HƯỚNG DẪN ÔN TẬP VĂN MINH PHƯƠNG ĐÔNG

Xét về vùng lãnh thổ, phương Đông ngày nay được hiểu là khu vực bao phủ toàn bộ châu Á và phần Đông Bắc châu Phi. Nói đến phương Đông, người ta không thể không nhắc đến những nền văn minh nổi tiếng như Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Arập, Trung Hoa, không thể không nhắc đến Nho giáo, Hồi giáo, Phật giáo, Hinđu giáo và hàng loạt tín ngưỡng bản địa mang màu sắc phương Đông. Tóm lại, phương Đông là một khu vực văn minh có “bản sắc” riêng cả về phương diện truyền thống lẫn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HƯỚNG DẪN ÔN TẬP VĂN MINH PHƯƠNG ĐÔNGHƯỚNG DẪN ÔN TẬP VĂN MINH PHƯƠNG ĐÔNG -1-Dẫn nhập Xét về vùng lãnh thổ , phương Đông ngày nay được hiểu là khu vực bao phủ toàn bộ châuÁ và phần Đông Bắc châu Phi. Nói đ ến phương Đông, người ta không thể không nhắc đếnnhữ ng nền văn minh nổ i tiếng như Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ , Arập, Trung Hoa, không thểkhông nhắc đến Nho giáo, Hồ i giáo, Phật giáo, Hinđu giáo và hàng loạt tín ngưỡ ng bản đ ịamang màu sắc phương Đông. Tóm lại, phương Đông là mộ t khu vực văn m inh có “b ản sắc”riêng cả về p hương diện truyền thống lẫn hiện đ ại. Ngày nay, xét trên nhiều góc độ như lịch sử,chính trị, kinh tế, văn hoá,... phương Đông chiếm mộ t vị trí vô cùng quan trọng trong lịch sửthế giới. Vấn đề thứ 1 Cơ sở cho sự hình thành văn minh phương Đông Châu Á và Đông Bắc châu phi là nơi ra đ ời những nền văn minh cổ kính của phương Đôngnói riêng và của loài người nói chung. Ở đây đã xuất hiện những quốc gia chiếm hữu nô lệ tốicổ xây dựng trên sự tan rã của chế độ công xã nguyên thủ y.１．Điều kiện tự nhiên: Những nền văn minh cổ kính đó xuất hiện trên lưu vực nhữ ng con sông lớn như sông Nile(Ai Cập), Tigris và Euphrates (Lưỡng Hà), sông Ấn (Indus) và sông Hằng (Gange) (Ấn Độ),sông Hoàng Hà và Trường Giang (Trung Qu ốc)…- Nhìn chung lưu vực các con sông nói trên là những vùng đồ ng bằng phì nhiêu rất thu ận lợicho việc phát triển nông nghiệp. khí hậu ấm áp, nguồn nước phong phú, đất đai màu mỡ và d ễcanh tác đã cho phép các quốc gia cổ đại phương Đông p hát triển nông nghiệp thu ận lợi.- Người phương Đông cổ đ ại sống trên lưu vực các con sông từ thời nguyên thủ y đ ã sớm pháthiện và lợ i dụ ng những thuận lợi đó đ ể p hát triển sản xu ất. Cùng với nông nghiệp, thủ côngnghiệp cũng phát triển mạnh, xã hộ i sớm xuất hiện giai cấp và nhà nước. Cụ thể: * Ai Cập ở Đông Bắc châu Phi, là một thung lũng nằm dọc theo lưu vực sông Nile. Phíatây giáp sa mạc Libi, phía đông giáp Hồng Hải, phía bắc giáp Địa Trung Hải, phía nam giápd ãy núi Nubi và Ethiopia. Địa hình chia làm hai khu vực: Thượ ng Ai Cập ở phía nam là một -2-dãi thung lũng