Kể chuyện danh nhân Việt Nam (Tập 7): Phần 1

Hầu như là một quy luật trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam là cứ mỗi khi đất nước có khó khăn bên trong hay từ bên ngoài thì xu hướng canh tân đổi mới lại xuất hiện". Không thể bỏ sót một Lý Công Uẩn - người tính kế cho muôn vạn đời sau với Chiếu dời đô lịch sử, một Hồ Quý Ly với những cải cách xuất sắc về tiền giấy, một Nguyễn Trường Tộ với 58 bản điều trần dâng vua Tự Đức. Và còn những cái tên với những cải cách vượt bậc mà bạn có thể tìm hiểu thêm trong tập 7 của bộ 10 tập Kể chuyện danh nhân Việt Nam mang tên Những nhà cải cách Việt Nam. Sách được chia thành 2 phần, mời các bạn cùng đón đọc phần 1 sau đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kể chuyện danh nhân Việt Nam (Tập 7): Phần 1TẬP 7: NHỮNG NHÀ CẢI CÁCH VIỆT NAM 1Biểu ghi biên mục trước xuất bản được thực hiện bởi Thư viện KHTH TP.HCMLê Minh Quốc Những nhà cải cách Việt Nam / Lê Minh Quốc. - Hồ Chí Minh : Trẻ, 2009 234tr. ; 24cm. - (Kể chuyện danh nhân Việt Nam ; T.7) 1. Danh nhân -- Việt Nam. 2. Lịch sử -- Việt Nam. I. Ts. 959.7092 -- dc 22 L433-Q16nhà xuất bản trẻ BỘ SÁCH KỂ CHUYỆN DANH NHÂN VIỆT NAMHOAN NGHÊNH BẠN ĐỌC GÓP Ý PHÊ BÌNHNHÀ XUẤT BẢN TRẺ161b Lý Chính Thắng - Quận 3 - TP. Hồ Chí MinhĐiện thoại: 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9316289Fax: 84.8.8437450E-mail: nxbtre@hcm.vnn.vnWebsite: http://www. nxbtre.com.vn 4 TẬP 7: NHỮNG NHÀ CẢI CÁCH VIỆT NAM LỜI NÓI ĐẦU Trong bản “thiên cổ hùng văn” Bình Ngô đại cáo của nhà vănhóa, chính trị, quân sự thiên tài Nguyễn Trãi - nhân vật kiệt xuấttrong lịch sử nước nhà ở thế kỷ XV đã dõng dạc tuyên bố: “Mộtgươm đại định, dẹp phăng giặc giã, dựng nên công oanh liệt ngànnăm. Bốn bề phẳng lặng, sạch hết đục nhơ, tuyên bố mệnh duy tânkhắp nước”. Điều đó cho thấy trong tâm thức người Việt Nam ta,dựng nước và giữ nước luôn gắn liền với sứ mệnh duy tân đất nước.Trong thời đại của chúng ta, ngay từ gian khổ của cuộc kháng chiếnchống Pháp, dù phải đối phó với bao nhiêu trở ngại để đánh đuổingoại xâm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra chỉ thị: “Nước nhà cầnphải kiến thiết. Kiến thiết cần phải có nhân tài. Trong số 20 triệuđồng bào chắc không thiếu người có tài, có đức” (Báo Cứu Quốc số411, ngày 20/11/1946). Có thể khẳng định, đó là những người gópphần không nhỏ để đưa đất nước phát triển sang một thời kỳ mới. Giáo sư Đinh Xuân Lâm - Chủ tịch Hội đồng khoa học Trungtâm UNESCO thông tin tư liệu lịch sử và văn hóa Việt Nam - đãhoàn toàn có lý khi khẳng định: “Hầu như là một quy luật tronglịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam là cứmỗi khi đất nước có khó khăn bên trong hay từ bên ngoàitới thì xu hướng canh tân, đổi mới lại xuất hiện bằng nhữngcải cách, đổi mới cụ thể về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hộikhắc phục các khó khăn trở ngại tạo đà tiến lên một thời kỳphát triển mới. Đồng thời qua nội dung cũng thấy rõ được làmuốn cải cách đổi mới có kết quả thì phải thực hiện trên tất cả 5 BỘ SÁCH KỂ CHUYỆN DANH NHÂN VIỆT NAMlãnh vực, trước hết là về kinh tế và chính trị, kinh tế và chínhtrị phải tiến hành song song, không có cải cách chính trị làmbệ đỡ, động lực thúc đẩy cho cải cách kinh tế thì không thểthành công”. Trên tinh thần muốn nhìn lại lịch sử nước nhà quacác cải cách mà những con người tài đức đã vạch ra, Nhà xuất bảnTrẻ xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc tập Những nhà cải cáchViệt Nam. Đây là tập sách thuộc bộ sách nhiều tập KỂ CHUYỆNDANH NHÂN VIỆT NAM do nhà thơ Lê Minh Quốc biên soạn. Trong tập sách này, chúng tôi đề cập đến vua Lê Thánh Tông,người triệt để cải cách nước nhà từ thế kỷ XV với nhiều chính sáchtiến bộ. Hầu như trong lãnh vực nào, ngài cũng để lại những dấuấn quan trọng như lập Hồng Đức bản đồ - đánh dấu một bước tiếnmới về khoa địa lý họa đồ, phản ánh rõ nét về ý thức bảo vệ toànvẹn lãnh thổ và chủ quyền độc lập của nước nhà Đại Việt; như vịệcban hành Bộ luật Hồng Đức không chỉ phát huy tác dụng ở triềuLê mà còn là cơ sở pháp lý cho các triều đại sau đó.…Do đó khôngphải ngẫu nhiên mà nhà bác học Phan Huy Chú cho rằng “chínhtrị thời Hồng Đức rất thịnh”. Lê Thánh Tông thành công trongcải cách, một phần chính vì nhà vua là người giữ cương vị tối caotrong nhà nước phong kiến thời bấy giờ - mọi chính sách canh tâncủa ngài đều được thi hành toàn diện. Trong khi đó, lịch sử cũngcho thấy có những cải cách không được thực hiện, vì triều đình lúcđó không đủ tầm nhận thức các chương trình cải cách này. Đó thựcsự là một điều đáng tiếc. Bởi nếu những cải cách của những danhnhân ấy được thực thi thì hẳn lịch sử nước ta đã có những bước tiếnđáng kể. Những danh nhân không may mắn, sống bất phùng thời ấylà danh nhân Lương Đắc Bằng - người dâng 14 chước trị bình dướithời vua Lê Tương Dực, danh nhân Giáp Hải - người đã dũng cảmdâng sớ dưới thời vua Mạc Mậu Hợp. Qua đó ta cũng rút ra được bàihọc: Các “thiên tử” này đã phải kết thúc một số phận bi thảm, mộttrong những nguyên nhân chính yếu là đã không sáng suốt, khôngnhanh chóng thực hiện theo những cải cách ấy. Tiếp theo là các danhnhân khác như Nguyễn Cư Trinh, người có công ổn định đời sống 6 TẬP 7: NHỮNG NHÀ CẢI CÁCH VIỆT NAMnhân dân ở Đàng trong vào thế kỷ XVIII; là Nguyễn Trường Tộ,người đã viết 58 bản điều trần dưới thời vua Tự Đức - khiến ngàynay chúng ta còn phải kinh ngạc trước tầm vóc suy nghĩ của ông; làBùi Viện, một nhà ngoại giao lần đầu tiên diện kiến tổng thống Mỹđể đặt mối quan hệ cần thiết trong bối cảnh nước nhà đang bị ngoạixâm, đồng ...