Hướng dẫn phòng trừ một số dịch hại quan trọng trên cây lúa - ThS. Phan Anh Thế

Tài liệu sau đây nhằm trình bày cách phòng trừ một số dịch hại quan trọng trên cây lúa như: Sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân bướm hai chấm, rầy nâu, rầy lưng trắng, rầy nâu nhỏ, các bệnh gây vàng lá lúa, bệnh lem lép hạt, bệnh đạo ôn. Mời các bạn cùng tham khảo.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hướng dẫn phòng trừ một số dịch hại quan trọng trên cây lúa - ThS. Phan Anh ThếPhòng trừ một số sâu bệnh chính và kỹ thuật tính toán bón phân cho lúa HƯỚNG DẪN PHÒNG TRỪ MỘT SỐ DỊCH HẠI QUAN TRỌNG TRÊN CÂY LÚA1. SÂU CUỐN LÁ NHỎ Có ba loài sâu cuốn lá nhỏ hại lúa ở Việt Nam: Cnaphalocrocis medinalis,Marasmia exigua và Marasmia patnalis. Phân bố rộng trên thế giới, tại Việt Nam chỉcó loài Cnaphalocrocis medinalis là phổ biến. Quy luật gây hại của SCLN như sau: Trứng được đẻ rải rác trên lá, thường làmặt dưới và cạnh gân chính giữa của lá. Sâu non nhả tơ cuốn dọc lá lúa thành mộtbao thẳng đứng hoặc bao tròn gập lại. Sâu nằm trong bao tổ ăn phần biểu bì mặt trênvà diệp lục và không ăn biểu bì mặt dưới lá, dọc theo gân lá tạo thành những vệttrắng dài, các vệt này có thể nối liền nhau thành từng mảng. Sau khi qua giai đoạn sâu non, sâu hóa nhộng kéo dài 5-7 ngày rồi vũ hóathành trưởng thành (còn gọi là Ngài). Đặc điểm của Ngài SCLN là có tính hướngsáng mạnh, thường bay vào đèn. Ngoài ra, ngài cài thường bay đến các ruộng gần bờmương, đường đi, vườn, nhà ở, vì thế việc phát hiện SCLN không khó. SCLN thường xuất hiện trong điều kiện thời tiết có nắng mưa xen kẽ, nhiệt độtừ 24-29oC, ẩm độ trên 80%. Mỗi con sâu non có thể gây hại từ 5-9 lá, chúng có thểdi chuyển từ lá này sang lá khác, thời gian di chuyển thường diễn ra từ 17-21 giờ. Sâucó thể phá hại suốt ngày đêm, nên tốc độ gây hại rất nhanh, nếu chủ quan sẽ khôngkịp cứu vãn. Thường thì việc phun thuốc trừ CLCN của nông dân hiệu quả không cao.Ngoài thói quen phòng trừ muộn, đến khi đã thấy trắng lá mới phun (tuổi 3-5) thì mộtquan điểm sai lầm mà người nông dân thường mắc phải là xử lý các nhóm thuốckhông chọn lọc ở gian đoạn lúa đẻ nhánh đã làm giảm mật độ thiên địch Hoặc sử dụng các thuốc dòng tiếp xúc khi sâu đã chui vào tổ hoặc đã tự cuốntổ (tuổi 2-3), thuốc không tiếp xúc được với sâu, nên hiệu quả thấp. Vì vậy để xác định chính xác thời điểm xử lý cần biết vòng đời SCLN kéo dàitrong khoảng từ 25-30 ngày. Sau khi thấy trưởng thành ra rộ trên đồng ruộng thì sautừ 4-5 ngày sẽ có sâu tuổi 1. Mỗi tuổi kéo dài khoảng 3 ngày, nghĩa là sau khi thấy trưởng thành ra rộ thìsau 4-7 ngày là thời điểm phòng