Kết quả điều tra bước đầu về đa dạng sinh học của các loài chim ở khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước Vân Long, tỉnh Ninh Bình

Bài viết tiến hành nghiên cứu đa dạng sinh học của các loài chim, ảnh hưởng của con người và đề xuất một số giải pháp bảo tồn các loài chim nhằm phục vụ sự phát triển du lịch sinh thái ở khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước Vân Long, tỉnh Ninh Bình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kết quả điều tra bước đầu về đa dạng sinh học của các loài chim ở khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước Vân Long, tỉnh Ninh Bình 26(4): 20-24 T¹p chÝ Sinh häc 12-2004 KÕt qu¶ ®iÒu tra B−íc ®Çu vÒ ®a d¹ng sinh häc cña c¸c loµi chim ë Khu b¶o tån thiªn nhiªn ®Êt ngËp n−íc V©n Long, tØnh Ninh B×nh NguyÔn l©n hïng s¬n Tr−¬ng ®¹i häc Khoa häc tù nhiªn, §HQG HN Khu b¶o tån thiªn nhiªn ®Êt ngËp n−íc nµy. Khu hÖ ®éng vËt cã 39 loµi thó, 26 loµi bß (KBTTN §NN) V©n Long cã tæng diÖn tÝch quy s¸t, 6 loµi l−ìng c−, 44 loµi c¸, 45 loµi ®éng vËt ho¹ch lµ 2.643 ha n»m vÒ phÝa ®«ng b¾c tØnh næi, 37 loµi ®éng vËt ®¸y, 79 loµi c«n trïng Ninh B×nh, trªn ®Þa phËn cña 6 x·: Gia H−ng, (Trung t©m TN&MT L©m nghiÖp, ViÖn Liªn S¬n, Gia Hoµ, Gia V©n, Gia Xu©n vµ Gia §TQHR, 2001). Trong c¸c loµi thó, loµi voäc Thanh thuéc huyÖn Gia ViÔn. VÞ trÝ ®Þa lý cña m«ng tr¾ng (Trachypithecus delacouri) lµ mét khu b¶o tån: tõ 20020’55”-20025’45” vÜ ®é B¾c, loµi ®Æc h÷u ph©n bè hÑp ë ViÖt Nam, rÊt ®−îc tõ 105048’20”-105054’30” kinh ®é §«ng. chó ý vµ thu hót nhiÒu nhµ khoa häc tËp trung V©n Long lµ mét vïng ®Êt ngËp n−íc cã nghiªn cøu diÖn tÝch lín ë vïng ®ång b»ng B¾c bé [9], cã Trong hai n¨m 2001-2002, chóng t«i ®· tiÕn nhiÒu d¶i nói ®¸ v«i vµ c¸c hßn ®¶o næi trªn mÆt hµnh ®iÒu tra nghiªn cøu vÒ ®a d¹ng sinh häc n−íc, lµ khu vùc cã tÝnh ®a d¹ng sinh häc cao. cña c¸c loµi chim, ¶nh h−ëng cña con ng−êi vµ Tr−íc hÕt lµ ®a d¹ng vÒ sinh c¶nh: sinh c¶nh ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p b¶o tån c¸c loµi chim rõng phôc håi trªn nói ®¸ v«i (chiÕm 15% diÖn nh»m phôc vô sù ph¸t triÓn du lÞch sinh th¸i ë tÝch khu b¶o tån), sinh c¶nh rõng trång (chiÕm KBTTN§NN V©n Long. 4% diÖn tÝch), sinh c¶nh tr¶ng cá vµ c©y bôi (chiÕm 49% diÖn tÝch), sinh c¶nh nói ®¸ kh«ng I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu