Ðiều cần biết khi dùng calcitonin

Calcitonin là loại thuốc ức chế tiêu xương, chống loãng xương, chống tăng calci huyết. Tên khác của calcitonin là thyrocalcitonin. Calcitonin là một hormon. Ở động vật có vú, nó là một trong ba hormon của tuyến giáp (tế bào C tiết ra calcitonin. Tế bào nang tiết ra triiodothyroxin và tetraiodothyroxin). Ở cá calcitonin do hạch cuối mang cá tiết ra. Calcitonin có thể chiết xuất từ người, lợn và cá. Bản chất của calcitonin là một polypeptid nên bị dịch vị dạ dày phá hủy, do đó không có dạng thuốc uống, chỉ có dạng thuốc tiêm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ðiều cần biết khi dùng calcitonin Ðiều cần biết khi dùng calcitoninCalcitonin là loại thuốc ức chế tiêu xương, chống loãng xương,chống tăng calci huyết. Tên khác của calcitonin là thyrocalcitonin.Calcitonin là một hormon. Ở động vật có vú, nó là một trong ba hormoncủa tuyến giáp (tế bào C tiết ra calcitonin. Tế bào nang tiết ratriiodothyroxin và tetraiodothyroxin). Ở cá calcitonin do hạch cuối mangcá tiết ra.Calcitonin có thể chiết xuất từ người, lợn và cá.Bản chất của calcitonin là một polypeptid nên bị dịch vị dạ dày phá hủy,do đó không có dạng thuốc uống, chỉ có dạng thuốc tiêm (tiêm bắp, tiêmdưới da, truyền tĩnh mạch) và thuốc xịt mũi.Thuốc tiêm và thuốc xịt mũi (calcitonin cá hồi) bảo quản trong tủ lạnh(2 - 80C). Thuốc xịt mũi đã mở, để ở nhiệt độ phòng tối đa là 4 tuần.Thuốc tiêm calcitonin người, bảo quản tránh ánh sáng ở nhiệt độ dưới250C (không để tủ lạnh).Tác dụng của calcitonin người và calcitonin cá hồi giống nhau, nhưng vềhoạt lực thì calcitonin cá hồi mạnh hơn tới 50 lần so với calcitonin người(khi cùng khối lượng như nhau). Sau khi tiêm bắp hoặc dưới da khoảng15 phút, calcitonin cá hồi bắt đầu có tác dụng, hiệu lực tối đa đạt đượckhoảng 4 giờ. Tác dụng kéo dài từ 8 - 24 giờ.Calcitonin lợn dùng lâu dài có thể sinh ra các kháng thể trung hòa tácdụng của calcitonin.Khi dùng đường phun mũi, calcitonin được hấp thụ nhanh qua niêm mạcmũi, sau 30- 40 phút thì đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương (khả dụngsinh học bằng 3% so với đường tiêm bắp cùng liều).Calcitonin có tác dụng điều hòa trung ương với chuyển hóa chất khoáng.Ức chế tiêu xương (tốc độ tiêu xương càng cao thì tác dụng ức chế tiêuxương của calcitonin càng rõ rệt) bằng cách ức chế các hủy cốt bào,đồng thời kích thích các tạo cốt bào để tăng tạo xương. Calcitonin làmtăng hấp thu calci ở ống tiêu hóa.Calcitonin đối lập với hormon cận giáp, làm giảm tiêu canxi ở xương,giảm nồng độ canxi huyết thanh (tác dụng này chủ yếu do ức chế trựctiếp sự tiêu xương do các tế bào hủy xương gây ra). Sau khi tiêm liềucalcitonin đầu tiên khoảng 2 giờ đã có tác dụng làm giảm nồng độ canxihuyết thanh, tác dụng này kéo dài khoảng 6 - 8 giờ.Calcitonin tương tác với vitamin D và hormon cận giáp, ức chế tiêuxương do đó làm hạ canxi huyết (3 chất chính điều hòa canxi huyết vàchuyển hóa xương là: calcitonin, vitamin D, hormon cận giáp).Calcitonin tác động trực tiếp trên thận, làm tăng bài tiết calci, phosphatvà natri bằng cách ức chế tái hấp thu ở ống thận.Lưu ý khi dùngCalcitonin được chỉ định trong điều trị chống loãng xương ở phụ nữ mãnkinh (kết hợp với vitamin D và canxi để ngăn ngừa hủy tế bào xương);bệnh viêm xương biến dạng (còn gọi là bệnh Paget); chống tăng canxihuyết do các bệnh ung thư di căn xương như: ung thư tuyến tiền liệt, ungthư vú, carcinom và đa u tủy xương, bệnh xương thứ phát do suy thận;giảm đau có hiệu quả, trong các bệnh có nguyên nhân do tăng hủyxương ở người trên 50 tuổi (phối hợp với các thuốc giảm đau khác) nhưthoái hóa cột sống, đau thần kinh tọa, loạn dưỡng thần kinh, viêm khớpdo thấp, thoát vị đĩa đệm...Những người quá mẫn với calcitonin thì không được dùng thuốc.Những người có tiền sử dị ứng với protein, người trong thời kỳ cho conbú (nếu cần dùng thuốc phải ngừng cho con bú), người mang thai nênhết sức thận trọng khi dùng calcitonin.Khi cần dùng calci và vitamin D phải dùng sau calcitonin 4 giờ