Kết quả ban đầu nghiên cứu thành phần hóa học cây lá ngón (Gelsemium elegans) của việt nam: Phần l – Phân lập và định cấu trúc các oxindol ancaloit

Điều tra hóa học lá của Gelsemium elegans đang phát triển ở Việt Nam kết quả là cô lập các alkaloid oxindol: gelsemine, gelsevirine, humantenine và gelsenicine. Cấu trúc của chúng đã được xác định trên cơ sở của IR, MS, 1 H- và 13CNMR quang phổ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kết quả ban đầu nghiên cứu thành phần hóa học cây lá ngón (Gelsemium elegans) của việt nam: Phần l – Phân lập và định cấu trúc các oxindol ancaloitT¹p chÝ Hãa häc, T. 42 (1), Tr. 99 - 104, 2004KÕt qu¶ ban ®Çu vÒ nghiªn cøu thµnh phÇn hãa häcc©y l¸ ngãn (Gelsemium elegans) cña ViÖt NamPhÇn I - Ph©n lËp vµ x¸c ®Þnh cÊu tróc c¸c oxindol ancaloit§Õn Tßa so¹n 21-11-2003L¹i Kim Dung, TrÞnh ThÞ Thñy, TrÇn V¨n Sung,Ph¹m Gia §iÒn, Ph¹m ThÞ NinhViÖn Hãa häc, ViÖn Khoa häc v C«ng nghÖ ViÖt NamSummaryChemical investigation of the leaves of Gelsemium elegans growing in Vietnamresulted in the isolation of the oxindol alkaloids: gelsemine, gelsevirine, humantenine andgelsenicine. Their structures have been determined on the basis of the IR, MS, 1H- and 13CNMR spectroscopy.I - Më ®ÇuTheo c¸c nh thùc vËt ViÖt Nam, chi L¸ngãn ë n íc ta chØ cã mét lo i (Gelsemiumelegans, Benth.), thuéc hä M* tiÒn (Loganiaceae). C©y L¸ ngãn hay cßn ® îc gäi l Congãn, Thuèc rót ruét, §¹i tr ®¾ng hay §o¹ntr êng th¶o l lo¹i c©y mäc leo kh¸ phæ biÕn ëmiÒn rõng nói ViÖt Nam. C©y L¸ ngãn rÊt ®éc,®èi víi chuét nh¾t tr¾ng liÒu ®éc LD50 l 200mg l¸ kh« / 1 kg chuét. V× vËy ng êi ta kh«nghay dïng c©y n y l m thuèc m chØ dïng ®Ó tùtö hay víi môc ®Ých ®Çu ®éc. Ngo i ra, ëTrung Quèc hay dïng rÔ c©y n y ®Ó l m thuècch÷a hñi hay ch÷a bÖnh nÊm tãc. C©y L¸ ngãn®* ® îc nhiÒu nh khoa häc trªn thÕ giíinghiªn cøu vÒ th nh phÇn hãa häc. C¸c kÕtqu¶ nghiªn cøu cho thÊy c©y n y cã chøanhiÒu oxindol ancaloit cã cÊu tróc ®a d¹ng nhgelsemin, gelmixin, kuminin, kuminidin....GÇn ®©y, ng êi ta cßn t×m thÊy oxindolancaloit g¾n víi iridoit tõ c©y L¸ ngãn cña Th¸iLan [1, 2]. Cho ®Õn nay ë trong n íc còng nhtrªn thÕ giíi ch a thÊy cã c«ng bè n o vÒ th nhphÇn hãa häc c©y L¸ ngãn cña ViÖt Nam. TiÕnh nh nghiªn cøu th nh phÇn hãa häc l¸ c©y L¸ngãn thu h¸i t¹i L¹ng S¬n, chóng t«i ®* ph©n lËpv x¸c ®Þnh cÊu tróc cña c¸c hîp chÊt triterpen laxit ursonic v c¸c oxindol ancaloit cã cÊu tróchãa häc kh¸c nhau. B i n y tr×nh b y kÕt qu¶nghiªn cøu ph©n lËp v x¸c ®Þnh cÊu tróc hãahäc bèn hîp chÊt oxindol