HỘI CHỨNG HEN PHẾ QUẢN (PHẦN 1)

Hen phế quản là một hội chứng biểu hiện bằng những cơn khó thở xuất hiện đột ngột, khó thở thì thở ra, thường về ban đêm, kèm theo tiếng thở rít do phế quản co thắt, ho và khạc đờm nhày dính, và có thể hoàn toàn hồi phục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HỘI CHỨNG HEN PHẾ QUẢN (PHẦN 1) HEN PHẾ QUẢN – PHẦN 1I- QUAN NIỆM CỦA Y HỌC HIỆN ĐẠI: A- ĐỊNH NGHĨA: Hen phế quản là một hội chứng biểu hiện bằng những cơn khó thở xuất hiệnđột ngột, khó thở thì thở ra, thường về ban đêm, kèm theo tiếng thở rít do phếquản co thắt, ho và khạc đờm nhày dính, và có thể hoàn toàn hồi phục. B- DỊCH TỄ HỌC: 1- Tình hình mắc bệnh: Ở trẻ em dưới 15 tuổi: Tỷ lệ hen ở con trai là 1 - 2%, ở con gái là 0,5 - 1%. Vềtuổi bắt đầu mắc hen: ở nam giới 90% mắc trước 35 tuổi và 80% trước 15 tuổi.Trong khi ở nữ 75% là trước 35 tuổi và chỉ có 40% trước 15 tuổi. Số nam giới mắchen sau 35 tuổi chiếm 10% tổng số bệnh nhân và ở nữ là 25%. Qua nhiều thống kê thấy rằng tình hình mắc hen đang có xu hướng tăng lên. 2- Lý do xu hướng tăng bệnh hen: Tại Hội nghị quốc tế Boston năm 1990 có nêu khả năng của một số nguyênnhân sau đây: - Vì số bệnh nhân thực tế có tăng lên. - Vì nhu cầu chăm sóc sức khỏe cao hơn. - Do bản thân việc điều trị hen, các thuốc chữa ngày nay tuy có tốt hơnnhưng cũng có nhiều phản ứng phụ hơn. - Do yếu tố sai lầm trong chẩn đoán. Theo Woolcock (1989), một chuyên gia hen học người Australia trong cănnguyên mắc hen, khí hậu có ảnh h ưởng rất rõ rệt, cũng theo tác giả để nhận địnhchính xác hơn về dịch tễ học bệnh hen hiện nay có 3 vấn đề cần nên tìm hiểu: sốbệnh nhân mới mắc bệnh hàng năm, tính chất nguy kịch của bệnh và các yếu tốnguy cơ. 3- Tình hình bệnh hen ở Việt Nam: - Theo Phạm Khuê (1980): với hơn 14.000 người trên 14 tuổi, tỷ lệ mắcbệnh hen là 1,7%, ở 10.000 người cao tuổi, tỷ lệ là 2,3%. - Theo Lê Văn Thi (1986): tỷ lệ hen đã gặp là 5,1% ở thành phố, 3,3% ởnông thôn đồng bằng và 1,7% ở nông thôn miền núi. C- CƠ CHẾ BỆNH SINH: 1- Tăng mẫn cảm: Ở bệnh nhân hen phế quản, phế quản thường có tính mẫn cảm mạnh hơn sovới người không mắc bệnh, tức là dễ phản ứng bất thường hơn khi gặp một kíchthích đặc hiệu (dị nguyên) hoặc không đặc hiệu. Chia ra 2 loại hen chủ yếu: - Ngoại lai: thấy rõ do 1 kháng nguyên bên ngoài gây nên. - Nội tại: khi không chứng minh được rõ do kháng nguyên bên ngoài gâynên, và trong hen “nội tại” nồng độ IgE bình thường hoặc thấp, bệnh xuất hiện ởngười lớn, thường ở tuổi trung niên, bệnh mang tính chất mạn tính với những cơnliên tục, ít có tiền sử dị ứng cá nhân và gia đình. * Kháng thể trong hen gọi là Reagin là IgE - một globuline miễn dịch - IgEdo lympho B và tương bào tổng hợp, nhưng hoạt động đáp ứng dưới sự kiểm soátcủa lympho T hỗ trợ và các lympho ức chế. * Khi tiếp xúc kháng nguyên, phức hợp IgE - kháng nguyên sẽ hình thànhvà gắn vào bề mặt các tế bào ưa base, chủ yếu là dưỡng bào và đại thực bào; mộtloạt phản ứng sẽ xảy ra, các hóa chất trung gian sẽ hình thành, Histamine, các yếutố hóa ứng động ưa Eosinophile gây co thắt phế quản và tập trung các tế bào ưaEosin. Các hóa chất trung gian gây viêm sẽ sinh ra phù nề và thâm nhiễm ở cácthành phế quản. Các chất độc và các yếu tố hoạt hóa tiểu cầu sẽ gây tổn thươngcác tế bào biểu mô. * Các hóa chất trung gian gây phản ứng được nghiên cứu nhiều làHistamine, các yếu tố hóa ứng động, các Prostaglandine và Leucotrien (sinh ra dochuyển hóa của acid arachidonic từ màng tế bào), yếu tố hoạt hóa tiểu cầu và cácKinin.Sơ đồ cơ chế đáp ứng với kháng nguyên hít vào KH ÁN IgE khá Dư ỡng bào His Leu Yếu tam cot tố Viê Co Thâ m thắt m thà cơ nhi nh Trong những năm gần đây, xu hướng chung cho hen là một bệnh do “viêm”.Bởi nhiều nguyên nhân, tế bào biểu mô đã bị tổn hại gây thâm nhiễm bạch cầu vàlàm tăng tính dễ bị kích thích của đường thở. Bản thân của sự co thắt phế quảncũng là hậu quả của quá trình viêm các tế bào biểu mô. 2- Tắc nghẽn đường thở: Trên căn nguyên tăng mẫn cảm và viêm nhiễm nêu trên, phế quản phản ứngbằng co thắt và gây nên tắc nghẽn lưu thông không khí trong đường thở, nó là đặcđiểm chủ yếu của cơn hen. Có 3 yếu tố cơ bản tạo nên trạng thái này: - Co thắt phế quản. - Phù nề niêm mạc. - Lấp tắc do chất tiết. Cơ trơn phế quản co thắt là hiện tượng quan trọng nhất trong các nguyên nhângây cơn hen đã được chứng minh trên thực nghiệm cũng như mổ tử thi. Co thắt, lấp tắc, ...