trừ thích hợp nhất. Nếu xác định được ngày xuấthiện lứa trước, thì lứa sau sẽ xuất hiện sau 25-30 ngày sau đó. Ở giai đoạn đẻ nhánh nếu đã bị hại trắng lá (sâu đã tuổi 4-5) thì không nênphòng trừ nữa mà sau đó 2 tuần phòng trừ là thích hợp nhất. Xử lý khi sâu tuổi 1-2, vìtuổi lớn hơn phòng trừ sẽ không hiệu quả do lúc đó sâu đã vào tổ thuốc sẽ không tiếpTrang 1 ThS. Phan Anh Thế - Email: anh_the.phan@outlook.comPhòng trừ một số sâu bệnh chính và kỹ thuật tính toán bón phân cho lúaxúc được với sâu, mặt khác sâu ở tuổi 3-4 thì cơ bản lá lúa đã bị trắng, mất hết phầnbiểu bì chỉ còn lại gân lá thì kể cả các thuốc nội hấp lưu dẫn cũng không thể hấp thụvà lưu dẫn được. Trong một vụ lúa, SCLN thường xuất hiện ở 3 thời điểm: giai đoạn đẻ nhánh,giai đoạn bắt đầu làm đòng và giai đoạn lúa trỗ. Giai đoạn cây lúa làm đòng là thờiđiểm quan trọng nhất, lúc này cây lúa sẽ không mọc thêm lá, nên nếu mất đi lá nàonghĩa là mất đi lá đó, có thể mất trắng mùa vụ. Một đặc tính quan trọng của SCLN là gối lứa, khi mật độ cao trong một thờiđiểm có thể có nhiều pha phát dục khác nhau. Vì vậy chỉ nên sử dụng các loại thuốccó tính nội hấp, lưu dẫn và hiệu lực kéo dài để giảm số lần phun, tăng hiệu quả. Nếumật độ chỉ mới đến ngưỡng phải xử lý thì (50 con/m2) có thể sử dụng các dòng thuốctiếp xúc, nên phun sau trưởng thành ra rộ 4-7 ngày. Biện pháp phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ Nếu sử dụng các dòng tiếp xúc như Ebamectin benzoate (Proclaim 1.9EC),Lamda-cyhalothrin (Karate 2.5EC)… thì phun khi sâu mới xuất hiện. Liều lượngProclaim 1.9EC từ 0,15 - 0,2 lít/ha, Karate 2.5EC từ 0,4 - 0,5 lít/ha. Lượng nướcphun phải đảm bảo 400 - 500 lít/ha Các thuốc có tính nội hấp lưu dẫn hiệu quả cao hiện nay nhưChloratraniliprole, Flubendiamide, Fipronil…Trong đó Chloratraniliprole (các thuốcnhư Voliam Targo 063SC, Virtako 40WG) hiệu quả cao cả sâu cuốn lá và sâu đụcthân, thời gian xử lý có thể kéo dài từ sau khi trưởng thành ra rộ, hoặc từ sau khitrưởng thành ra rộ đến khi sâu non tuổi 3. Đối với các vùng có áp lực rầy nên sử dụng Virtako 40WG, các vùng có áp lựcnhện gié nên sử dụng Voliam Targo 063SC để tiết kiệm chi phí phòng trừ rầy vànhện gié. Liều lượng khuyến cáo: Virtako 40WG từ 60-75 gam/ha, Voliam Targo063SC từ 0,4 - 0,6 lít/ha. Lượng nước phun phải đảm bảo 400 - 500 lít/ha.2. SÂU ĐỤC THÂN BƯỚM HAI CHẤM (SĐT) Vòng đời SĐT khoảng 32-42 ngày. Bướm SĐT có tính hướng sáng mạnh, hayvào đèn, khi đậu cánh cụp hình mái nhà, trên mỗi cánh có 1 chấm đen gần phía đuôicánh, đối xứng nhau. Bướm đẻ trứng thành từng ổ, mỗi ổ thực tế có từ 100-600 trứng, trứng được đẻxếp c ...