuốc này có ưu điểm khởi phát tác dụng123TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCnhanh, đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương 2II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP– 4 giờ sau khi uống, sinh khả dụng đườnguống cao trên 80%, không bị tương tác với1. Đối tượngnhiều thức ăn hoặc các thuốc khác. NămTiêu chuẩn chọn bệnh nhân2012, thử nghiệm lâm sàng EINSTEIN sửdụng rivaroxaban điều trị trên đối tượng bệnhnhân tắc động mạch phổi cấp khi so sánh vớiphác đồ truyền thống (heparin kết hợp vớikháng vitamin K) đã cho kết quả khả quan:hiệu quả điều trị không kém hơn phác đồtruyền thống nhưng tỉ lệ chảy máu giảm, đặcbiệt là các chảy máu nguy hiểm [6]. Khuyếncáo sử dụng thuốc chống đông đường uốngthế hệ mới đã được Hội Tim mạch Châu Âu,Hiệp hội các bác sĩ lồng ngực Hoa Kỳ đưa ra- Tuổi ≥ 18 tuổi;- Chẩn đoán xác định tắc động mạch phổicấp: Có huyết khối trong động mạch phổi trênMsCT;- Bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp đã ổnđịnh về huyết động;- Bệnh nhân có thể dùng thuốc đườnguống;- Bệnh nhân đồng ý tham gia nghiên cứu.Tiêu chuẩn loại trừvà áp dụng rộng rãi cho các trường hợp tắcđộng mạch phổi ổn định. Điều này đã đưathêm các lựa chọn mới cho bác sĩ lâm sàngvà khắc phục được các yếu điểm của khángvitamin K [3; 7].Theo Hội Tim mạch Châu Âu năm 2008,hiệu quả và an toàn của thuốc chống đôngheparin trọng lượng phân tử thấp thông quađịnh lượng nồng độ hoạt tính anti-Xa gợi ý ởkhoảng 0,6-1 IU/ml [1; 8]. Tuy nhiên, với bệnhnhân được dùng thuốc rivaroxaban, một sốtác giả gợi mở nên làm nghiên cứu để tìm liều- Bệnh nhân có chống chỉ định của thuốcchống đông bao gồm: đang có tình trạng chảymáu trên lâm sàng, suy thận với mức lọc cầuthận dưới 30 ml/phút, bệnh nhân có thai, chocon bú;- Bệnh nhân ung thư đang điều trị, tiênlượng ...