c©y (chiÕm 8% diÖn tÝch), sinh c¶nh ®Êt ngËp n−íc quanh n¨m (chiÕm 13% diÖn tÝch), sinh Chóng t«i chñ yÕu dïng ph−¬ng ph¸p truyÒn c¶nh ®Êt n«ng nghiÖp vµ ®Êt thæ c− (chiÕm 11% thèng trong nghiªn cøu nh−: quan s¸t trùc tiÕp diÖn tÝch). Theo NguyÔn Quèc Dùng, Vò V¨n trªn thùc ®Þa, pháng vÊn d©n ®Þa ph−¬ng vµ kÕ Dòng (2000), hÖ thùc vËt ë khu b¶o tån kh¸ thõa c¸c tµi liÖu ®· c«ng bè vÒ chim trong vïng phong phó víi 457 loµi thùc vËt bËc cao cã nghiªn cøu. Trªn thùc ®Þa, quan s¸t chim trùc m¹ch thuéc 327 chi, 127 hä víi nhiÒu loµi ®Æc tiÕp theo ®iÓm b»ng tª-lª-xcèp Kowa cì 60X, φ tr−ng nh−: nghiÕn (Burretiodendron tonkinense), 82 cña NhËt B¶n vµ èng nhßm cì 10×53 cña chß chØ (Shorea sinensis), l¸t hoa (Chukrasia Nga cã g¾n la bµn. X¸c ®Þnh tªn khoa häc vµ tªn tabularis), chß xanh (Terminalia myriocarpa)... tiÕng Anh cña loµi theo tµi liÖu An Annotated Trong ®ã, thùc vËt H¹t kÝn gi÷ vai trß quan träng nhÊt, chiÕm 95% tæng sè loµi cña khu b¶o tån. Checklist of the Birds of the Oriental Region [5], tªn tiÕng ViÖt theo tµi liÖu Danh lôc Chim ViÖt ë V©n Long còng ®· x¸c ®Þnh ®−îc 39 loµi thùc vËt bËc cao cã trong ®Çm n−íc vµ c¸c thuû vùc Nam [8]. §ång thêi so s¸nh ¶nh chôp mét sè xung quanh, 96 loµi thùc vËt bËc thÊp thuéc 5 loµi chim ngoµi thùc ®Þa vµ mÉu thu thËp t¹i ngµnh t¶o lµ: t¶o lam (Cyanophyta), t¶o silÝc V©n Long víi s¸ch [3, 4] vµ c¸c mÉu chim ®· (Bacillariophyta), t¶o lôc (Chlorophyta), t¶o ®Þnh lo¹i ë B¶o tµng §éng vËt cña khoa Sinh vµng ¸nh (Chrisophyta) vµ t¶o m¾t häc (§HQGHN). Dïng ph−¬ng ph¸p mét ng−êi (Euglenophyta) (Phan V¨n M¹ch, Lª Hïng ®Õm trùc tiÕp trªn thùc ®Þa vµ ®äc ghi liªn tôc Anh, Hå Thanh H¶i, 2000). HÇu hÕt c¸c loµi vµo m¸y ghi ©m ®Ó tÝnh sè l−îng c¸ thÓ c¸c loµi rong n−íc ngät ®Òu cã mÆt ë khu ®Êt ngËp n−íc chim n−íc. §Ó x¸c ®Þnh thøc ¨n cña chim, 20 chóng t«i mæ kh¸m d¹ dµy, ph©n tÝch ph©n chim loµi chim c¹n. Cã 3 loµi chim cã tªn trong S¸ch vµ c¸c thøc ¨n r¬i v·i. §á ViÖt Nam (2000): gµ l«i tr¾ng (Lophura nycthemera), dï d× ph−¬ng ®«ng (Ketupa II. KÕt qu¶ nghiªn cøu zeylonensis) vµ niÖc hung (Ptilolaemus tickelli). Cã 6 loµi cã tªn trong danh môc thùc vËt, ®éng Qua kÕt qu¶ ®iÒu tra trùc tiÕp, pháng vÊn d©n vËt hoang d· quý hiÕm theo NghÞ ®Þnh ®Þa ph−¬ng vµ kÕ thõa c¸c tµi liÖu ®· c«ng bè vÒ 48/2002/N§-CP ...