Hỏi đáp về thuốc và sức khỏe (Kỳ 4)

Dùng thuốc điều trị khớp ở người bệnh đau dạ dày Năm nay tôi 53 tuổi, có tiền sử bị đau dạ dày và gần đây lại bị đau hai khớp gối. Tôi nghe người ta nói rằng nếu đau dạ dày thì không dùng được các thuốc điều trị bệnh khớp, nhưng hiện nay đã có thuốc điều trị bệnh khớp dùng được cho người bị bệnh dạ dày, điều đó có đúng không và đó là thuốc gì? Nguyễn Đình Thông (Vĩnh Phúc) Để điều trị các bệnh khớp không phải do vi khuẩn thì hiện nay...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hỏi đáp về thuốc và sức khỏe (Kỳ 4) Hỏi đáp về thuốc và sức khỏe (Kỳ 4): Dùng thuốc điều trị khớp ở người bệnh đau dạ dày Năm nay tôi 53 tuổi, có tiền sử bị đau dạ dày và gần đây lại bị đau haikhớp gối. Tôi nghe người ta nói rằng nếu đau dạ dày thì không dùng được cácthuốc điều trị bệnh khớp, nhưng hiện nay đã có thuốc điều trị bệnh khớp dùngđược cho người bị bệnh dạ dày, điều đó có đúng không và đó là thuốc gì? Nguyễn Đình Thông (Vĩnh Phúc) Để điều trị các bệnh khớp không phải do vi khuẩn thì hiện nay phổ biếnnhất vẫn là sử dụng các thuốc thuộc nhóm chống viêm, giảm đau không steroid(NSAIDs: Nonsteroidal Antiinflammatory Drugs). Nhưng điều không may mắn làcác thuốc này hay gây ra các biến chứng ở đường tiêu hóa. Theo một số nghiêncứu cho thấy, mỗi năm ở Hoa Kỳ có khoảng 100.000 bệnh nhân phải nhập viện và16.500 bệnh nhân bị tử vong do các biến chứng đường tiêu hóa vì sử dụng cácNSAIDs. Hầu hết các NSAIDs có tác dụng ức chế cả cyclooxygenase 1 (COX-1) vàcyclooxygenase 2 (COX-2). Đây là hai isoenzymes có vai trò tổng hợp cácprostaglandin. COX-1 có vai trò tổng hợp các prostanoid có tác dụng sinh học nhưgây giãn mạch để điều hòa dòng máu tới tổ chức, tác dụng lên ngưng kết tiểu cầuảnh hưởng đến quá trình cầm máu, làm tăng lớp nhầy bảo vệ của dạ dày, ruột. CònCOX-2 xuất hiện ở các vị trí viêm có tác dụng tổng hợp các prostaglandin là cácchất trung gian gây viêm và gây đau. Các NSAIDs thông thường có tác dụng ứcchế cả hai cyclooxygenase (COX-1 và COX-2), vì vậy nó có tác dụng điều trịviêm và giảm đau do ức chế COX-2, nhưng lại có thể gây ra các tác dụng khôngmong muốn lên đường tiêu hóa như gây viêm dạ dày, chảy máu đường tiêu hóa...do thuốc ức chế COX-1. Những năm gần đây, các nhà khoa học đã nghiên cứu và tổng hợp đượcmột số NSAIDs có tác dụng ức chế chọn lọc COX-2, nghĩa là ức chế chọn lọc quátrình tổng hợp các prostaglandin gây viêm và đau, ít ảnh hưởng lên quá trình tổnghợp các prostanoid sinh học do ít tác động lên COX-1. Do đó, thuốc đạt được tácdụng điều trị chống viêm, giảm đau nhưng hạn chế được tác dụng không mongmuốn lên đường tiêu hóa. Hiện nay đã có một số chế phẩm thuốc ức chế chọn lọcCOX-2 được bán trên thị trường như mobic (mylocycalm), vioxx (rofecoxib). Cácthuốc này đều là các NSAIDs có tác dụng chọn lọc trên COX-2. Tuy nhiên, chođến nay chưa có thuốc nào có tác dụng chọn lọc hoàn toàn lên COX-2 mà chỉ cótính chất chọn lọc tương đối, nghĩa là thuốc vẫn có tác dụng một phần lên COX-1,do đó vẫn có thể gây ra các biến chứng ở đường tiêu hóa tuy với tỷ lệ thấp hơn. Nếu bác đã có tiền sử đau dạ dày, bác nên đi khám để được làm nội soi dạdày xác định có viêm, loét dạ dày, tá tràng hay không. Khi đó bác sĩ sẽ quyết địnhlựa chọn thuốc điều trị cho bác, không nên tự ý mua thuốc điều trị vì vẫn có thểgây biến chứng dù đó là thuốc có tác dụng chọn lọc lên COX-2. Dùng estrogen kéo dài có hại gì? Tôi năm nay 50 tuổi, từ năm ngoái tôi thấy sức khỏe giảm sút, đặc biệt làkinh nguyệt không được ổn định. Tôi đi khám và được bác sĩ chẩn đoán là rối loạntiền mãn kinh và cho tôi uống estrogen. Tôi xin hỏi dùng thuốc này kéo dài có tácdụng phụ gì không? Tôi xin cảm ơn. Đoàn Vi Hương (Hà Nội) Trong cơ thể có chất estradiol, estron và estriol là các estrogen được nhauthai và buồng trứng tiết ra, trong đó estradiol có hoạt tính mạnh nhất và là sảnphẩm bài tiết chính của buồng trứng. Hiện tại có thể tổng hợp được các estrogen làestron và estriol. Các estrogen tự nhiên không dùng đường uống vì khi vào cơ thể chuyểnhóa nhanh ở gan, dùng đường uống chủ yếu là các estrogen tổng hợp. Là hormon sinh dục nữ nên thuốc có rất nhiều tác dụng, trước hết nó có vaitrò vô cùng quan trọng trọng việc hình thành và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Bêncạnh đó, nó đóng vai trò chủ đạo trong việc phát triển giới tính và cơ quan sinhdục nữ như âm đạo, vòi trứng, nội mạc tử cung... tạo nên các đặc tính thứ phát củagiới nữ như giọng nói thanh, vai nhỏ, ngực nở và điều hòa phân bố mỡ tạo hìnhdáng phụ nữ... Khi sử dụng liều cao, thuốc ức chế ngược làm cơ thể ngừng sản xuấtestrogen, trứng không phát triển và không bám vào niêm mạc tử cung, do đó ngăncản sự thụ thai, làm ngừng bài tiết sữa. Với nam giới khi dùng liều cao có thể gâyteo tinh hoàn, ngừng sản xuất tinh trùng và teo các cơ quan sinh dục ngoài. Ngoài ra thuốc còn có một số tác dụng khác như tăng đồng hóa, ngăn ngừatiêu xương, làm giảm LDL và tăng HDL - cholesterol nên có tác dụng ngăn ngừaxơ vữa động mạch ở giai đoạn tiền và hậu mãn kinh... Tuy nhiên cần lưu ý có một số tác dụng không mong muốn khi sử dụng nhưcăng ngực, buồn nôn, nhức đầu, vàng da, ứ mật, tăng calci máu, tăng cân. Chứng vú to và giảm tình dục ở namgiới. Có thể gây ung thư nội mạc tử cung, ung thư vú. Vì vậy thuốc được chỉ định hạn hẹp trong một số ...