HÔN MÊ DO HẠ ĐƯỜNG HUYẾT

Theo thang điểm hôn mê Glasgow, từ “hôn mê” được dành cho bệnh nhân có số điểm dưới 8, tức là bệnh nhân không mở mắt, không trả lời và không làm theo mệnh lệnh đơn giản. - Ngoài định nghĩa nêu trên, F.Plum và J.B.Posner đã định nghĩa hôn mê là :“Sự suy đồi về tri giác với tình trạng không trả lời mà bệnh nhân không thoát ra được”. Tri giác là sự nhận biết về bản thân và môi trường xung quanh. 2/ Thế nào là hạ đường huyết - Đường huyết trong huyết tương được...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HÔN MÊ DO HẠ ĐƯỜNG HUYẾT HÔN MÊ DO HẠ ĐƯỜNG HUYẾT1/ Thế nào là hôn mê?- Theo thang điểm hôn mê Glasgow, từ “hôn mê” được dành cho bệnh nhân có sốđiểm dưới 8, tức là bệnh nhân không mở mắt, không trả lời và không làm theomệnh lệnh đơn giản.- Ngoài định nghĩa nêu trên, F.Plum và J.B.Posner đã định nghĩa hôn mê là :“Sựsuy đồi về tri giác với tình trạng không trả lời mà bệnh nhân không thoát ra được”.Tri giác là sự nhận biết về bản thân và môi trường xung quanh.2/ Thế nào là hạ đường huyết- Đường huyết trong huyết tương được duy trì trong giới hạn hẹp từ 80 – 120mg/dl(70 – 110mg/dl). Thông thường mức đường huyết hạ dưới 70 mg/dl thì được gọi làhạ đường huyết, nhưng triệu chứng lâm sàng thường xảy ra khi đường huyết ởdưới mức 45 – 50 mg/dl. Ngoài ra trong định nghĩa hạ đường huyết cần lưu ý đếnthời điểm lấy máu. Ví dụ, nếu đường huyết sau một đêm nhịn đói là 54 mg/dl thìcoi là hạ đường huyết, nhưng đường huyết là 54 mg/dl sau khi ăn 4h thì khôngđược coi là hạ đường huyết.- Ngưỡng đường huyết thay đổi tùy theo bệnh cảnh lâm sàng. Do đó, để chẩn đoánhạ đường huyết cần dựa vào tam chứng Whipple :+ Các triệu chứng phù hợp với hạ đường huyết+ Nồng độ glucose huyết tương thấp+ Các triệu chứng giảm nhẹ khi nồng độ glucose huyết tương tăng lên3/ Tại sao hạ đường huyết thì hôn mê?- Đặc điểm sữ dụng năng lượng của tế bào não:+ chỉ sữ dụng glucose+ hấp thu glucose không cần insulin+chuyển hóa glucose theo con đường hiếu khí+sử dụng 50% lượng glucose trong máu mỗi ngày .- Khi đường huyết hạ xuống, hầu hết các tế b ào đều có thích ứng bằng cách dùngceton hoặc acid béo làm năng lượng. Nhưng tế bào não không thể thích ứng nhưcác mô khác. Để duy trì hoạt động tối hảo, tế bào não cần 100g glucose làm nănglượng. Do đó khi hạ đường huyết, tế bào não thiếu nguồn năng lượng cần thiết đểhoạt động sẻ dẫn đến ngừng họat động nếu thiếu đường huyết kéo dài sẽ dẫn đếntổn thương não không hồi phục. Triệu chứng hạ đường huyết giống với triệuchứng của thiếu oxy não.4/ Cơ chế cân bằng glucose trong huyết tương- Sau khi ăn, nồng độ glucose và một số yếu tố tiêu hóa tăng lên trong máu sẽ kíchtích tụy tạng tiết ra insulin, hormone này làm tăng sự xâm nhập glucose vào cácmô ngoại vi như gan, mô cơ, mô mỡ và ức chế sự sản xuất glucose từ gan. Khoảng10% lượng carbonhydrat ăn vào sẽ được dự trữ dưới dạng glycogen ở gan.Khỏang 10 – 15 % cũng được dự trữ ở gan nhưng phải chuyển thành các tiền chấtdùng cho tân sinh đường dành cho các mô ngoại vi trước khi đưa đến gan để tânsinh đường. Sau khi ăn, nồng độ glucose và insulin sẽ đạt đỉnh cao sau 1h và trởlại nồng độ cơ bản sau 3 – 4h.- Khi đói, glucose huyết hạ thấp, nồng độ insulin trong máu hạ thấp, nồng độglucose vào khoảng 80 – 90 mg/dl. Để giữ cho glucose không hạ thấp thêm nữa,glucose sẽ được sản xuất và sử dụng với tốc độ 2 mg/kg cân nặng 1 phút. Một nửasố này sẽ được chuyển hóa tại hệ thần kinh trung ương. Glucose được sản xuất từhai nguồn gốc, 70 -80 % là từ ly giải glycogen. 20 – 25% là từ sự tân sinh đường.Sự ly giải glycogen ở gan được kích thích bởi epinephrin, glucagon và ức chế bởiinsulin.- Như vậy, gan có vai trò quan trọng trong duy trì và thăng bằng đường huyết.Ngoài ra có một số hormone có tác dụng đối kháng insulin cũng ảnh h ưởng đếnđường huyết qua cơ chế tóm tắt như sau:+ Epinephrin (adrenaline) ức chế phóng thích insulin bởi tụy tạng, giảm sự thu nạpglucose vào tế bào cơ, hoạt hóa men phosphorylaza trong phản ứng ly giảiglycogen, hoạt hóa men lypaza trong phản ứng thủy phân tryglycerid thànhglycerol và acid béo.+ Cortisol gây dị hóa đạm, giảm thu nạp glucose vào cơ, kích thích tân sinhđường, tạo điều kiên cho các hormone khác ho ạt động+ Hormone tăng trưởng giảm vận chuyển glucose vào trong tế bào, giảm sự dụngglucose tạo năng lượng, tăng dự trữ glycogen trong tế bào.+ ACTH ảnh hưởng gián tiếp bằng cách kích thích tiết cortisol.Khi thiếu cortisol, hormone tăng trưởng và nhất là glucagon, gan không thể sảnxuất glucose bình thường. Khi đường huyết giảm tới mức độ thấp dưới mức sinhlý hoặc hạ nhanh trong máu dù chưa đến mức hạ đường huyết, các thụ thể vớiglucose ở hạ khâu não sẽ khởi đầu sự tiết hormone kháng insulin. Epinephrin,norepinephrin, glucagon được tiết ra nhanh chóng, trong khi đó, cortisol, hormonetăng trưởng tiết ra chậm hơn.Khi có rối loạn các yếu tố kể trên, sẽ xuất hiện hiện tượng hạ đường huyết.5/ Các triệu chứng của hạ đường huyết- Các triệu chứng hạ đường huyết có thể phân thành hai loại: các triệu chứng củahạ glucose thần kinh và các đáp ứng xuất phát từ thần kinh do hạ glucose.+ Các triệu chứng của hạ glucose thần kinh: là các kết quả trực tiếp của sự cạn kiệtglucose thần kinh trung ương bao gồm các hành vi nhức đầu, nhìn đôi, mờ mắt, lúlẫn, mệt mỏi, cư xử bất thường, mất trí nhớ, mất tri giác, co giật và nếu hạ đườnghuyết nghiêm trọng kéo dài sẽ dẫn đến hôn mê và tử vong.Giai ...