dài và hẹp, có nhiều núi đá. Hạ Ai Cập ở phía bắc là vùng châu thổ đồng bằngsông Nile rộ ng lớn hình tam giác. Sông Nile là mộ t trong những con sông dài nhất thế giới,kho ảng 6500km, với b ảy nhánh đổ ra Địa Trung Hải, phần chả y qua Ai Cập dài 700km. Hàngnăm nước lũ dâng khiến cho phù sa từ thượng nguồn tuôn xuố ng gia tăng màu mỡ cho đồ ngb ằng châu thổ, thu ận lợi cho việc trồng trọ t. Sông Nile cung cấp ngu ồn thực phẩm thủ y sản dồid ào cho sư dân và là con đường giao thông quan trọng nhất của vùng này. Do đ ất đai màu mỡ,các loại thực vật như đại mạch, tiểu mạch, chà là, sen, cây papyrus làm giấ y… sinh trưởng vàp hát triển quanh năm. Ai Cập có một qu ần thể độ ng vật đồ ng bằng và sa mạc rất phong phú, đad ạng : trâu bò, voi, hươu cao cổ, tê giác, hà mã, cá sấu, hỗ, báo… các loại thủ y sản cũng rấtnhiều, tạo thu ận lợi cho nghề đánh cá.. * Lưỡng Hà: Lưỡng Hà là vùng bình nguyên giữ a hai con sông Tigris và Euphrates, ngườiHy Lạp cổ đại gọi là Mésopotamie. Từ xa xưa vùng này đ ã nổ i tiếng là vùng đ ất phì nhiêu, rấtthuận lợi cho cuộc số ng con người. * Ấn Độ: Ấn Dộ là một bán đảo ở Nam Á, thời cổ - trung đại bao gồm cả các nướcPakistan, Nepan, và Bangladesh ngày nay. Ấn Độ có sự đa d ạng về địa hình và khí hậu ở cácvùng Bắc Ấn, Trung Ấn và Nam Ấn. Sông Ấn (Indus), sông Hằng (Gange hay Gangga) đã tạonên những vùng đồng bằng màu mỡ, có vai trò rất quan trọng d ẫn đ ến sự ra đời sớm của nềnvăn minh nông nghiệp ở đ ây. Nhìn chung điều kiện tự nhiên Ấn Độ rất phức tạp, vừa có núinon trùng điệp, vừa có nhiều sông ngòi với những đồng bằng trù phú, khí hậu có vùng nóng ẩmnhiều mưa, có vùng quanh năm tuyết phủ , lại có cùng sa mạc khô cằn nóng nự c. Tính đa d ạngvà phức tạp của thiên nhiên Ấn Độ , một mặt là điều kiện thu ận lợi cho cư dân cổ tụ cư và pháttriển, mặt khác là những thế lực đè nặng lên số phận con người Ấn Độ khi nhận thức củ a họcòn thấp kém. * Trung Quố c: Lãnh thổ Trung Quốc mênh mông nên địa hình đ a d ạng và phức tạp. Phíatây có nhiều núi và cao nguyên, khí hậu khô hanh, phía đông có các bình nguyên châu thổ p hìnhiêu, các sông lớn đ ều chảy ra Thái Bình Dương tạo nên khí hậu ôn hòa. Trong số 5 .000 dòngsông củ a nước này thì Hoàng Hà (dài 5.464km) và Dương Tử (dài 5.800) là hai con sông lớnnhất . Tuy thườ ng xuyên gây ra lũ lụ t, nhưng Hoàng Hà và Dương Tử đã mang đến nguồn phùsa bồ i đ ắp cho đất đai thêm màu mỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho nông nghiệp phát triển, manglại giá trị kinh tế cao. Từ xa xưa, những con sông này là những tuyến giao thông huyết mạchnối liền các vùng trong lãnh thổ Trung Quốc. Các triều đ ại đã xu ất hiện, tồn tại và lớn mạnhtrên lưu vực hai dòng sông này và xây dựn ...