Huyền thoại trong Liêu Trai chí dị của Bồ Tùng Linh

Huyền thoại là một hiện tượng văn hóa tinh thần của nhân loại, đó là “một hình tượng mà ý nghĩa ngày càng sâu sắc thêm ngay cả khi kẻ sáng tạo ra nó đã qua đi từ lâu”. Huyền thoại đã hóa thân vào các loại hình văn hóa nghệ thuật, nhiều điển tích, điển cố, nguyên mẫu trong huyền thoại đã trở thành quen thuộc với nền văn học thế giới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Huyền thoại trong Liêu Trai chí dị của Bồ Tùng LinhKHOA HỌC XÃ HỘI HUYỀN THOẠI TRONG LIÊU TRAI CHÍ DỊ CỦA BỒ TÙNG LINH ThS. Nguyễn Thị Thu Thủy Khoa Giáo dục Tiểu học và Mầm non, Trường Đại học Hùng Vương TÓM TẮT Huyền thoại là một hiện tượng văn hóa tinh thần của nhân loại, đó là “một hình tượng mà ý nghĩa ngày càng sâu sắc thêm ngay cả khi kẻ sáng tạo ra nó đã qua đi từ lâu”. Huyền thoại đã hóa thân vào các loại hình văn hóa nghệ thuật, nhiều điển tích, điển cố, nguyên mẫu trong huyền thoại đã trở thành quen thuộc với nền văn học thế giới. Huyền thoại là một phạm trù nghệ thuật cũng là một phương thức tư duy để nhận thức, phản ánh đời sống nhân sinh. Liêu Trai chí dị của Bồ Tùng Linh là một hình thức sáng tạo lại huyền thoại dân gian khi tác giả kế thừa, nhào nặn lại có sáng tạo, vận dụng các mô típ và đặc trưng tư duy huyền thoại vào tác phẩm. Liêu Trai chí dị do đó cũng thấm đẫm bầu không khí đậm đặc và vô cùng mê hoặc của huyền thoại từ đó tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt với người đọc mọi thời đại. Từ khóa: Huyền thoại, Liêu Trai chí dị, Bồ Tùng Linh.1. Mở đầu hôn phối chiếm 116/328 truyện với thủy và sự sáng tạo huyền thoại Huyền thoại là một phạm trù 124 nhân vật, Huyền thoại kỳ hình trong văn học, là căn cứ để chúngnghệ thuật cũng là phương thức tư chiếm 241/328 truyện (huyền thoại tôi lựa chọn cách hiểu thuật ngữ:duy để nhận thức , phản ánh hiện nhân vật kỳ hình chiếm 52/328 Mif (tiếng Nga), myth (tiếng Anh),thực hiện tồn. Huyền thoại giúp truyện với 57 nhân vật, huyền mythe (tiếng Pháp), muthos (ngôncon người có cách nhìn riêng, độc thoại nhân vật mang lốt xuất hiện ngữ Hi Lạp cổ) thành huyền thoạiđáo nhằm khám phá cuộc sống trong 189/328 truyện với 196 nhân chứ không phải thần thoại.hiện thực thể hiện ước mơ khát vật), Huyền thoại mộng ảo chiếm 87/328 truyện với 92 nhân vật. 2. Nội dungvọng về đời sống nhân sinh, từ đóđưa ra những bài học triết lí sâu sắc. Thần thoại - loại nghệ thuật 2.1. Huyền thoại hôn phối Trong các kiểu hóa thân của sáng tác trong tự giác, ra đời trong Theo Từ điển từ và ngữ Hánhuyền thoại, sự chuyển dạng vào thời kỳ ấu thơ của nhân loại. Soi Việt, hôn phối là “sánh đôi”, “hônvăn học nghệ thuật là cách độc vào nó, có thể thấy những hành vi nhân” [2, 299] còn Từ điển Tiếngđáo nhất. Do ảnh hưởng thời đại, tín ngưỡng quan niệm nhân sinh, Việt định nghĩa: Hôn phối là “ lấytruyền thống văn hóa văn học và cấu trúc tâm lí, những hoạt động sinh tồn và những ước mơ cháy nhau thành vợ chồng, kết hôn” [4,hứng thú cá nhân, nhiều tác giả bỏng của một thời quá vãng. Thần 461]. Cũng cách hiểu như vậy, Từđời sau quan niệm: Huyền thoạinhư một ý niệm xuất phát từ thời thoại đã thẩm thấu vào tiểu thuyết điển biểu tượng văn hóa thế giớinguyên thủy và coi nó là cội nguồn từ quá khứ đến hiện tại. Tuy nhiên, khẳng định: Hôn phối là “biểucủa sáng tác, coi huyền thoại như giữa thần thoại và huyền thoại có tượng của việc kết duyên ân ái giữahệ thống hình tượng mang tính điểm tương đồng nhưng không người đàn ông và người đàn bà” [1,chất phương tiện nghệ thuật để đồng nhất. Về đối tượng phản ánh 247]. Như vậy hôn phối có ý nghĩachuyển tải ý đồ nghệ thuật. thì huyền thoại đã bao hàm cả thần tương đồng với phối ngẫu, giai Trong Liêu Trai chí dị, người thoại. Kể cả đối tượng sáng tác lẫn ngẫu, lương ngẫu, kết duyên.đọc thấy xuất hiện ba kiểu huyền mục đích sáng tác thì huyền thoại Trong bầu không khí huyềnthoại: Huyền thoại hôn phối, Huyền có nội dung bao hàm rộng hơn thoại của dân gian vốn đã lưuthoại kỳ hình và Huyền thoại thần thoại. Trong huyền thoại có truyền nhiều huyền thoại về sựmộng ảo. Dựa trên văn bản mà cả thần thoại, ngược lại trong thần kết duyên kỳ lạ giữa con ngườichúng tôi khảo sát, thống kê thấy thoại chưa chắc có huyền thoại. với thần linh, ma quỷ, với nhữngđược: Huyền thoại trong ...