Kế toán khoản giảm trừ doanh thu theo chế độ kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán quốc tế

Bài viết này "Kế toán khoản giảm trừ doanh thu theo chế độ kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán quốc tế" ra một khía cạnh như vậy thông qua sự phân tích về cách ghi nhận và hạch toán kế toán các khoản giảm trừ doanh thu giữa chuẩn mực kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán Quốc tế. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kế toán khoản giảm trừ doanh thu theo chế độ kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán quốc tế KẾ TOÁN KHOẢN GIẢM TRỪ DOANH THU THEO CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN VIỆT NAM VÀ CHUẨN MỰC KẾ TOÁN QUỐC TẾ ThS. Trịnh Xuân Hƣng Khoa Kế toán – Tài chính – Ngân hàng, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh TÓM TẮT Theo lộ trình, chuẩn mực kế toán Việt Nam phải hòa nhập và tương đồng với Chuẩn mực kế toán Quốc tế. Thời gian gần đây, hướng dẫn chế độ kế toán Việt Nam đã được xây dựng dựa trên sự tham khảo của chuẩn mực kế toán Quốc tế. Tuy nhiên vẫn còn có những sự hòa nhập chưa thật sự hoàn hảo. Bài viết này chỉ ra một khía cạnh như vậy thông qua sự phân tích về cách ghi nhận và hạch toán kế toán các khoản giảm trừ doanh thu giữa chuẩn mực kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán Quốc tế. Từ khóa: Chuẩn mực kế Toán Việt Nam, chuẩn mực kế toán Quốc tế, chuẩn mực báo cáo tài chính Quốc tế, các khoản giảm trừ doanh thu, chiết khấu thương mại. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Nền kinh tế Việt Nam càng ngày càng hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới thông qua việc đàm phán và gia nhập các hiệp định thương mại tự do. Cùng với sự hội nhập về kinh tế thì sự tương đồng giữa chuẩn mực kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán Quốc tế cũng là một vấn đề cấp bách hiện nay. Theo dự kiến, trong thời gian tới Việt Nam có thể áp dụng chuẩn kế toán quốc tế IAS/IFRS trong việc lập và trình bày các báo cáo tài chính, hoặc có thể xây dựng chuẩn mực kế toán Việt Nam dựa trên nền tảng của chuẩn mực kế toán Quốc tế. Trên thực tế, việc đi đến thống nhất và hoàn thiện là cả một vấn đề dài với rất nhiều những khó khăn chưa dễ giải quyết trong một thời gian ngắn. Trong bài viết này, tác giả chỉ ra sự khác biệt giữa chuẩn mực kế toán Việt Nam và chuẩn mực kế toán Quốc tế trong việc hạch toán “Các khoản giảm trừ doanh thu”. Và để đơn giản và dễ hiểu, tác giả đặt giả thuyết rằng: Các giao dịch giữa hai bên mua và bán đều chưa được thanh toán tiền, kỳ kế toán là năm dương lịch và bỏ qua các số liệu về thuế cũng như giá vốn hàng bán. Các khoản giảm trừ doanh thu được phân tích trong bài này được cụ thể hóa là khoản Chiết khấu thương mại (TK5211 theo hướng dẫn của chế độ kế toán Việt Nam). 2. CƠ SỞ PHÁP LÝ 2.1. Chuẩn mực và hƣớng dẫn chế độ kế toán Việt Nam Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14: Doanh thu và thu nhập khác ban hành theo quyết định 149/2001/QĐ – BTC ngày 31/12/2001 của Bộ Tài chính quy định: Chiết khấu thương mại là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với số lượng lớn” (đoạn 03 phần quy định chung). Thông tư 200/2014/TT – BTC ban hành ngày 22/12/2014 hướng dẫn Chế độ kế toán Việt Nam. Chi tiết tại điều 81 hướng dẫn tài khoản 521 – Các khoản giảm trừ doanh thu. Phần nguyên tắc kế toán và phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu. 316 2.2. Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế IFRS 15 – Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng. Chuẩn mực này do IASB ban hành tháng 5 năm 2014 và có hiệu lực bắt đầu từ kỳ kế toán 01/01/2017. Theo đó: Doanh thu là một thông tin quan trọng đối với người đọc báo cáo tài chính, nó được sử dụng để đánh giá hoạt động kinh doanh và vị trí tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên các hướng dẫn trước đây về ghi nhận doanh thu theo IFRS và US GAAP (Những nguyên tắc kế toán chung được thừa nhận Mỹ - US Generally Accepted Accounting Principles) có sự khác biệt và cả hai đều cần cải tiến. Chính vì vậy hai tổ chức ban hành chuẩn mực IASB và FASB (Hội đồng chuẩn mực kế toán tài chính Mỹ - Financial Accounting Standards Board) đã triển khai một dự án kết hợp để làm rõ các nguyên tắc ghi nhận doanh thu cũng như xây dựng một chuẩn mực chung về ghi nhận doanh thu. Dự án này bắt đầu từ tháng 10/2002 và kết quả là IFRS 15 – Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng được ban hành. IFRS 15 ra đời thay thế các chuẩn mực và quy định sau: IAS 11; IAS 18; IFRIC 13; IFRIC 15; IFRIC 18 của IASB và SIC 31 của FASB. 3. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN KHOẢN GIẢM TRỪ DOANH THU THEO CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN VIỆT NAM VÀ THEO CHUẨN MỰC KẾ TOÁN QUỐC TẾ Để tìm hiểu và phân tích vấn đề này, chúng ta cùng tham khảo ví dụ như sau: Trong năm 20x1 công ty A bán hàng cho công ty B như sau (Đvt: 1.000đ). Bảng 1. Hoạt động bán hàng của công ty B STT Số chứng từ Ngày chứng từ Nội dung Thành tiền 1 0012345 31/01/201x Bán hàng cho công ty B 5.000.000 2 0012346 31/03/201x Bán hàng cho công ty B 2.000.000 3 0012347 31/05/201x Bán hàng cho công ty B 3.000.000 4 0012348 31/08/201x Bán hàng cho công ty B 5.000.000 5 0012349 31/1 ...