Hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ của Việt Nam trong giai đoạn mới - Mai Hà

Năm 1995, Việt Nam gia nhập ASEAN, thiết lập quan hệ hợp tác với Liên minh Châu Âu (EU), ASEM (1996), APEC (1998),Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của WTO, hiện nay Việt Nam đang trong quá trình đàm phán để hội nhập trong khuôn khổ (TPP). Hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ là một bộ phận quan trọng, không thể tách rời trong tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam nói chung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ của Việt Nam trong giai đoạn mới - Mai HàTạp chí Khoa học xã hội THÔNGViệt Nam, số7(92)- 2015TIN- TƯLIỆUKHOA HỌCHội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ củaViệt Nam trong giai đoạn mớiMai Hà *Tóm tắt: Những thành tựu to lớn của khoa học và công nghệ (KH&CN) đã thúc đẩy nhanhchóng tiến trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế trên qui mô toàn cầu. Hầu hết các quốc gia đều tăngcường hợp tác, hội nhập nhằm phát huy tiềm năng, nội lực, khai thác các lợi thế, các thành tựukhoa học và công nghệ tiên tiến của thế giới để phát triển. Việt Nam đã chủ động tích cực hội nhậpquốc tế: tham gia Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu Á- Thái Bình Dương (APEC), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đang đàm phán gia nhập Hiệpđịnh Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP). Hội nhập quốc tế KH&CN là mộtbộ phận quan trọng, không thể tách rời trong tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam.Từ khóa: Hội nhập quốc tế; khoa học; công nghệ; toàn cầu hóa; Việt Nam.1. Đặt vấn đềNhững thành tựu to lớn của KH&CN đãthúc đẩy nhanh chóng tiến trình toàn cầuhóa, hội nhập quốc tế trên qui mô toàn cầu.Quá trình toàn cầu hoá đang chi phối mạnhmẽ và trở thành động lực thúc đẩy sự hộinhập của các nước vào nền kinh tế toàncầu và khu vực, trong đó hội nhập quốc tếvề KH&CN đang trở thành xu thế tất yếu.Hầu hết các quốc gia đều tăng cường hợptác, hội nhập nhằm phát huy tiềm năng, nộilực, khai thác các lợi thế, thành tựu khoahọc và công nghệ tiên tiến của thế giới đểphát triển.Năm 1995, Việt Nam gia nhập ASEAN,thiết lập quan hệ hợp tác với Liên minhChâu Âu (EU), ASEM (1996), APEC(1998),Việt Nam đã trở thành thành viênchính thức của WTO, hiện nay Việt Namđang trong quá trình đàm phán để hộinhập trong khuôn khổ (TPP). Hội nhậpquốc tế về khoa học và công nghệ là mộtbộ phận quan trọng, không thể tách rờitrong tiến trình hội nhập quốc tế của ViệtNam nói chung.1082. Hội nhập quốc tế về khoa học vàcông nghệHội nhập quốc tế về KH&CN là quá trìnhphát triển khoa học và công nghệ quốc giavà tích hợp để trở thành bộ phận cấu thànhtích cực của hệ thống khoa học và công nghệquốc tế với thể chế được thống nhất, đảmbảo lợi ích lâu dài cho các quốc gia và cáccộng đồng khoa học. Hội nhập quốc tế vềKH&CN có một số đặc điểm sau:(*)Thứ nhất là tính tự nguyện. Hội nhậpquốc tế về KH&CN thường đi kèm với quátrình hội nhập quốc tế kinh tế - xã hội, songcũng có những trường hợp hội nhập quốc tếvề KH&CN đi trước, độc lập tương đối sovới hệ thống kinh tế - xã hội. Bản thân quátrình nghiên cứu khoa học phải tuân thủ ởmức độ tối đa các luật lệ chung, các chuẩnchung, đó là các phương pháp nghiên cứu,các quá trình thí nghiệm, qui trình côngnghệ, các chuẩn đo lường, các mẫu điều tra,các chuẩn công bố, chuẩn sản phẩmPhó giáo sư, tiến sĩ, Bộ Khoa học và Công nghệ.ĐT: 0903430336. Email: maiha53@gmail.com.(*)Hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ...KH&CN... Chính vì vậy, KH&CN hội nhậpquốc tế là tất yếu khách quan. Tuy vậy, sựhội nhập này có khác nhau giữa các quốcgia về (i) chính sách đầu tư tài chính pháttriển KH&CN; (ii) phương thức tổ chứcmạng lưới các cơ quan nghiên cứu và triểnkhai, (iii) chính sách sử dụng nhân lực vàkết quả KH&CN.Cạnh tranh bình đẳng, trong nghiên cứukhoa học và triển khai công nghệ chủ yếuđược dựa trên cơ sở của các hiệp định quốctế về sở hữu trí tuệ và nền tảng chung là hệthống đổi mới quốc gia, bao gồm cạnhtranh bình đẳng giữa các trường phái khoahọc, các tổ chức khoa học và cá nhân cácnhà khoa học.Thứ hai là lợi ích bền vững. Đảm bảo lợiích bền vững là yếu tố sống còn của hộinhập quốc tế. Hội nhập quốc tế nói chung,về KH&CN nói riêng luôn chứa đựngnhững cơ hội phát triển to lớn cũng nhưnhiều thách thức đối với các quốc gia đangphát triển.Hội nhập quốc tế về KH&CN đã trởthành một yếu tố không thể thiếu trongchính sách đối ngoại và chính sách pháttriển KH&CN của mỗi nước và là mộtthành tố quan trọng trong hội nhập quốc tế,một phương thức quan hệ giữa các đối táctrên thế giới. Hội nhập quốc tế về KH&CNcó thể được thực hiện theo 3 hình thức chủyếu sau:a) Phối hợp hoạt động nghiên cứu khoahọc và phát triển công nghệ toàn cầu hoặctrong khu vực để giải quyết một hoặc mộtnhóm các vấn đề trong thời gian nhất địnhnào đó. Hình thức này thường được triểnkhai theo nguyên tắc phát huy ưu thế từngnước và hợp lý hóa mục tiêu chung để đạthiệu quả cao nhất. Ví dụ: dự án nghiên cứuchung về môi trường vùng đồng bằng SôngCửu Long, Đề án nghiên cứu chung về dịchEbola, HIV...b) Tham gia các diễn đàn quốc tế với tưcách thành viên đầy đủ, tích cực và chủđộng tham gia hoạt động KH&CN, sửdụng những phương thức tổ chức nghiêncứu KH&CN theo nguyên tắc mở và bìnhđẳng, trong đó các nước tham gia phải tuânthủ các quy chế, thể thức, tiêu chuẩnchung. Ví dụ: diễn đàn Globelics, Asialics,diễn đàn các hiệp hội Hàng không và Vũtrụ quốc tế.c) ...