HOẠT TÍNH GIẢI LO ÂU CỦA MỘT SỐ TINH DẦU TỪ VỎ QUẢ CÂY CHI CITRUS HỌ

HOẠT TÍNH GIẢI LO ÂU CỦA MỘT SỐ TINH DẦU TỪ VỎ QUẢ CÂY CHI CITRUS HỌ RUTACEACETÓM TẮT Mở đầu: Nhiều công trình nghiên cứu trên thú vật cũng như trên người cho thấy tinh dầu của vỏ quả từ chi Citrus có tác dụng an thần giải lo, tuy vậy, cho đến nay, chưa có khảo sát nào trên các loại tinh dầu của các loài chi Citrus có tại Việt nam về tác dụng này. Mục tiêu: Nghiên cứu được tiến hành nhằm khảo sát thành phần hóa học và sàng lọc tác dụng an thần giải...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HOẠT TÍNH GIẢI LO ÂU CỦA MỘT SỐ TINH DẦU TỪ VỎ QUẢ CÂY CHI CITRUS HỌ HOẠT TÍNH GIẢI LO ÂU CỦA MỘT SỐ TINH DẦU TỪ VỎ QUẢ CÂY CHI CITRUS HỌ RUTACEACETÓM TẮTMở đầu: Nhiều công trình nghiên cứu trên thú vật cũng như trên người chothấy tinh dầu của vỏ quả từ chi Citrus có tác dụng an thần giải lo, tuy vậy, chođến nay, chưa có khảo sát nào trên các loại tinh dầu của các loài chi Citrus cótại Việt nam về tác dụng này.Mục tiêu: Nghiên cứu được tiến hành nhằm khảo sát thành phần hóa học vàsàng lọc tác dụng an thần giải lo của các tinh dầu chi Citrus trên mô hình dượclý thực nghiệm.Phương pháp: Chuột nhắt trắng đực chủng Swiss albino được sử dụng trongkhảo sát đặc tính giải lo âu với hai mô hình môi trường mở và mô hình chữthập nâng cao. Các kỹ thuật GC-MS được sử dụng trong khảo sát thành phầnhóa học của các loại tinh dầu trên.Kết quả: Chuột sử dụng tinh dầu Tắc liều 1g/kg (p.o), số lần và thời gian vàonhánh mở tăng lên có ý nghĩa thống kê, chứng tỏ tinh dầu Tắc ở liều này có tácdụng giải lo âu. Các loại tinh dầu Citrus khác như Cam, Chanh, Bưởi, Quítkhông cho thấy tác dụng này. Khảo sát thành phần hóa học bằng GC-MS, ởtinh dầu Tắc có sự hiện diện của một số thành phần mà không phát hiện ở 4loại tinh dầu còn lại.Kết luận: Tinh dầu Tắc đã thể hiện tác dụng giải lo âu chứng minh qua môhình chữ thập nâng cao. Tác dụng này là chuyên biệt do không bị ảnh hưởngbởi sự vận động tự nhiên của chuột thử nghiệm. Hoạt tính này có khả năng làdo sự khác biệt về thành phần của tinh dầu của tinh dầu Tắc so với các loại tinhdầu khác.Từ khóa: tinh dầu, Citrus, giải lo âu, mô hình chữ thập nâng caoABSTRACTANXIOLYTIC-LIKE EFFECTS OF ESSENTIAL OILS FROM THE PEELOF CITRUS PLANTSON THE ELEVATED PLUS-MAZE MODEL IN MICEDuong Phuoc An, Huynh Thi Bich Tuyen, Nguyen Ngoc Khoi* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 1 - 2010: 35-40Background: Mounting evidence suggests the essential oil from peel of Citruscan have anxiolytic effect.Objectives: This experiment was performed to investigate the anxiolytic-likeeffects and the composition of the essential oils of five Citrus plants includingCitrus grandis, Citrus sinensis, Citrus limonia, Citrus reticulata and Citrusjaponica.Method: Essential oils from fresh peel were obtained by hydrodistillation andorally administered to Swiss albino male mice 60 min before experimentalprocedures. Two paradigms were used is elevated plus maze and open fieldtests. Essentials oils composition were analysed by GC-MS technique.Results: Single treatment with essential oil of C. japonica (1g/kg) augmentedthe number of entries and the percentage time spent in the open arms of theelevated plus maze indicating an anxiolytic-like effects. These effects wereobserved in the absence of motor impairment in both tests. The analysis resultsby GC-MS showed the differences in composition of these essential oils.Conclusion: Our findings indicate that C. japonica essential oil exhibits ananxiolytic-like effect.Key words: Essential oils, Citrus, anxiolytic, elevated plus maze.ĐẶT VẤN ĐỀTại Việt Nam, có rất nhiều loài thuộc chi Citrus như Chanh Citrus limoniaOsbeck, Bưởi Citrus grandis (L.) Osbeck, Cam Citrus sinensis (L.) Osbeck,Quít Citrus reticulata Blanco… Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy tinhdầu của vỏ quả từ chi Citrus có tác dụng an thần giải lo, ví dụ như nghiêncứu trên tinh dầu cây Cam đắng Citrus aurantium L. được chứng minh có tácdụng an thần giải lo trên hai mô hình thử nghiệm là mô hình với hai ngănsáng-tối và mô hình chôn bi (marble burying) ở chuột nhắt(Error!Reference source not found.). Tinh dầu Chanh có tác dụng chống stress ởchuột nhắt thông qua tác động trên hệ thống serotonin và dopamin(Error!Reference source not found.). Trên người cũng đã có những quan sáttương tự, chẳng hạn, khi phun tinh dầu cam ở phòng chờ bệnh viện làmgiảm cảm giác lo lắng ở các bệnh nhân (Error! Reference source notfound., Error! Reference source not found.). Việc phát hiện tác dụngdược lý mới này ở những cây thuộc chi Citrus hứa hẹn sẽ mang đến nhữnglựa chọn mới trong việc điều trị và phòng ngừa chứng lo âu. Nghiên cứu nàyđược tiến hành nhằm khảo sát thành phần hóa học và sàng lọc tác dụng anthần giải lo của các tinh dầu chi Citrus trên mô hình dược lý thực nghiệm.NGUYÊN LIỆU - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUNguyên liệuBưởi năm roi Citrus grandis và Cam sành Citrus sinensis được thu thập nhàvườn tỉnh Cần Thơ; Quýt đường Citrus reticulata ở huyện Lai Vung tỉnhĐồng Tháp; Chanh Citrus limonia Đà Lạt ; Tắc (Quất) Citrus japonica lấymẫu tại TP. Hồ Chí Minh. Các mẫu nguyên liệu được lưu tại phòng Thínghiệm trung tâm, Khoa Dược, ĐH Y Dược TP. Hồ Chí Minh.Súc vật nghiên cứu: chuột nhắt trắng đực (chủng Swiss albino, 6-7 tuầntuổi, trọng lượng trung bình 20±2 g) được cung cấp bởi Viện Vacxin và SinhPhẩm ...