ancaloit l gelsemin(1), gelsevirin (2), humantenin (3) v gelsenixin(4). CÊu tróc hãa häc cña c¸c chÊt t¸ch ra ® îcx¸c ®Þnh b»ng c¸c ph ¬ng ph¸p phæ hång ngo¹i(FT-IR), phæ khèi (EI-MS), phæ céng h ëng tõh¹t nh©n (1H-, 13C-NMR) v so s¸nh víi c¸c t iliÖu ®* c«ng bè.II - KÕt qu¶ v& th¶o luËnDÞch chiÕt metanol 85% cña l¸ c©y L¸ngãn sau khi lo¹i dung m«i d íi ¸p suÊt gi¶m,® îc chiÕt lÇn l ît b»ng c¸c dung m«i nhexan, etyl axetat v n-butanol. CÊt lo¹i dungm«i thu ® îc c¸c cÆn dÞch chiÕt t ¬ng øng. TõcÆn dÞch chiÕt n-butanol axit hãa b»ng HCllo*ng v kiÒm hãa b»ng NaHCO3 sau ®ã chiÕtl¹i b»ng CHCl3, thu ® îc ancaloit tæng. Tõ cÆnancaloit n y, b»ng s¾c ký cét th êng, s¾c ký99cét nhanh (flash chromatography) v s¾c ký lípmáng ®iÒu chÕ trªn silicagel víi c¸c hÖ dungm«i thÝch hîp ®* ph©n lËp ® îc c¸c ancaloit 1,2, 3 v 4 s¹ch.17OH16H314810111312N41192NaR202118OGelseminGesevirin1716O14371671: R= H2: R= OCH3Ob5917151562ONMeOMe1532057194N121Gelsevirin(2)3,80 br s3,41 d (0,7)2,02 sHumantenin(3)3,62 d (7,4)1214ax14eq7,38 d (7,4)6,97 dt (7,6; 7;6;0,7)7,16 dt (7,6; 7,6;0,8)6,72 d (7,6)2,81 dd (14,3;2,7)1,98 br s7,37 d (7,3)7,11 dt (7,6; 7,6;1,0)7,31 dt (7,6; 7,6;1,1)7,01 d (7,7)2,60 m1,69 q (6,7)152,30 m7,45 d (7,3)7,06 dt (7,6; 7,6;1,1)7,29 dt (7,7; 7,7;1,1)6,95 d (7,7; 0,5)2,83 dd (14,5; 2,9)2,02 ddd (14,5;5,6; 2,8)2,31 m100N1944: GelsenixinGelsemin(1)3,77 s3,49 s1,98 br s1152B¶ng 1: Sè liÖu phæ 1H-NMR cña chÊt 1 - 4 [500 MHz, CDCl3, gi¸ trÞ356ax6eq91018206ONOMe183: HumanteninH16142,28 m(ppm), J (Hz)]Gelsenixin(4)3,72 dd (4,5; 1,9)4,41 m2,65 m2,37 dd (15,5; 2,0)7,53 d (7,5)7,06 dt (7,6; 7,6; 1,0)7,25 dt (7,6; 7,6; 1,1)6,87 d (7,6)2,37 dd (15,5; 2,2)2,13 ddd (15,0; 5,5;3,0)2,71 d (9,0; 7,4)1617a17e18ax18eq1921exo21endoNbMeNaOMeN-H2,45 d (8,3)3,90 dd (11,1;1,6)4,07 dd (11,1;1,6)5,07 dd (11,1;1.0)4,93 dd (17,8;11,0)6,25 dd (17,8;10.9)2,75 d (10,6)2,37 d (10,5)2,25 s2,45 d (8,4)3,98 d (11,1;2,1)4,09 dd (11,1; 2,1)4,97 dd (17,8; 1,1)5,14 dd (11,0; 1,2)6,24 dd (17,8;11,0)2,77 d (10,4)2,35 d (10,3)2,25 s3,96 s2,33 m4,19 dd (11,0; 1,0)4,05 dd (11,0; 5,3)1,65 d (6,8), CH32,45 m4,27 dd (10,0; 3,4)3,93 dd (10,0; 3,5)18-CH3 1,28 t (7,4)5,38 br q (6,8)2,87 dd (17,0; 9,3)2,40 dd (17,0; 7,5)3,41 d (15,0)3,33 d (15,0)2,363,983,94 s9,25B¶ng 2: Sè liÖu phæC2356789101112131415161718192021NbMeNaOMe13C-NMR cña chÊt 1 - 4 [125 MHz, CDCl3, gi¸ trÞGelsemin(1)179,1869,2871,9150,3154,03131,67128,03121,57127,89109,08140,6322,6735,5837,9861,28112,29138,2753,7765,6840,50Gelsevirin(2)172,8569,347 ...